Η Βόρεια Μακεδονία σχεδιάζει να σταματήσει τη χρήση άνθρακα για ενέργεια έως το 2050, ευθυγραμμιζόμενη με τις προθεσμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτός ο στόχος υπογραμμίστηκε από τον υπουργό Περιβάλλοντος της χώρας,Izet Mejiti, κατά τη διάρκεια της 9ης Ετήσιας Διάσκεψης για την Ενεργειακή Ασφάλεια στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον.
«Η μετάβαση από τον άνθρακα έως το 2050 απαιτεί ισχυρή οικονομική και τεχνική υποστήριξη. Η βοήθεια και η χρηματοδότηση είναι κρίσιμα για να διασφαλιστεί μια διαρκής μεταμόρφωση και να εγγυηθεί μια δίκαιη μετάβαση για τις επηρεαζόμενες κοινότητες», δήλωσε ο Μεϊτί.
Η ανακοίνωση αυτή έρχεται ως άλλο ένα πλήγμα στα σχέδια της χώρας για την πράσινη μετάβαση, ώστε να γίνει η πρώτη «χώρα χωρίς άνθρακα» στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς η προθεσμία για το κλείσιμο των σταθμών παραγωγής ενέργειας από άνθρακα έχει αναβληθεί αρκετές φορές.
Αρχικά, η Βόρεια Μακεδονία σχεδίαζε να σταματήσει εντελώς τη χρήση άνθρακα μέχρι το 2027, αλλά η ενεργειακή κρίση άλλαξε τα σχέδια, με την προθεσμία να παρατείνεται έως το 2030.
Ο Μεϊτί τόνισε τώρα ότι η επιτάχυνση της «ενεργειακής μετάβασης απαιτεί διατλαντική δέσμευση, ιδιαίτερα για την ενίσχυση των ρυθμιστικών πλαισίων και της ενεργειακής υποδομής της Βόρειας Μακεδονίας».
Η δημιουργία πράσινων μηχανισμών χρηματοδότησης θα είναι καθοριστικής σημασίας για την απομάκρυνση από τον άνθρακα και την προώθηση της ανάπτυξης καθαρής ενέργειας. Η περιφερειακή συνεργασία μέσω της Ενεργειακής Κοινότητας θα βοηθήσει περαιτέρω στην ανάπτυξη κοινών στρατηγικών για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Ο Μεϊτί επισήμανε επίσης τη στρατηγική θέση της Βόρειας Μακεδονίας στα Βαλκάνια και τις συνεχιζόμενες προκλήσεις που δημιουργεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ρωσική επιρροή στην περιοχή. «Θέλω να υπογραμμίσω την ανάγκη για αυξημένη εμπλοκή των ΗΠΑ και της ΕΕ. Αυτή η υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλίσουμε την ενεργειακή ανεξαρτησία και να μειώσουμε τη ρωσική επιρροή στην περιοχή», δήλωσε στην Ουάσιγκτον.
Υποστήριξη για έργα ΑΠΕ
Οι στρατηγικοί στόχοι για τον ενεργειακό τομέα της Βόρειας Μακεδονίας, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης μετάβασης και της ανάγκης για επενδύσεις στην αεριοποίηση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ήταν στο επίκεντρο των συζητήσεων μεταξύ της υπουργού Ενέργειας της χώρας Σάνια Μποζινόφσκα και του Τζέφρι Πάιατ, βοηθού Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ για τους Ενεργειακούς Πόρους.
Η Μποζινόφσκα τόνισε τον στόχο της κυβέρνησης να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας. «Ένας από τους στρατηγικούς στόχους της κυβέρνησης είναι να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στο προσεχές διάστημα. Η πράσινη μετάβαση και η απαλλαγή από τον άνθρακα είναι βασικές προτεραιότητες, και ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η γρήγορη εκκίνηση έργων ανανεώσιμης ενέργειας που θα προσθέσουν αξία στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας μας», δήλωσε η Μποζινόφσκα κατά τη διάρκεια της συνάντησης.
Σημείωσε επίσης ότι οι νομικές ρυθμίσεις προσαρμόζονται για να ευθυγραμμιστούν με τις οδηγίες της ΕΕ, δημιουργώντας έναν οδικό χάρτη για τη μελλοντική ενεργειακή μετάβαση της χώρας.
Η συζήτηση με τον Πάιατ άγγιξε επίσης τις προσπάθειες αεριοποίησης, εξετάζοντας ευκαιρίες σύνδεσης της Βόρειας Μακεδονίας με υπάρχοντα περιφερειακά δίκτυα αερίου, που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ενεργειακή υποδομή της χώρας.
Στο πλαίσιο της επίσκεψής της στις ΗΠΑ, η Μποζινόφσκα συναντήθηκε με τηνErin Elizabeth McKee, βοηθό διευθύντρια της USAID για την Ευρώπη και την Ευρασία, για να συζητήσουν επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την περιβαλλοντική προστασία και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
«Συζητήσαμε τις δυνατότητες της χώρας για την έναρξη νέων πρωτοβουλιών που θα επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση μας και θα μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα. Η πολιτική σταθερότητα είναι κρίσιμη για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που προσελκύει ξένες επενδύσεις. Ανταλλάξαμε επίσης απόψεις για τη σημασία της συνεχούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων και την υποστήριξη πράσινων πρωτοβουλιών για βιώσιμη ανάπτυξη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», σημείωσε η Μποζινόφσκα.
