“Καταλύτης ανάπτυξης” είναι οι “χαμηλές πτήσεις” των τιμών ενέργειας, κάτι που αποτυπώνεται στις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του έτους. Μάλιστα, όλες οι ενδείξεις παραπέμπουν σε ένα θετικό ξεκίνημα, που οδηγεί κατά πάσα πιθανότητα στην αναθεώρηση της ανάπτυξης το 2023, από την επίσημη πρόβλεψη του 2,3%.
Σύμφωνα, μάλιστα, με καλά πληροφορημένες πηγές, ο “πήχης” της ανάπτυξης μπορεί να μπει μεταξύ 3% και 3,5%, καθώς πέρα από τις ενεργειακές τιμές σημαντικό ρόλο παίζουν και η θετική πορεία των εξαγωγών, η καλή εκκίνηση του τουρισμού.
Η ενέργεια
Υπενθυμίζεται ότι πλέον κάτω από το φράγμα των 30 ευρώ/ΜWh διαπραγματεύονται οι τιμές του φυσικού αερίου στον δείκτη ΤTF φτάνοντας στα επίπεδα Δεκεμβρίου 2021, περίοδο δηλαδή που είχε ξεκινήσει η ενεργειακή κρίση. Ουσιαστικά, τα δυσθεώρητα ύψη των 306,871 ευρώ του Αυγούστου 2022 είναι απώτατο παρελθόν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Προϋπολογισμός του 2023 και οι αρχικές μακροοικονομικές προβλέψεις βασίστηκαν σε τιμή του φυσικού αερίου κατά μέσο όρο, στα 120 ευρώ. Ήδη, λόγω και της πτώσης της τιμής του φυσικού αερίου και άλλων παραγόντων οι προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης κάτω από το 2% ξεπεράστηκαν και πλεον με δεδομένη και τη “βουτιά” του φυσικού αερίου, υπολογίζεται από παράγοντες του οικονομικού επιτελείου, ότι το ΑΕΠ μπορεί να κερδίσει έως και 4 δισ., δηλαδή, έως και 2 μονάδες, ξεπερνώντας ακόμα και το 3%.
“Πέρυσι στο εθνικό ενεργειακό μίγμα το 35% αντιπροσώπευε το αέριο. Αυτό μείωσε ευθέως το ΑΕΠ αν και πετύχαμε ρυθμό 5,9%, έχοντας μάλιστα υψηλή τιμή και στο πετρέλαιο” ανέφερε πριν λίγες εβδομάδες κορυφαίο στέλεχος του πρώην οικονομικού επιτελείου συμπληρώνοντας: “Τώρα έχουμε ένα φυσικό αέριο που είναι σταθερά στα 30 ευρώ, είναι μόλις διπλάσιο και όχι πενταπλάσιο ή εξαπλάσιο από αυτό που ήταν το 2019. Εχει ακόμη ένα αρνητικό κόστος αλλά επειδή έχει μειωθεί το φυσικό αέριο που εισάγουμε όλο αυτό πάει και προστίθεται, δηλαδή η μείωση της τιμής, στο ΑΕΠ” ανέφερε χαρακτηριστικά δίνοντας τον τόνο.
Παράλληλα, λόγω ΑΠΕ και αερίου πέφτουν και οι τιμές ενέργειας, δίνοντας, κύρια ένα “αέρα” στα κόστη των επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Αγορά της Επόμενης Μέρας τον Απρίλιο ήταν στα 120,44 ευρώ/MWh, ενώ τον Μάιο μειώθηκε στα 105 ευρώ/MWh, ενώ τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου κινείται αρκετά κάτω από τα 100 ευρώ/MWh. Έτσι η μέση χονδρική τιμή ηλεκτρισμού το πρώτο επταήμερο του Ιουνίου είναι στα 82,78 ευρώ/MWh.
