Την ώρα που με τον “αραμπά” προχωρά η διαδικασία με τις τεχνικές εκθέσεις των ιδιοκτητών ακινήτων σε περιαστικά και μη δάση το θέμα των πυρκαγιών αναδεικνύεται σε μείζον καθώς μάλιστα η ανησυχία εντείνεται για την πορεία του κλίματος. Ήδη, είναι ανήσυχοι οι επιστήμονες από το Αστεροσκοπείο Αθηνών μιλώντας για ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι, καθώς οι θερμοκρασίες τον Απρίλιο ήταν στην Αθήνα +2,9 βαθμούς Κελσίου τις 23 από τις 30 μέρες του μήνα σε σχέση με την δεκαετία 2010-2019 και στη Θεσσαλονίκη +2,5 βαθμούς μεγαλύτερες.
Να σημειωθεί ότι με το άρθρο 136 του Νόμου 5106 (ΦΕΚ Α΄63 / 01-05-2024) πήρε παράταση η έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Μητρώου της υπεύθυνης δήλωσης καθαρισμού των οικοπέδων και της ειδικής φόρμας καταγγελιών για τις 31 Μαΐου 2024.
Υπενθυμίζεται ότι με το άρθρο 31 του Νόμου 5075 (ΦΕΚ Α΄206/ 12-12-2023 θεσμοθετήθηκε η λειτουργία του Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών και καθαρισμού οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων. Σύμφωνα με αυτό οι ιδιοκτήτες ήταν υποχρεωμένοι μέχρι την 30 Απριλίου κάθε έτους να δηλώνουν υπεύθυνα τον καθαρισμό του οικοπέδου τους. Στους υπόχρεους που δεν υποβάλλουν την υπεύθυνη δήλωση της, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χιλίων (1.000) ευρώ. Η υποβολή ψευδούς δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή εκατόν ογδόντα (180) έως τριακόσιες εξήντα (360) ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από εβδομήντα (70) ευρώ, ούτε ανώτερο από εκατό πενήντα (150) ευρώ.
Το μήνυμα της κυβέρνησης
Στο μεταξύ ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας το πρωί της περασμένη Τρίτης συνοδευόμενος από τον Υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Ευάγγελο Τουρνά και τον Επιθεωρητή Νοτίου Ελλάδος Παναγιώτη Νιάφα , πραγματοποίησε αυτοψία στο βουνό της Πεντέλης, έναν από τους «πράσινους πνεύμονες» της Αττικής. Η επιθεώρηση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης προσπάθειας διαχείρισης και προετοιμασίας για τις προκλήσεις που θέτει η φετινή αντιπυρική περίοδος, ιδίως μετά από έναν ξηρό και άνυδρο χειμώνα.
Στα έργα πυροπροστασίας περιλαμβάνονται η συντήρηση των χωματόδρομων, το κλάδεμα των δέντρων όπου υπάρχουν καλώδια του ΔΕΔΔΗΕ, ο καθαρισμός ξερής βλάστησης και η διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών.
“Προσπαθούμε να πείσουμε τους συμπολίτες μας διαμέσου των Δήμων - γιατί βλέπετε είναι μία περιοχή περιαστική, περιδασική με πολλά θέματα και πολλά προβλήματα. Τα κλαδιά απ' τα πεύκα στους κήπους τους, στα σπίτια τους, στις περιοχές που είναι εντός των δήμων, να τα καθαρίσουν. Έχουμε δώσει παράταση μέχρι τις 30 Μαΐου. Θα ήθελα να παρακαλέσω θερμά όλους να κάνουν την δουλειά τους. Θα πάμε γύρω-γύρω από τον ορεινό όγκο, θα φτάσουμε μέχρι κάτω, στην άλλη πλευρά, την ανατολική. Ξεκινήσαμε πίσω από την βόρεια πλευρά του ορεινού όγκου.
Θα ήθελα να πω ότι η δουλειά αυτή ποτέ δεν τελειώνει. Πάντα υπάρχουν προκλήσεις και προβλήματα. Και άλλα θέματα τα οποία πρέπει να επιλυθούν σε ό,τι έχει να κάνει με την πρόληψη και την προετοιμασία” τόνισε ο Βασίλης Κικίλιας
Ο Υπουργός υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας της Πολιτικής Προστασίας, της Αυτοδιοίκησης, των αρμόδιων φορέων και των κατοίκων για να διασφαλιστεί ότι οι περιοχές αυτές διατηρούνται ασφαλείς και καθαρές.
Όπως τόνισε και ο υφυπουργός κ. Ευαγ. Τουρνάς “Είχαμε αρκετές πυρκαγιές. Στατιστικά βέβαια είμαστε στα ίδια επίπεδα. Εντούτοις, είναι φωτιές που μπαίνουν αυτή την περίοδο, ιδιαίτερα από αγρότες ή βοσκούς, για να καθαρίσουν τις περιοχές όπου δραστηριοποιούνται. Οφείλουν όμως και αυτοί να παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα έτσι ώστε να μην τους ξεφύγουν οι φωτιές. Οφείλουν να το κάνουν αυτό εκτός αντιπυρικής περιόδου, όταν δεν υπάρχει άνεμος, να έχουν μαζί νερό έτσι ώστε να τη σβήσουν συνέχεια.
