Σκόπια, του Bojan Stojkovski
Για την παραγωγή του ίδιου προϊόντος ή για την απόκτηση της ίδιας υπηρεσίας που παράγεται σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα καταναλωθεί διπλάσια ηλεκτρική ενέργεια στη Βόρεια Μακεδονία, υποστηρίζουν οικοακτιβιστές της οργάνωσης «Eco awareness».
Σύμφωνα με τον οργανισμό, παρά τον υφιστάμενο νόμο για την ενέργεια και τον νόμο για την ενεργειακή απόδοση και τα διάφορα στρατηγικά έγγραφα που έχουν εκπονηθεί και εγκριθεί μέχρι στιγμής, υπάρχει έλλειψη προόδου όσον αφορά την εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης.
Σύμφωνα με αυτούς, αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι η Βόρεια Μακεδονία δεν έχει νομική υποχρέωση να εκπληρώσει ένα ορισμένο ελάχιστο όριο όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση των εγκαταστάσεων, εξοπλισμού, παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ενέργειας. Η θέσπιση κανονισμών που θα έπρεπε να ρυθμίζουν αυτά τα θέματα καθυστερεί εδώ και χρόνια, επισημαίνει η «Eco awareness».
Μέτρα χωρίς προγράμματα...
Η οργάνωση σημειώνει επίσης ότι οι νόμοι ορίζουν ότι κάθε τρία χρόνια οι δήμοι καταρτίζουν Πρόγραμμα Ενεργειακής Απόδοσης με αναλυτικά στοιχεία και ανάλυση της κατανάλωσης, με στόχους και προγραμματισμένα μέτρα ανά κλάδο μαζί με προθεσμίες, προϋπολογισμό και υπευθύνους. Ωστόσο, οι περισσότεροι δήμοι δεν έχουν τέτοια προγράμματα.
«Τα κτίρια του δημόσιου τομέα αναμένεται να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις για ενεργειακή απόδοση, η Υπηρεσία Γενικών και Κοινών Υποθέσεων της Κυβέρνησης καταρτίζει και δημοσιεύει κατάλογο κτιρίων με συνολική ωφέλιμη επιφάνεια άνω των 250 m2 που δεν πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις για ενέργεια χαρακτηριστικά κτιρίων Η υπηρεσία θα πρέπει να καταρτίζει σχέδιο πρότασης για την ανακατασκευή τουλάχιστον του 1% της συνολικής ωφέλιμης επιφάνειας των κτιρίων που δημοσιεύονται στον κατάλογο σε ετήσια βάση Τα ιδρύματα που νοικιάζουν χώρους θα πρέπει να το κάνουν σε κτίρια και εγκαταστάσεις με πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης που πληροί τις ελάχιστες προϋποθέσεις Σύμφωνα με το Νόμο χωρίς πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης δεν είναι δυνατή η λήψη οικοδομικής άδειας και προϋπόθεση για τη λήψη άδειας χρήσης του κτιρίου είναι η κατοχή πιστοποιητικού ενεργειακών χαρακτηριστικών», ανέφερε η οργάνωση σε δελτίο τύπου.
Αυξάνουν οι ανάγκες
Επιπλέον, υπάρχει ένα σημαντικό χάσμα μεταξύ των πραγματικών επενδυμένων κεφαλαίων και των πραγματικών απαιτούμενων κεφαλαίων. Υπολογίζεται ότι η Βόρεια Μακεδονία χρειάζεται περίπου 302 εκατ. ευρώ για επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, έναντι 165,5 εκατ. ευρώ που επενδύθηκαν την περίοδο 2010-2020 και 33 εκατ. ευρώ που εξασφαλίστηκαν την περίοδο μετά.
Για τη χρηματοδότηση έργων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, ο Νόμος προβλέπει τη σύσταση Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης και επιχειρήσεων ESCO (νομικό πρόσωπο που παρέχει ενεργειακές υπηρεσίες ή άλλα μέτρα με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των χρηστών του και την πληρωμή για τις υπηρεσίες βασίζεται πλήρως ή εν μέρει στην επιτευχθείσα βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ή στην επίτευξη άλλων συμφωνημένων κριτηρίων).
Ωστόσο, τρία χρόνια από την ψήφιση του νόμου, οι ρυθμίσεις που θα έπρεπε να ρυθμίζουν αυτό το Ταμείο δεν έχουν ακόμη εγκριθεί.
"Οι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και η εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε αυτές τις εγκαταστάσεις έχουν επίσης παραμεληθεί σημαντικά. Δεν υπάρχει πρακτικά κανένα κίνητρο για εξοικονόμηση σε αυτόν τον τομέα σε εθνικό επίπεδο, ούτε για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις", σκιαγράφησαν οι ακτιβιστές.
Όσον αφορά τους καταναλωτές, η «Eco awareness» αναφέρει ότι δεν γίνονται προσπάθειες για αλλαγή συμπεριφοράς και ενημέρωση για την ενεργειακή απόδοση, αλλά και για την ποσότητα ενέργειας που καταναλώνουν. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν σχεδόν δημοσιονομικά κίνητρα, πρόσβαση σε χρηματοδότηση και έργα που θα συμβάλλουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στην τελική κατανάλωση ενέργειας, σημείωσε ο οργανισμός.
