Νέα συνάντηση αναμένεται να έχει σήμερα ο Κώστας Σκρέκας, υπουργός Ενέργειας με τη διοίκηση του ΣΕΒ. Συγκεκριμένα, ο υπουργός, ως επίσημος προσκεκλημένος, θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει με τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου του ΣΕΒ για τη “βαριά” ενεργειακή ατζέντα των ημερών, με κυρίαρχα τα θέματα της μείωσης της κατανάλωσης, των διμερών συμβολαίων, της έκτακτης φορολόγησης και των πλαφόν στις τιμές χονδρικής ρεύματος. Βέβαια αυτού του είδους οι παρουσίες υπουργών σε Γενικά Συμβούλια είναι συνήθως εθιμοτυπικό χαρακτήρα, ωστόσο η συγκυρία επιτάσσει άλλον χαρακτήρα στην όλη εκδήλωση.
Υπενθυμίζεται ότι την ατζέντα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης και διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας των βιομηχανικών επιχειρήσεων έθεσαν πρόσφατα εκπρόσωποι του κλάδου κατά τη συνάντηση που είχε η Επιτροπή Ενέργειας του ΣΕΒ, με επικεφαλής τον Πρόεδρο του Συνδέσμου κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλο, με τον Υπουργό κ. Κώστα Σκρέκα και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το καμπανάκι του του ΣΕΒ ήταν, πριν λίγες εβδομάδες, ηχηρό όπως και το πλαίσιο αντιμετώπισης του όλου ζητήματος που αφορά και την επιβίωση της παραγωγικής της βάσης. Είναι ενδεικτικό ότι με βάση τον ΣΕΒ, τα μέλη της Επιτροπής ανέδειξαν τον κρίσιμο ρόλο της βιομηχανίας ως πυλώνα ανάπτυξης, επενδύσεων και απασχόλησης, αλλά αναφέρθηκαν και στην κρίσιμη κατάσταση που ήδη βιώνουν οι ευρωπαϊκές χώρες, όπου η αναστολή λειτουργίας εργοστασίων και η πρόθεση μετεγκατάστασης τους σε τρίτες χώρες εκτός ΕΕ αναμένεται να έχει αρνητικές συνέπειες στο παραγωγικό δυναμικό.
Έκαναν λόγο, δε, για υπαρξιακή κρίση που διέρχεται η ευρωπαϊκή παραγωγή αλλά και δομικό πλέον ανταγωνιστικό μειονέκτημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη (και η Ελλάδα εντός αυτής) τα επόμενα αρκετά χρόνια.
Το σήμα κινδύνου
Να σημειωθεί ότι πριν λίγα 24ωρα ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, ως πρόεδρος του Δ.Σ. της Eurometaux, σε συνέντευξή του στον ιστότοπο Politico αποτύπωσε το κλίμα στην Ευρωπαϊκή βιομηχανία μετάλλου για τις πολιτικές που χαράσσονται στις Βρυξέλλες.
Συγκεκριμένα χαρακτήρισε ανεπαρκή, σε σχέση με τη βιομηχανία, την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της ενεργειακής κρίσης. Όπως εξήγησε, “πάνω από το 90% των εσόδων από τους έκτακτους φόρους στην Ε.Ε. πηγαίνει στα νοικοκυριά. Η βιομηχανία βρίσκεται επί του παρόντος στο περιθώριο. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση στις επιστολές μας προς την Κομισιόν”. Πρόσθεσε δε ότι οι ιθύνοντες των Βρυξελλών “θα πρέπει να μειώσουν τις υπερβολικές τιμές ενέργειας, να βελτιώσουν και να ενθαρρύνουν την ταχύτερη εφαρμογή του προσωρινού πλαισίου κρατικών ενισχύσεων, να εφαρμόσουν προσωρινά την πρόληψη του υπερβολικού κόστους άνθρακα μέσω αντιστάθμισης και να πιέσουν για μαζική ανάπτυξη των ΑΠΕ”.