Παρ' όλα αυτά, κάποια τέτοια μέτρα δεν τα τηρούν με αποτέλεσμα να τους ξεφεύγει. Και δυστυχώς, πράγματι έχουμε φτάσει να έχουμε αρκετές φωτιές. Έχουμε κάνει πάνω από 300 συλλήψεις και έχουν επιβληθεί πάνω από 400 πρόστιμα από τις αρχές του έτους. Ήδη βέβαια, όπως είπε ο κύριος Υπουργός, από 1η Μαΐου έχουμε μπει στην αντιπυρική και έχουν αυξηθεί όλα αυτά, και τα πρόστιμα και οι διατάξεις που εφαρμόζονται. Άρα, λοιπόν, από εδώ και στο εξής, απαγορεύεται η φωτιά”.
Τα τεχνικά σχέδια αντιπυρικής άμυνας
Να σημειωθεί ότι μια νέα περιβαλλοντική επιβάρυνση αντιμετωπίζουν όσοι ιδιοκτήτες έχουν ακίνητα σε περιαστικά δάση ή σε περιοχές εντός δασικών εκτάσεων καθώς θα πρέπει να οργανώσουν στη βάση ειδικού τεχνικού σχεδίου την αντιπυρική τους άμυνα. Ουσιαστικά καλούνται να εκπονήσουν σχετικές μελέτες με δική τους δαπάνη, αναφέροντας στην συνολική εθνική προσπάθεια για τη θωράκιση των δασών.
Βέβαια το νέο μέτρο αυτό, που επιβάλλει στους ιδιοκτήτες κάθε χρόνο να εκπονούν ειδικές μελέτες και άρα να βάζουν στο πρόγραμμα ετήσιων δαπανών για το ακίνητό τους ένα έξτρα ποσό, φέρνει νέες επιβαρύνσεις σε χιλιάδες ιδιοκτήτες, πολλώ μάλλον, καθώς τα επαπειλούμενα πρόστιμα είναι βαριά, όπως και τυχόν παρενέργειες. Π.χ. ερώτημα είναι τι θα γίνει σε περιπτώσεις πυρκαγιών, για τους ιδιοκτήτες με τέτοια ακίνητα, που όμως δεν έχουν εκπονήσει τις ειδικές αυτές μελέτες. Εάν, δηλαδή, θα αποζημιωθούν σε περιπτώσεις καταστροφών ή βέβαια τι θα αντιμετωπίσουν έναντι τρίτων σε περιπτώσεις αιτημάτων αποζημιώσεων.
Να σημειωθεί ότι η προθεσμία για την ανάθεση εκπόνηση τεχνικών μελετών πυροπροστασίας έχει πάρει τη σχετική παράταση μέχρι το τέλος Μάη από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το όλο ζήτημα, πάντως, έχει φέρει μεγάλη αναστάτωση, καθώς πολλοί δήμοι αλλά και ιδιοκτήτες δεν έχουν τα μέσα και τους μηχανικούς, για να προχωρήσουν σε σχετικές κινήσεις. Βέβαια η υποχρέωση έχει νομοθετηθεί από τον Μάιο του 2023, ωστόσο από φέτος τίθεται σε εφαρμογή.
Τι προβλέπεται
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει σε ετήσια βάση κατά την αντιπυρική περίοδο να υποβάλλουν τεχνική έκθεση που θα καταρτίζει αρμόδιος τεχνικός όπως μηχανικός, δασολόγος, δασοπόνος, πολιτικός μηχανικός, γεωτέχνης ή γεωπόνος.
Θα υποδεικνύονται τα μέτρα πυροπροστασίας που πρέπει να λάβουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου, να υποβάλλουν την έκθεση στον Δήμο που βρίσκονται και εντός ενός μήνα να τα υλοποιούν και να υποβάλλουν σχετική υπεύθυνη δήλωση επίσης στο αρμόδιο τμήμα του Δήμου και αργότερα σε ειδική πλατφόρμα που έχει προβλεφθεί.
Πρόκειται για μέτρα που όχι μόνο αιφνιδιάζουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και τους επιβαρύνουν με επιπρόσθετο διοικητικό και οικονομικό κόστος όπως έχει επισημαίνει η ΠΟΜΙΔΑ.
Πάντως, οι διπλωματούχοι μηχανικοί του Δημοσίου έχουν κάνει λόγο για ένα ανεφάρμοστο μέτρο με πλήθος προβληματικά σημεία και στη λογική της ατομικής ευθύνης και μάλιστα με επιβαρύνσεις για τους ιδιοκτήτες.
