Τα κράτη μέλη της ΕΕ κατέληξαν σε κοινή θέση για τον πρώτο νόμο της Ένωσης για το έδαφος κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Περιβάλλοντος (ENV) τη Δευτέρα (17 Ιουνίου), παρέχοντας στις χώρες μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή των κανόνων.
Το Συμβούλιο ενέκρινε τους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίτευξη υγιών εδαφών έως το 2050, αλλά επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για έναν «φιλόδοξο μακροπρόθεσμο στόχο της οδηγίας», αναφέρεται στο κείμενο που ψήφισαν οι εθνικές αντιπροσωπείες.
Το συμβιβαστικό κείμενο διατηρεί τις υποχρεώσεις για τη βιώσιμη διαχείριση του εδάφους που περιλαμβάνονται στην αρχική πρόταση της Επιτροπής, σε αντίθεση με τη στάση που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Απρίλιο.
Οι αρχές, ωστόσο, στις οποίες θα πρέπει να βασίζονται οι πρακτικές διαχείρισης του εδάφους είναι προαιρετικές, και παρέχουν στα κράτη μέλη ευελιξία ως προς τον σχεδιασμό των δικών τους μέτρων.
Μια άλλη αλλαγή στο κείμενο είναι η άρση της πρότασης της Επιτροπής για εθελοντικά πιστοποιητικά υγείας του εδάφους για τους γεωργούς. Οι ενώσεις αγροτών της ΕΕ COPA και COGECA δήλωσαν ότι κάτι τέτοιο μάλλον θα επηρεάσει αρνητικά την αγορά γης δημιουργώντας ανισότητες σε όλο το μπλοκ.
Το Κοινό Κέντρο Ερευνών – η επιστημονική υπηρεσία της Επιτροπής – εκτιμά ότι περίπου το 60%-70% των ευρωπαϊκών εδαφών βρίσκεται σε ανθυγιεινή κατάσταση, με τους πιο συνηθισμένους τύπους υποβάθμισης να είναι η απώλεια οργανικού άνθρακα και βιοποικιλότητας του εδάφους και ο κίνδυνος υποβάθμισης των τυρφώνων.
Από τότε που η πρόταση για μια Ευρωπαϊκή νομοθεσία για το έδαφος κατατέθηκε από την Επιτροπή, τον Ιούλιο του περασμένου έτους, δέχθηκε επικρίσεις από πράσινους νομοθέτες και ακτιβιστές για «έλλειψη φιλοδοξίας».
Ανησυχίες σχετικά με την εισαγωγή περαιτέρω ευελιξίας
Ο Alain Maron, πρόεδρος του Συμβουλίου ENV υπό τη βελγική προεδρία, τόνισε ότι οι άνθρωποι και τα οικοσυστήματα εξαρτώνται από τα εδάφη ως πηγή «τροφίμων, καθαρού νερού και ενδιαιτημάτων», αλλά σημείωσε ότι αυτά αποτελούν επίσης μη ανανεώσιμο πόρο.
«Σήμερα, κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για υγιή εδάφη στην ΕΕ έως το 2050», πρόσθεσε.
Ενώ η Επιτροπή πρότεινε μια πανευρωπαϊκή προσέγγιση για την αξιολόγηση της υγείας του εδάφους, η πρόταση του Συμβουλίου χωρίζει τα κριτήρια σε δύο διαφορετικές αξίες.
Η πρώτη, με την ένδειξη «μη δεσμευτικές βιώσιμες τιμές-στόχοι», θα τυποποιηθεί εν μέρει σε ολόκληρη την ΕΕ. Η θέση του Συμβουλίου αναφέρει επίσης ότι αυτές είναι «μη δεσμευτικές» και «δεν δημιουργούν υποχρέωση δράσης».
Ο δεύτερος τύπος, αντιθέτως, οι «επιχειρησιακές τιμές ενεργοποίησης» που καθορίζονται από τα επιμέρους κράτη μέλη, θα πυροδοτούν δράσεις για την αναγέννηση των εδαφών.
Η επιλογή αυτή εγείρει ανησυχίες μεταξύ των περιβαλλοντικών ομάδων.
«Ανησυχούμε πολύ για την περαιτέρω διάβρωση μιας ήδη αδύναμης πρότασης», δήλωσε η Caroline Heinzel, υπεύθυνη πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος (EEB), προσθέτοντας ότι η ευελιξία «δεν θα πρέπει να υπονομεύσει μια ενιαία και εναρμονισμένη προσέγγιση της ΕΕ».
Η COPA-COGECA, ωστόσο, χαιρέτισε την κίνηση του Συμβουλίου να δώσει στις χώρες της ΕΕ περαιτέρω ευελιξία, λέγοντας ότι τα προτεινόμενα κριτήρια της Επιτροπής ήταν «μη ρεαλιστικά και μη αντιπροσωπευτικά» της κατάστασης των εδαφών.
Ωστόσο, η ένωση εξέφρασε τη λύπη της για το γεγονός ότι οι πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους διατηρούνται υποχρεωτικές.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί του φακέλου αναμένεται να ξεκινήσουν μετά το καλοκαίρι.
Πηγή: euractiv.gr
