Η Βόρεια Μακεδονία πρέπει να επικεντρωθεί σε επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα, να επιταχύνει την αντικατάσταση του άνθρακα με ανανεώσιμες πηγές, να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τροφίμων και να προβεί σε σοβαρό επανασχεδιασμό των κρατικών ενισχύσεων, ειδικά στη γεωργία, ανέφεραν ειδικοί κατά την τελευταία έκδοση του οικονομικού φόρουμ της χώρας.
Οι προτάσεις αυτές αφορούν και τις υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς όλες έλαβαν παρόμοια μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά είναι αδύνατο να πούμε ακριβώς ποια χώρα πώς και πόσο επιτυχώς αντιμετώπισε τις συνέπειες της κρίσης.
Οι τελευταίες αναλύσεις δείχνουν ότι οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων καταναλώνουν τρεις φορές περισσότερη ενέργεια σε σύγκριση με τις χώρες της ΕΕ, για να παράγουν μία μονάδα του ΑΕΠ.
«Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων πήραν παρόμοια μαθήματα από την ενεργειακή κρίση, ότι είναι πολύ σημαντικό να διαφοροποιηθούν οι πηγές ενέργειας. Αλλά ένα από τα σημαντικότερα διδάγματα είναι πόσο σημαντικό είναι να εισαχθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όχι να εξαρτόμαστε μόνο από το φυσικό αέριο. Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων βασίζουν σε μεγάλο βαθμό τον ενεργειακό τους τομέα στον άνθρακα, και αυτό συνεπάγεται τεράστιο κόστος, διότι οι εγκαταστάσεις που λειτουργούν με άνθρακα είναι απαρχαιωμένες και πρέπει να αντικατασταθούν από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ως εκ τούτου, το μήνυμα είναι ότι η αντικατάσταση του άνθρακα με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να επιταχυνθεί", δήλωσε η Cory Udovicki από το Κέντρο Προηγμένων Οικονομικών Μελετών (CEVES) στη Σερβία.
Μείωση των επιδοτήσεων ηλεκτρικής ενέργειας για μεγαλύτερη μελλοντική ανθεκτικότητα
Σύμφωνα με την εκτελεστική διευθύντρια του ερευνητικού ινστιτούτου "Finance Think" με έδρα τα Σκόπια, Blagica Petreski, εάν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων θέλουν να δημιουργήσουν μεγαλύτερη βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα στο μέλλον, πρέπει να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις. Βραχυπρόθεσμα, απαιτείται πρόσθετη στόχευση της κοινωνικής στήριξης και της μείωσης και κατάργησης των επιδοτήσεων ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αύξηση της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και τροφίμων.
«Η ενεργειακή κρίση είχε σοβαρό αντίκτυπο στην αύξηση των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας. Εκτός από την εξάρτηση από τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας και ορυκτών καυσίμων, ένα πρόσθετο πρόβλημα στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων δημιουργήθηκε από την ενεργειακή αναποτελεσματικότητα στην κατανάλωση. Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων καταναλώνουν 50% περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια για να παράγουν την ίδια ποσότητα ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος με τις χώρες της ΕΕ και τα τελευταία έξι χρόνια έχουν τρεις φορές λιγότερη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», σημείωσε η Petreski.
Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα των αναλύσεων, ανέφερε ότι η κρίση έχει επηρεάσει σημαντικά τα νοικοκυριά. "Στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 17,4% συνέβαλε στην αύξηση της φτώχειας κατά 4%. Τέτοιες καταστάσεις επέβαλαν την ανάγκη δημοσιονομικής παρέμβασης. Όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων έχουν εισαγάγει δέσμες μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η εκτίμηση αυτής της δέσμης μέτρων είναι 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Μόνο η Βόρεια Μακεδονία δαπάνησε το 3,2% του ΑΕΠ ως επιδοτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Οι επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα και ένας σοβαρός επανασχεδιασμός των κρατικών ενισχύσεων είναι απαραίτητες, ειδικά στη γεωργία και όπου είναι αναποτελεσματικές", πρόσθεσε η Petreski
Ενώσεις από την περιοχή λένε ότι παρόμοια προβλήματα προβληματίζουν επίσης τις οικονομίες τους. «Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι δεν έχουν γίνει αρκετά από τις κυβερνήσεις για τον ιδιωτικό τομέα, ότι όλη η εστίαση είναι στον δημόσιο τομέα. Αυτή η προσέγγιση της επένδυσης πρώτα στον δημόσιο τομέα ακολουθείται επίσης από την ΕΕ, αλλά εν τω μεταξύ θα πρέπει να αναπτυχθούν και άλλα προγράμματα στον ιδιωτικό τομέα", δήλωσε ο Μπλέντι Χασάι από το Ινστιτούτο "GAP" του Κοσσυφοπεδίου.