Ειδικότερα η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών σε επιστολή της προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει σημειώσει ότι οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες των Δήμων με την τεράστια υποστελέχωση ειδικά σε τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό, επιφορτίζονται με πλήθος υποχρεώσεων που είναι αδύνατο να τις φέρουν εγκαίρως σε πέρας με το παρόν δυναμικό και μέσα και ειδικότερα να καταχωρίζουν τα στοιχεία σε ειδικό μητρώο, να μεριμνούν, στην περίπτωση οικισμών που περικλείονται από δασική ή δασώδη έκταση για την έγκαιρη εκπόνηση Εντύπου Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Τεχνικής Έκθεσης και για τη διαμόρφωση των διαβαθμισμένων περιμετρικών ζωνών προστασίας πέριξ των ορίων του οικισμού σε συνδυασμό με τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων, να ενημερώνουν τους πολίτες για τον κανονισμό, να συγκροτούν τις τριμελείς επιτροπές, όπως προβλέπεται από τον Κανονισμό κά.
Το μέτρο
Υπενθυμίζεται ότι το μέτρο αφορά όλους όσοι διαμένουν σε ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε οικόπεδα ή γήπεδα σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, σε περιαστικό πράσινο, σε κηρυγμένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις, καθώς και εντός ακτίνας τριακοσίων (300) μέτρων από αυτές ή βρίσκονται μέσα σε πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών.
Οι κατηγορίες επικινδυνότητας είναι η χαμηλή, η μεσαία, η υψηλή και η ιδιαίτερη υψηλή. Η κατηγοριοποίηση αυτή γίνεται με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής αλλά και άλλα χαρακτηριστικά όπως η κλίση του εδάφους, η πυροπληκτότητα της περιοχής, το αν υπάρχουν δίκτυο ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, το είδος της βλάστησης στην περιοχή κά.
Τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας αφορούν στην πρόσβαση στο ακίνητο, στη δημιουργία ζωνών προστασίας, στην αποθήκευση υλικών, στον τακτικό καθαρισμό και στην εκπόνηση Σχεδίου Προετοιμασίας Εκκένωσης.
Έτσι, στις επόμενες ημέρες, υποχρεούνται να προβούν σε σύνταξη Εντύπου Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Τεχνικής Έκθεσης αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα.
Επίσης, υποχρεούνται να υποβάλουν στον οικείο Δήμο αρχικά, (και στο ηλεκτρονικό "Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών" αργότερα που ωστόσο ακόμη δεν έχει ενεργοποιηβθεί), Δήλωση Εφαρμογής των μέτρων πυρασφάλειας στην οποία θα δηλώνουν την ορθή λήψη των μέτρων που προβλέπονται στην έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα, βάσει των προβλέψεων του Κανονισμού για την προστασία του ακινήτου τους σε περίπτωση πυρκαγιάς. Σημειωτέον ότι η Δήλωση αυτή θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μέχρι την 30.4 κάθε επομένου έτους.
Τα πρόστιμα-φωτιά
Στην περίπτωση μη τήρησης του κανονισμού επιβάλλονται πρόστιμα, τα οποία αποτελούν έσοδο του οικείου δήμου και ειδικότερα:
- Για τη μη υποβολή του εντύπου αξιολόγησης της επικινδυνότητας του ακινήτου και της τεχνικής έκθεσης των απαιτούμενων μέτρων από τεχνικό επιστήμονα το πρόστιμο είναι για τα χαμηλής επικινδυνότητας ακίνητα 0,10 ευρώ για κάθε τ.μ. του ακινήτου. Για τα μεσαίας επικινδυνότητας 0,20 ευρώ ανά τ.μ. για τα υψηλής επικινδυνότητας 0,30 ευρώ ανά τ.μ. και τα ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας 0,40 λεπτά ανά τ.μ. Το πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 250 ευρώ και πριν την επιβολή του θα πρέπει να έχει προηγηθεί σύσταση εντός του πρώτου μήνα για την τεχνική έκθεση πυροπροστασίας και εντός του δεύτερου μήνα για τη δήλωση υλοποίησης των μέτρων.
- Μετά το πέρας της δίμηνης προθεσμίας συμμόρφωσης και εφόσον διαπιστωθεί ότι ο ιδιοκτήτης έχει συμμορφωθεί επιβάλλεται μόνο το πρόστιμο των 250 ευρώ.
- Αν έχουν υποβληθεί οι προβλεπόμενες δηλώσεις και εκθέσεις αλλά διαπιστωθεί ότι δεν έχουν εφαρμοστεί τα προβλεπόμενα τότε το πρόστιμο είναι το 50% των προστίμων που προβλέπονται ανά τετραγωνικό μέτρο
- Αν δεν έχει γίνει καμία ενέργεια συμμόρφωσης στις απαιτήσεις του κανονισμού τότε το πρόστιμο στο 100%.
- Λάθη που εντοπίζονται κατά την αυτοψία μετά από σύσταση και δίμηνο περιθώριο αν δεν διορθωθούν επιβάλλεται πρόστιμο 250 ευρώ. Αν ωστόσο διαπιστωθεί ότι δεν έχουν εφαρμοστεί τα προβλεπόμενα στην τεχνική έκθεση μέτρα πυροπροστασίας επιβάλλεται για κάθε ενότητα μέτρων πρόστιμο ύψους 500 ευρώ.
- Η μη υποβολή της ετήσιας δήλωσης ιδιοκτήτη για την εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων θεωρείται παράλειψη και επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 100 ευρώ.