Ο κ. Μυτιληναίος δεν έκρυψε την ανησυχία του για τις επιπτώσεις της κρίσης στη βιομηχανία μετάλλων της Ευρώπης. “Από τον Σεπτέμβριο του 2021 η Ε.Ε. παρατηρεί την περικοπή και διακοπή λειτουργίας του 50% της παραγωγής πρωτόχυτου αλουμινίου και ψευδαργύρου λόγω της ενεργειακής κρίσης - σε ορισμένες περιπτώσεις απειλώντας την επιβίωση ολόκληρων εγκαταστάσεων. Οι μόνιμες απώλειες θέσεων εργασίας είναι μέχρι στιγμής συγκρατημένες. Όμως, ορισμένα προσωρινά κλεισίματα θα γίνουν μόνιμα εάν οι συνθήκες δεν βελτιωθούν σύντομα. Η Ε.Ε. παρήγαγε 2 εκατομμύρια τόνους αλουμινίου το 2021, όμως η προβλεπόμενη παραγωγή για φέτος θα είναι κάτω από 1 εκατομμύριο… Οι εισαγωγές αλουμινίου προς αντικατάσταση της ευρωπαϊκής παραγωγής έχουν προσθέσει 6 έως 12 εκατομμύρια τόνους ετήσιων εκπομπών CO2. Έτσι, αυτοκτονούμε ως ήπειρος αν κλείσουμε τις βιομηχανίες μας και μεταφέρουμε την παραγωγή αλλού”.
Ο κ. Μυτιληναίος δεν έκρυψε ότι καταγράφονται περιπτώσεις με λουκέτα εργοστασίων στην Ευρώπη, με παράλληλη μετακίνηση της παραγωγής σε τρίτες χώρες. Έδωσε, δε, ως παράδειγμα την κίνηση του γερμανικού χημικού κολοσσού BASF να συρρικνωθεί σε μόνιμη βάση στην Ευρώπη και να επικεντρωθεί στην επέκταση στην Κίνα.
“Επρόκειτο για απόλυτο σοκ για τη βιομηχανία μετάλλων που οφειλόταν στο κόστος των κανονισμών για την ενέργεια και τους ρύπους, οι οποίοι στην Ευρώπη είναι μακράν οι αυστηρότεροι παγκοσμίως” είπε, προσθέτοντας ότι “βρισκόμαστε σε πολύ μειονεκτική θέση σε σχέση με τους Αμερικανούς και τους Κινέζους”.
Μέτρα
Στο φόντο αυτό, για την άμεση, μάλιστα, αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και τη μακροχρόνια εξασφάλιση ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, που είναι κλειδί για την επίτευξη των φιλόδοξων κλιματικών στόχων η Επιτροπή παρουσίασε 5 συγκεκριμένες προτάσεις. Εστίασε, δε, στην προώθηση ενός βιώσιμου πλαισίου για τις διμερείς συμβάσεις, αλλά και την επιτάχυνση στη χορήγηση όρων και αδειών σύνδεσης, ειδικά των έργων ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων καιν των υποδομών αυτοπαραγωγής.
Συγκεκριμένα:
1. Συμμετοχή στη διακοψιμότητα. Η βιομηχανία, ήδη, εφαρμόζει δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης και μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας συνεισφέροντας σημαντικά στην εθνική προσπάθεια ενώ προτίθεται να συμμετάσχει στο μηχανισμό βραχυπρόθεσμης διακοψιμότητας ηλεκτρικής ενέργειας. Τονίστηκε όμως η ανάγκη λειτουργίας του μηχανισμού με τρόπο που δεν πλήττει την εύρυθμη λειτουργία της.
2. Διμερείς συμβάσεις. Ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς ενέργειας πρέπει να διευκολύνει τη σύναψη διμερών συμβάσεων και να μην ανατρέπει στην πράξη το σχεδιασμό και τις συμφωνίες μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών ενέργειας. Η ευθυγράμμιση με τους κανονισμούς της ΕΕ για την εξαίρεση των διμερών συμβάσεων από τα ανώτατα όρια εσόδων, θα δημιουργήσει αμοιβαία οφέλη για όλα τα μέρη.
Υπενθυμίζεται ότι η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) επισημαίνει την ανάγκη νομοθετικής παρέμβασης καθώς κρίνει ως βλαπτική την επιβολή πλαφόν στις τιμές ρεύματος στα διμερή συμβολαίων που γίνονται μεταξύ των βιομηχανιών και παραγωγών. Γιαυτό με επιστολή της στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, που υπογράφει ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνης Κοντολέων τονίζει ότι η “μόνη λύση πλέον αποτελεί η σύναψη διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων με παραγωγούς ΑΠΕ” και γιαυτό ζητεί νομοθετική ρύθμιση που θα διευκολύνει την ανάπτυξη της αγοράς διμερών συμβολαίων των γνωστών PPAs.
