Θωράκιση έναντι φυσικών καταστροφών και πλαίσιο προστασίας της περιουσίας έναντι της κλιματικής κρίσης διασφαλίζει, έστω και σε ένα μίνιμουμ επίπεδο η διάταξη που έχει ενταχθεί στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. το οποίο θα κατατεθεί την Τετάρτη στη Βουλή και προβλέπει ότι όσοι ιδιοκτήτες έχουν ή θα συνάψουν ασφαλιστήρια συμβόλαια για τα ακίνητά τους θα τύχουν έκπτωσης στο ποσό του ΕΝΦΙΑ που τους αναλογεί.
Βέβαια η μείωση διαμορφώνεται ανάλογα με το χρονικό διάστημα του έτους που είναι ασφαλισμένη η κατοικία, με ελάχιστη προϋπόθεση τους 3 μήνες ασφάλισης. Έτσι, όσοι, ήδη, έχουν συμβόλαια για όλο το 2023 θα δουν τον ΕΝΦΙΑ του 2024 να μειώνεται κατά 10% .Αν η διάρκεια της ασφάλισης είναι μικρότερη του ενός έτους, η μείωση του ΕΝΦΙΑ προσαρμόζεται αναλογικά.
Δηλαδή:
- Ασφάλιση για 12 μήνες, έκπτωση 10%
- Ασφάλιση για 9 μήνες, έκπτωση 7,5%
- Ασφάλιση για 3 μήνες, έκπτωση 2,5%
Ωστόσο, ένα συμβόλαιο με ασφάλιση για 2 μήνες δεν επιφέρει καμιά μείωση στο λογαριασμό ΕΝΦΙΑ.
Αξίζει να διευκρινιστεί ότι όσοι δεν έχουν ασφαλίσει τα ακίνητά τους μέχρι τώρα, έναντι φυσικών καταστροφών, μπορουν να το κάνουν μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο κι έτσι να πάρουν μια μικρή μείωση (2,5%) στον ΕΝΦΙΑ του 2024.
Παράδειγμα
Συγκεκριμένα, ένα κάποιος φορολογούμενος πληρώνει ΕΝΦΙΑ 500 ευρώ θα έχει το επόμενο έτος έκπτωση 50 ευρώ εάν έχει 12μηνη ασφάλιση ή 25 ευρώ εάν έχει εξάμηνη. Συνολικά σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ στη χώρα μας δηλώνονται 6.371.901 κατοικίες εκ των οποίων ασφαλισμένες είναι μόνον 1.074.053 και ως εκ τούτου η κυβέρνηση υπολογίζει το κόστος του μέτρου σε 30 εκατ. ευρώ με τα σημερινά δεδομένα.
Να σημειωθεί ότι η έκπτωση είναι μεγαλύτερη εκεί που ο ΕΝΦΙΑ είναι και πιο "φουσκωμένος" δηλαδή, σε περιπτώσεις ακριβών ακινήτων, π.χ. βιλών, πολυτελών κατοικιών. Έτσι, π.χ. εάν ο ΕΝΦΙΑ, που αντιστοιχεί σε κίνητο φτάνει τα 2.500 ευρώ, το όφελος πάει στα 250 ευρώ, κάτι που μπορεί να “κουρεύει” το κόστος του ασφαλιστηρίου συμβολαίου ακόμη και στο 40-50%.
Βέβαια και το κόστος ενός ασφαλίστρου ποικίλει. ‘Ετσι βασικά κριτήρια είναι η “ηλικία” του ακινήτου, η αξία των υλικών κατασκευής, το είδος του ακινήτου (μονοκατοικία, μεζονέτα, διαμέρισμα σε πολυκατοικία) και τα τετραγωνικά. Κατά μέσο όρο για μια ασφαλιστική κάλυψη ενός κτιρίου και του περιεχομένου του σε κατοικία 40 τ.μ. το κόστος ξεκινά από 50 ευρώ τον χρόνο, για 80 τ.μ. από 100 ευρώ τον χρόνο .
“Εικονική ασφάλιση”
Μια παράμετρος, πάντως, που δημιουργεί "πονοκεφάλους" σε σχέση με τη διάταξη είναι και αυτή της εικονικής ασφάλισης καθώς στην αγοαρά υπάρχουν προϊόντα με πολύ χαμηλά ασφάλιστρα, με μεγάλες “απαλλαγές”, που όμως δε λαμβάνουν υπόψη π.χ. το κόστος ανακαίνισης, μεταφέροντας μεγάλο μέρος της αποζημίωσης στον πολίτη. Έτσι, για να αποφευχθούν “κόλπα” για μείωση του ΕΝΦΙΑ χωρίς να υπάρχει ουσιαστική ασφάλιση, με βάση και όσα έχουν ήδη ανακοινωθεί, η έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ θα δίνεται εάν η ασφάλιση καλύπτει το 100% της αξίας της κατοικίας, πράγμα που σημαίνει ότι θα λαμβάνονται υπόψη οι φορολογήσιμες επιφάνειες της κατοικίας όπως προσδιορίζονται στο περιουσιολόγιο και στο έντυπο Ε9. Δηλαδή θα χρησιμοποιηθεί ο Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) που θα πρέπει να εναρμονιστεί και με την δήλωση του Ε9 εάν έχουν γίνει μεταβολές.
