Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επικαιροποίησε την Τετάρτη (10 Απριλίου) τους κανόνες για τη συλλογή, την επεξεργασία και την απόρριψη των αστικών λυμάτων. Οι νέοι κανόνες αποσκοπούν στην ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας με τις τοπικές αρχές της Ευρώπης ωστόσο να φοβούνται έκρηξη του κόστους εφαρμογής.
Από τη θέσπιση των κανονισμών για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων τη δεκαετία του 1990, η ποιότητα των υδάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βελτιωθεί σημαντικά. Σήμερα, το 98% των λυμάτων συλλέγεται και επεξεργάζεται σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ.
Ωστόσο, διάφορες περιπτώσεις ανεπαρκούς επεξεργασίας λυμάτων και η παρουσία χημικών ουσιών που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν (όπως τα PFAS, γνωστά ως «για πάντα χημικά») εξακολουθούν να επηρεάζουν το περιβάλλον και την υγεία των Ευρωπαίων.
Στη Γαλλία, τον Δεκέμβριο του 2023, η νομαρχία Gironde απαγόρευσε την πώληση στρειδιών από τον νοτιοδυτικό κόλπο του Arcachon. Την Τρίτη 2 Απριλίου, το δικαστήριο του Μπορντό κατηγόρησε ένα ανεπαρκές σύστημα υγιεινής ως πηγή της μόλυνσης αυτών των θαλασσινών προϊόντων.
Βελτιωμένη επεξεργασία και επιτήρηση
Μέχρι το 2035, όλοι οι οικισμοί με τουλάχιστον 1.000 κατοίκους θα πρέπει να διασφαλίζουν την εξάλειψη των βιοδιασπώμενων οργανικών ουσιών, όπως τα απορρίμματα τροφίμων ή τα περιττώματα.
Η επεξεργασία για την εξάλειψη του αζώτου και του φωσφόρου θα πρέπει να εφαρμόζεται σε πόλεις με περισσότερους από 150.000 κατοίκους έως το 2039 και στη συνέχεια ακολουθούν οι πόλεις με περισσότερους από 10.000 κατοίκους έως το 2045.
Οι μικρορυπαντές θα υπόκεινται σε προηγμένη επεξεργασία για τους δήμους με πληθυσμό άνω των 150.000 κατοίκων μέχρι το 2045.
Η αναθεωρημένη οδηγία ενισχύει τώρα την παρακολούθηση των διαφόρων μολυσματικών παραγόντων που βρίσκονται στα λύματα (ιοί, παθογόνοι μικροοργανισμοί κ.λπ.), καθώς και των χημικών ρύπων και των μικροπλαστικών.
Όσον αφορά τη συγκεκριμένη περίπτωση των για πάντα χημικών ουσιών (PFAS), ο εισηγητής του κειμένου, Nils Torvalds (Renew, FI), δήλωσε στο Euractiv τα εξής: «Μπορούμε επίσης να περιμένουμε μεγαλύτερη έμφαση στην αντιμετώπιση των PFAS στο μέλλον, καθώς η Επιτροπή θα αξιολογήσει την ανάγκη για ένα πρόσθετο σύστημα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για την απομάκρυνση των υπολειμμάτων PFAS από τα λύματα».
Επεξεργασία νερού με ΑΠΕ και ανακύκλωση νερού
Η νέα οδηγία εισάγει επίσης αυξημένους στόχους για το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας που χρησιμοποιείται για την λειτουργία των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών λυμάτων, με απώτερο στόχο την επίτευξη 100% επεξεργασίας με ανανεώσιμη ενέργεια, έως το 2045.
Το κείμενο που εγκρίθηκε καλεί επίσης τα κράτη μέλη -ιδιαίτερα εκείνα που υφίστανται ιδιαίτερες πιέσεις λόγω έλλειψης νερού- να προωθήσουν την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων στο πλαίσιο των εθνικών στρατηγικών ανθεκτικότητας των υδάτων.
Ο ρυπαίνων πληρώνει
Για να συμβάλει στην κάλυψη του κόστους της πρόσθετης επεξεργασίας για την απομάκρυνση των μικρορυπαντών από τα αστικά λύματα, η οδηγία περιλαμβάνει την εισαγωγή της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού (EPR) για τα καλλυντικά προϊόντα και τα φάρμακα για ανθρώπινη χρήση.
Οι παραγωγοί αυτών των προϊόντων θα καλύπτουν τουλάχιστον το 80% του κόστους των νέων μέτρων, ενώ το υπόλοιπο θα καλύπτεται από την εθνική χρηματοδότηση.
Σύμφωνα με εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) για το 2020, το κόστος της εφαρμογής αυτής και της οδηγίας για το πόσιμο νερό ανέρχεται σε 289 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030.
Το Eurocities, ένα δίκτυο ευρωπαϊκών πόλεων, ζητά να διατεθεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνοχής για την εφαρμογή αυτών των νέων κανόνων για την επεξεργασία των λυμάτων.
Ζητούν επίσης να εισαχθεί το συντομότερο δυνατό η EPR: «Τα επιτυχημένα συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού θα πρέπει να έχουν τεθεί σε εφαρμογή πριν από την πραγματοποίηση των επενδύσεων για τη χρηματοδότηση αυτών των εξελίξεων».
Ο Oliver Loebel, Γενικός Γραμματέας του EurΕau, της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Ενώσεων Υπηρεσιών Ύδρευσης, επεσήμανε ότι «είναι πολύ νωρίς για να γίνει μια σαφής δήλωση σχετικά με την αποτελεσματικότητα αυτών των συστημάτων. Πολλά θα εξαρτηθούν από την εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο».
Το κείμενο πρέπει τώρα να εγκριθεί από τους εθνικούς υπουργούς προτού τεθεί σε ισχύ στην ΕΕ.
Πηγή: Euractiv.gr
