Σκόπια, του Bojan Stojkovski
Η Βόρεια Μακεδονία θα έχει να αντιμετωπίσει έναν ακόμα δύσκολο χειμώνα όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την αύξηση των τιμών, καθώς επιχειρηματίες και πολίτες φοβούνται για το εάν η χώρα θα έχει σταθερή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με τον καθηγητή της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών στα Σκόπια, Risto Filkoski, η ενεργειακή κατάσταση στη χώρα έχει πραγματικά επιδεινωθεί. Η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τη βιαστική και ανώριμη ενεργειακή μετάβαση στις ευρωπαϊκές χώρες, υπό την ηγεσία ανεπαρκώς ενημερωμένων πολιτικών, χωρίς κατάλληλη διαβούλευση με ειδικούς στον τομέα της ενέργειας, βρίσκει την αντανάκλασή της και στην εγχώρια ενέργεια στη Βόρεια Μακεδονία, επισημαίνει ο εμπειρογνώμονας.
Επιπλέον, η κρίση τροφοδοτήθηκε περαιτέρω από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και από την άρνηση χρήσης φθηνότερου και φιλικότερου προς το περιβάλλον φυσικού αερίου.
Ωστόσο, η ενεργειακή κρίση επηρεάζει τη Βόρεια Μακεδονία λόγω και της «βοήθειας» των δυτικών εταίρων μας, οι οποίοι, για παράδειγμα, εμπόδισαν την κατασκευή του South Stream πριν από μερικά χρόνια. Θα ήθελα επίσης να προσθέσω την αναποφασιστικότητα των υπευθύνων να ενεργήσουν πιο θαρραλέα και να αναλάβουν πραγματική ευθύνη για την ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που δύσκολα θα μπορούσαμε να επηρεάσουμε", δήλωσε ο Filkoski, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν νέες ενεργειακές εγκαταστάσεις.
Μικρή συνεισφορά των ΑΠΕ
Η παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εκτός από την υδροηλεκτρική ενέργεια, σήμερα αποτελεί ένα μικρό ποσοστό στο ενεργειακό ισοζύγιο, αλλά ακόμη και όταν αυξηθεί η εγκατεστημένη ισχύς τους, τα προβλήματα δεν θα λυθούν, σημείωσε.
"Γρήγορες αλλαγές δεν μπορούν να αναμένονται εδώ σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς την επίλυση ορισμένων βασικών ζητημάτων, όπως η αποθήκευση ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα και η εξισορρόπηση της παραγωγής και της κατανάλωσης", δήλωσε ο Filkoski. Ο καθηγητής επεσήμανε επίσης ότι οι βασικές εγκαταστάσεις θερμικής ενέργειας στη χώρα δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση.
"Ορισμένες από τις εγκαταστάσεις βρίσκονται σε λειτουργική κατάσταση και μερικές χρειάζονται περισσότερη δουλειά για να εξοπλιστούν. Μπορεί να υπάρχουν προβλήματα με την παροχή καυσίμων (άνθρακα και μαζούτ), αλλά δεν είναι ανυπέρβλητα. Εδώ θα ξεχώριζα ως πολύ θετικό παράδειγμα τον συνδυασμένο θερμοηλεκτρικό σταθμό Te-To Skopje με φυσικό αέριο, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης», τόνισε.
Η σύνδεση με Αλεξανδρούπολη
Υπάρχει επίσης η πολυπλοκότητα της κατάστασης της συμμετοχής σε ένα έργο για τερματικό σταθμό υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη και εξακολουθεί να μην υπάρχει σύνδεση αγωγού φυσικού αερίου με την Ελλάδα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η έλλειψη σοβαρής πρωτοβουλίας για την κατασκευή μονάδων φυσικού αερίου υποδηλώνει είτε έλλειψη ενδιαφέροντος είτε ότι ορισμένοι παράγοντες εμποδίζουν το έργο.
"Δεν υπάρχει χρόνος για τη λήψη ουσιαστικών μέτρων για τη βελτίωση της κατάστασης από τεχνική-τεχνολογική άποψη, εκτός από τις δραστηριότητες στον τομέα της συνεχούς συντήρησης. Έχουμε επαναλάβει πολλές φορές ότι στην ενέργεια, οι λύσεις δεν δίνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Από την άλλη, μπορεί να υπάρχουν κάποια μέτρα με τη μορφή επιδότησης της τιμής, αλλά εξακολουθούν να είναι χρήματα από τους πολίτες", επισημαίνει ο Filkoski.
Τα λάθη στην επιφάνεια
Ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Επιτροπής Ενέργειας της χώρας, Marko Bislimoski, σημειώνει ότι όσον αφορά την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, όλα θα εξαρτηθούν από τις τιμές των παγκόσμιων χρηματιστηρίων.
«Από ό,τι έχουμε δει στα παγκόσμια χρηματιστήρια το προηγούμενο διάστημα, ειδικά στα ευρωπαϊκά, η τιμή κυμαίνεται από 135 έως 150 ευρώ, οπότε δεν πιστεύω ότι θα υπάρξουν ορισμένες αλλαγές σε αυτό το κομμάτι. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις, εξακολουθώ να περιμένω να έχω μια σταθερή κατάσταση των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων όσον αφορά τις τιμές", σημείωσε ο Bislimovski.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ενεργειακή κρίση βοήθησε να έρθουν στην επιφάνεια όλα τα λάθη που έγιναν τα τελευταία τριάντα χρόνια.
«Η χώρα μας εξακολουθεί να βασίζεται κυρίως σε θερμοηλεκτρικούς σταθμούς και υδροηλεκτρικούς σταθμούς που κατασκευάστηκαν πριν από 40 χρόνια ή περισσότερο. Το κράτος επένδυσε πολύ λίγα σε νέες δυνατότητες. Για την κρίση, δαπανήσαμε 300 ή 400 εκατομμύρια ευρώ για να διατηρήσουμε την κοινωνική ειρήνη πάνω απ' όλα, επειδή δεν μπορούσε να ειπωθεί στα νοικοκυριά να πληρώσουν διπλάσιο ηλεκτρικό ρεύμα ή δύο έως τρεις φορές ακριβότερη θέρμανση. Αυτά τα χρήματα δαπανήθηκαν για την κατάσβεση της "φωτιάς" και αν είχαμε ακολουθήσει μια κατάλληλη στρατηγική, με αυτά τα 400 εκατομμύρια ευρώ τα προηγούμενα χρόνια, θα μπορούσαμε να είχαμε κατασκευάσει ένα εργοστάσιο συμπαραγωγής ή να χτίσουμε το "Chebren" και τώρα θα είχαμε επιστρέψει πολλά χρήματα", πρόσθεσε ο Bislimoski.