Επιπλέον, στα στοιχεία που εισφέρουν σε μια θετική εκκίνηση της χρονιάς είναι ο τζίρος των επιχειρήσεων. Είναι ενδεικτικό, ότι, λόγω και του πληθωρισμού, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, στο ύψος των 14,88 δισ. ευρώ ανήλθε ο τζίρος για τις επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου της χώρας το α’ τρίμηνο εφέτος, σημειώνοντας αύξηση 13,2% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2022, όπου είχε διαμορφωθεί σε 13,15 δισ. ευρώ και μείωση 15,1% σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 2022 που είχε διαμορφωθεί σε 17,52 δισ. ευρώ.
Επίσης, ο τουρισμός, που στην αρχή της χρονιάς κατέγραψε καλές επιδόσεις είναι άλλος ένας παράγων που γεννά αισιοδοξία. Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν αύξηση κατά 63,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκαν στα 732,9 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα η ανεργία που διαμορφώθηκε στο 11,2% διαμορφώθηκε, τον Απρίλιο εφέτος, έναντι του 12,7% τον Απρίλιο 2022, παίζει το ρόλο της, ενώ θετική “μετενέργεια” στην πορεία του α’ τριμήνου του 2023, δίνει και η η καταγραφή για ανάπτυξη 5,2% του δ’ τριμήνου του 2022, παρά το γεγονός ότι η σύγκριση πραγματοποιείται με το ίδιο διάστημα του 2022, όπου είχαμε ανάπτυξη 7,5%.
Οι αναλυτές
Μιλώντας χαρακτηριστικά σε εκδήλωση, πριν λίγες μέρες, της Τράπεζας Πειραιώς, με θέμα «Ανάπτυξη που στηρίζει κάθε αύριο: Εξελίξεις, προκλήσεις και προοπτικές για τις επιχειρήσεις» ο Chief Εconomist (επικεφαλής οικονομολόγος) της Τράπεζας Πειραιώς Ηλίας Λεκκός ανέλυσε το μακροοικονομικό περιβάλλον, σημειώνοντας ότι βάσει τριών διαφορετικών παραγόντων διατηρείται η πρόβλεψη για αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ το 2023 κατά 3,6%. Καταρχάς, υπάρχει ο στατιστικός παράγοντας καθώς, εάν παραμείνει το ΑΕΠ στο επίπεδο των €48,7 δισ. κάθε τρίμηνο, όπως έκλεισε δηλαδή στο τέταρτο τρίμηνο του 2022, αυτό και μόνο προσθέτει 1,5% αύξηση στο ΑΕΠ.
Δεύτερον, η ανάπτυξη θα υποστηριχθεί επίσης με «παθητικό» τρόπο από την αντιστροφή του αρνητικού σοκ των όρων του εμπορίου που έπληξε την ελληνική και την ευρωπαϊκή οικονομία το 2022. Η μερική αντιστροφή – η άνοδος των τιμών ενέργειας και τροφίμων αφαίρεσε σχεδόν 2,5% μονάδες της αύξησης του ΑΕΠ – θα συμβάλει θετικά στην αύξηση του ΑΕΠ.
Τρίτον, υπάρχει ένας «ευμετάβλητος» παράγοντας καθώς αναμένεται ότι η ανάπτυξη θα προέλθει από την ανάκαμψη των επενδύσεων, οι οποίες είναι αναγκαίες και μπορούν να χρηματοδοτηθούν, μεταξύ άλλων, και με προνομιακούς όρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτός ο τελευταίος παράγοντας, τόνισε ο κ. Λεκκός, παρουσιάζει μεγάλη μεταβλητότητα καθώς επηρεάζεται, μεταξύ άλλων, από το οικονομικό κλίμα, το στάδιο του επιχειρηματικού κύκλου, το επίπεδο των επιτοκίων, την έκταση της πολιτικής αβεβαιότητας.
Πάντως με την ενέργεια να κινείται με “χαμηλές πτήσεις” το επόμενο διάστημα οι βασικές αναμονές, που θα κλειδώσουν την πορεία του ΑΕΠ, έχουν να κάνουν με τον τουρισμό, τις επενδύσεις και τις εξαγωγές.