Ουσιαστικά, στόχος είναι να μπλοκαριστεί η όποια προσπάθεια για σύναψη συμβολαίων που παρέχει μεν ασφάλιση, αλλά όχι ουσιαστική αποζημίωση κι έτσι να υπάρχει “κούρεμα” στον ΕΝΦΙΑ, χωρίς, όμως, να εμπεδώνεται στην πράξη το πνεύμα της διάταξης, που δεν είναι άλλη από θωράκιση της περιουσίας έναντι της κλιματικής κρίσης και των φυσικών καταστροφών.
Τι προβλέπει η διάταξη
Αναλυτικά, σύμφωνα με τη διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών:
- Για τα έτη 2024 και επόμενα, ο ΕΝΦΙΑ μειώνεται κατά 10% για κατοικίες φυσικών προσώπων που ασφαλίζονται σε ασφαλιστική επιχείρηση εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων, για σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα και στοιχεία της φύσης, εφόσον η ασφάλιση καλύπτει το 100% της αξίας του ακινήτου.
- Ως αξία του ακινήτου, λαμβάνεται η αξία του κτίσματος ή των κτισμάτων, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου.
Ο συμπληρωματικός φόρος
Πάντως, οι ιδιοκτήτες ακινήτων οφείλουν να γνωρίζουν ότι η έκπτωση περιλαμβάνει, τόσο τον κύριο όσο και το "συμπληρωματικό" φόρο, που επιβάλλεται στην περίπτωση που η αντικειμενική αξία ενός ακινήτου υπερβαίνει τις 400.000 ευρώ ενώ προσαυξάνεται με συγκεκριμένους συντελεστές.
Τρεις αλλαγές στην ρύθμισης από την ΠΟΜΙΔΑ
Πάντως, από τους ιδιοκτήτες ακινήτων εκφράζεται ένας προβληματισμός για το εάν θα “περάσει” στον κόσμο η συγκεκριμένη ρύθμιση. Έτσι η ΠΟΜΙΔΑ θέτει μια σειρά από αλλαγές στα εξής σημεία, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική η ρύθμιση. Συγκεκριμένα προτείνει:
- Το ποσοστό μείωσης του ΕΝΦΙΑ να αυξηθεί κατά τουλάχιστον στο 25%, δεδομένου ότι η πολλαπλή φορολόγηση ολόκληρου του ασφαλιστικού τζίρου, ελαχιστοποιεί στην κυριολεξία το εντεύθεν δημοσιονομικό βάρος.
- Δεύτερον η ΠΟΜΙΔΑ αναφέρει ότι σύμφωνα με την προτεινόμενη διάταξη, η έκπτωση χορηγείται «εφόσον η ασφάλιση καλύπτει το σύνολο (100%) της αξίας του ακινήτου, όπως καθορίζεται στην εκδοθείσα το προηγούμενο έτος πράξη διοικητικού προσδιορισμού του άρθρου». Όμως «Ως αξία του ακινήτου, για τις ανάγκες εφαρμογής του πρώτου εδαφίου, λαμβάνεται η αξία του κτίσματος ή των κτισμάτων, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου»!
- Εδώ υπάρχει μια θεμελιώδης λογική αντίφαση: Είναι γνωστό σε όλους ότι η «Τιμή Ζώνης», το βασικό δηλαδή μέγεθος του συστήματος Αντικειμενικού Προσδιορισμού της ανά τ.μ. αξίας των ακινήτων, εμπεριέχει και την αξία του ποσοστού οικοπέδου που αντιστοιχεί σε κάθε οριζόντια ιδιοκτησία (διαμέρισμα, κατάστημα κλπ.). Έτσι η διάταξη ρητά υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες σε αναγκαστική και παράλογη «υπερασφάλιση» των κτισμάτων τους, προσθέτοντας και την αντιστοιχούσα οικοπεδική αξία (!), παρότι σύμφωνα με τη δεύτερη πρόταση αυτή απαλλάσσεται ρητά! Για να μην αποτύχει η ρύθμιση, πρέπει να οριστεί ρητά ως ελάχιστο όριο ασφαλιστέας αξίας το κατασκευαστικό κόστος κατοικίας, όπως το υπολογίζουν οι ασφαλιστικές εταιρίες, και όχι η συνήθως υπερτιμημένη αξία τους στον ΕΝΦΙΑ.
- Τρίτον ότι όσοι ασφαλισμένοι πάθουν ζημιά από θεομηνία, μοιραία θα αποκλειστούν από την δωρεάν κρατική αρωγή προς τους ανασφάλιστους! Εν όψει του ότι σε όλα τα ασφαλιστήρια σεισμού υπάρχει απαλλαγή της ασφαλιστικής εταιρείας για το 2% του ασφαλισμένου κεφαλαίου, για να μην αδικηθούν οι ασφαλισμένοι, θα πρέπει ο νόμος να προβλέπει ρητά ότι, σε ζημιές που υπερβαίνουν π.χ. τις 10.000€, αυτό το ποσοστό θα καλύπτεται από το Κράτος και ολόκληρο το υπόλοιπο 98% της ζημιάς τους από την ασφαλιστική εταιρία.