“Όπως προκύπτει σαφώς από το υφιστάμενο ευρωπαϊκό πλαίσιο, οι διμερείς συμβάσεις, οι οποίες επιφέρουν στους παραγωγούς έσοδα που δεν υπερβαίνουν το ανώτατο όριο που έχει θεσπιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα πρέπει να εξαιρούνται από την επιβολή ανώτατου ορίου εσόδων” αναφέρει η επιστολή.
“Στην περίπτωση των διμερών συμβάσεων, τα έσοδα του παραγωγού ταυτίζονται με τη συμβατική τιμή που έχει συμφωνηθεί με τον αγοραστή, η οποία κατά κανόνα είναι σταθερή, με αποτέλεσμα να μην προκύπτουν έσοδα για τον παραγωγό, άνω του ανώτατου ορίου εσόδων αγοράς.
Επομένως, για να καταστεί εφικτή η διαπραγμάτευση και σύναψη νέων μακροχρόνιων διμερών συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι απολύτως αναγκαίο να θεσπιστεί ρύθμιση για την εξαίρεση των διμερών συμβάσεων, από την επιβολή του ανώτατου ορίου εσόδων που εφαρμόζεται στο πλαίσιο του προσωρινού μηχανισμού επιστροφής μέρους εσόδων αγοράς επόμενης ημέρας” τονίζει η ΕΒΙΚΕΝ.
Μάλιστα όπως αναφέρεται σχετικά από κύκλους της βιομηχανίας καθώς οι συμβάσεις μεγάλων βιομηχανιών με ενεργοβόρο πρόσημο με παραγωγούς ενέργειας που έχουν σταθερή τιμή λήγουν, θα πρέπει να βρεθεί μια φόρμουλα που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας και που δε θα την αφήνει εκτεθειμένη στις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς.
Τέτοια φόρμουλα, όπως αναφέρεται, είναι η διμερής σύμβαση το λεγόμενο PPA, “με σταθερή τιμή με παραγωγούς ΑΠΕ ή και με καθετοποιημένους που έχουν παραγωγή και μπορούν να βασιστούν στο κόστος παραγωγής τους και να δώσουν στη βιομηχανία μια καλύτερη τιμή.” Ωστόσο όπως τονίζουν η επιβολή του πλαφόν ουσιαστικά ακυρώνει τις διμερείς συμβάσεις μεταξύ παραγωγού-προμηθευτή και γιαυτό θα πρέπει να γίνει παρέμβαση ώστε τελικά η βιομηχανία να αναγκάζεται να πληρώνει περισσότερα από ότι μια ενδεχόμενη συμφωνία χωρίς τα πλαφόν.
3. Υποδομές διασύνδεσης και ταχύτερη αδειοδότηση. Η επιτάχυνση των έργων εσωτερικών διασυνδέσεων στα δίκτυα θα συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης από καύσιμα υψηλότερων ρύπων (πχ diesel/mazut) αλλά και στη μείωση του κόστους ενέργειας με πολλαπλά οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Είναι εξαιρετικά αναγκαία παράλληλα, η επιτάχυνση στη χορήγηση όρων και αδειών σύνδεσης, ειδικά των έργων ΑΠΕ.
4. Πολυετείς διασυνοριακές συνδέσεις. Το υφιστάμενο καθεστώς με διασυνοριακές διασυνδέσεις μικρής χρονικής διάρκειας λειτουργεί αποτρεπτικά στη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και την επιτάχυνση των επενδύσεων. Προτάθηκε η θεσμοθέτηση διαδικασιών για πολυετή δικαιώματα (άνω των 5 ετών) στις διασυνοριακές διασυνδέσεις με άλλα κράτη.
5. Ενεργειακή εξοικονόμηση παντού. Αναδείχθηκε η ευκαιρία που δημιουργείται από την εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια, εγκαταστάσεις επιχειρήσεων, νοικοκυριά και μεταφορές, συμπληρωματικά της βιομηχανίας. Συζητήθηκαν προτάσεις που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη διατήρηση χαμηλών τιμών όπως η τακτική συντήρηση συστημάτων θέρμανσης/ψύξης, η τήρηση της λελογισμένης εσωτερικής θερμοκρασίας των κτιρίων/γραφείων, η απενεργοποίηση συστημάτων ψύξης/θέρμανσης σε κενούς χώρους.
Στο μεταξύ ήδη κράτη μέλη της ΕΕ προχωρούν στην υιοθέτηση μέτρων και παρεμβάσεων στις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού για να θωρακίσουν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας.
