Η ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων ευθύνεται για 5 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, σύμφωνα με νέα μελέτη. Οι ερευνητές της μελέτης εξέτασαν τον πιθανό αντίκτυπο της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων στη συνολική θνησιμότητα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι 5,1 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων.
Έρευνα του 2019 για την παγκόσμια επιβάρυνση των ασθενειών (Global Burden of Disease – GBD) διαπίστωσε ότι οι διάφορες μορφές παγκόσμιας ατμοσφαιρικής ρύπανσης συμβάλλουν μέχρι στιγμής στο 11,3% των θανάτων στις γυναίκες και στο 12,2% στους άνδρες. Η βελτίωση της ποιότητας του αέρα ευθυγραμμίζεται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών για το 2030 και η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη διάσωση ζωών και την επίτευξη των κλιματικών στόχων.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της GBD, συνολικά 8,3 εκατομμύρια θάνατοι παγκοσμίως οφείλονται στα αιωρούμενα σωματίδια (PM2,5) και το όζον που υπάρχουν στον ατμοσφαιρικό αέρα. Το 61% αυτών των θανάτων (5,1 εκατομμύρια), συνδέονται άμεσα με τις εκπομπές από ορυκτά καύσιμα. Οι περισσότεροι θάνατοι καταγράφονται στη Νότια και Ανατολική Ασία, ιδίως στην Κίνα, με 2,44 εκατομμύρια ετησίως, ακολουθούμενη από την Ινδία, με 2,18 εκατομμύρια ετησίως.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια μέθοδο παγκόσμιας ατμοσφαιρικής μοντελοποίησης για την εκτίμηση των ατμοσφαιρικών ρύπων. Υπολόγισαν την έκθεση σε μικροσωματίδια (PM2.5) χρησιμοποιώντας δεδομένα δορυφόρων και σταθμών ποιότητας του αέρα.
Ενώ η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων θεωρείται εφικτή έως το 2050, η παγκόσμια συνεργασία για την τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τους κανονισμούς και τις επενδύσεις παραμένει πρόκληση, σημειώνει η μελέτη.
Τα τέσσερα μελλοντικά σενάρια
Οι ερευνητές εξέτασαν τέσσερα σενάρια- από την πλήρη κατάργηση των ορυκτών καυσίμων έως την απουσία ανθρωπογενών πηγών.
Στο πρώτο σενάριο έχουμε πλήρη σταδιακή κατάργηση όλων των πηγών που σχετίζονται με τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων, ώστε να εξαλειφθεί ένα σημαντικό κομμάτι της ρύπανσης που επηρεάζει τον αέρα.
Το δεύτερο και το τρίτο σενάριο ακολουθούν μια ελαφρώς πιο σταδιακή προσέγγιση. Προβλέπουν την επίτευξη μείωσης κατά 25% και 50% προς τον τελικό στόχο της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων.
Το τέταρτο σενάριο είναι το πιο ριζοσπαστικό: η εξάλειψη όλων των ανθρωπογενών πηγών ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Σε αυτό το σενάριο, θα παρέμεναν μόνο φυσικές πηγές όπως η σκόνη της ερήμου και οι φυσικές πυρκαγιές.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι η 28η σύνοδος κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα – (COP28) – «προσφέρει μια ευκαιρία να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος προς την κατεύθυνση της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων, από την οποία τα οφέλη για την υγεία θα πρέπει να βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα».
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «BMJ».
