20.10.23 07:32

Τα ενεργειακά projects της Ανατολικής Μεσογείου στο σπιράλ του πολέμου - Ποια είναι τα δύο έργα που μπαίνουν στον πάγο

O πόλεμος στη Μ.Ανατολή έχει οδηγήσει σε ένα επικίνδυνο σπιράλ που απειλεί να απομακρύνει μέχρι και να ακυρώσει σημαντικά ενεργειακά projects της Αν.Μεσογείου.

Σε ένα επικίνδυνο σπιράλ που απειλεί να απομακρύνει μέχρι και να ακυρώσει σημαντικά ενεργειακά projects της Αν. Μεσογείου, με εμπλοκή και τρίτων περιφερειακών δυνάμεων και τα οποία είναι άκρως σημαντικά για την ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής, έχει οδηγήσει ο πόλεμος στη Μ. Ανατολή.

Η φωτιά που άναψε στη γειτονιά μας έχει σημάνει συναγερμό σε Αθήνα και Λευκωσία ώστε να υπάρξει αποτελεσματική διαχείριση των όποιων προκλήσεων βρεθούν αντιμέτωπα τα μεγάλης οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας έργα που σχεδιάζονται, κυρίως αυτά στον ηλεκτρισμό, τα οποία ήταν ούτως ή άλλως υψηλού βαθμού δυσκολίας.

Saudi Greek Interconnection

Στην πρώτη γραμμή επικινδυνότητας η συμφωνία του Σεπτεμβρίου για σύσφιξη της συνεργασίας Αθήνας - Ριάντ μεταξύ των υπουργείων Ενέργειας των δύο χωρών, με στόχο τη δημιουργία του Saudi Greek Interconnection, με τη σύσταση μάλιστα κοινής εταιρείας, κάτι που δεν συνηθίζουν να κάνουν οι Σαουδάραβες. Επρόκειτο για την εταιρεία Saudi Greek Interconnection, με μετόχους 50% - 50% τον ΑΔΜΗΕ και την κρατική σαουδαραβική εταιρεία National Grid S.A, κάνοντας το πρώτο βήμα για την ωρίμανση της ηλεκτρικής διασύνδεσης ανάμεσα στις δύο χώρες. Το ενδεχόμενο αυτό τώρα απομακρύνεται αν δεν μπαίνει οριστικά στον πάγο, καθώς μια από τις προτεινόμενες διαδρομές ήταν αυτή μέσω Ισραήλ, γεγονός που μεταφράζονταν στη συμμετοχή από το σουνιτικό βασίλειο στον Euroasia.

Η απομάκρυνση της επαναπροσέγγισης του Ριάντ με το Τελ Αβίβ ακυρώνει πιθανότατα αυτό το σενάριο, οπότε για να μείνει ζωντανό το έργο, θα πρέπει να επιλεγεί μια μακρύτερη διαδρομή, δηλαδή η Σ. Αραβία – Αίγυπτο – Ελλάδα. Τη διαδρομή αυτή μέσω Σουέζ, αφήνοντας εκτός το Ισραήλ, προέβλεπε και η αρχική περυσινή συμφωνία με το Ριάντ. Τώρα βέβαια όλα αυτά

India - Middle East - Europe Economic Corridor

Τα γεγονότα πάνε προφανώς πίσω και το παγκόσμιας σημασίας γεωπολιτικό, οικονομικό, ενεργειακό σχέδιο του διαδρόμου Ινδίας - Σ. Αραβίας - Ιορδανίας και Ισραήλ (India - Middle East - Europe Economic Corridor - IMEC), που είχε συμφωνηθεί στο περιθώριο της συνεδρίασης των G20 στο Ν.Δελχί και για το οποίο είχαν δώσει τις ευλογίες τους και οι ΗΠΑ.

Ένα σχέδιο το οποίο θα κατέληγε στο ισραηλινό λιμάνι της Χάιφα στη Μεσόγειο, θα αποτελούσε μια εναλλακτική οδό στρατηγικής σημασίας για τη σύνδεση της Ινδίας με την πλούσια σε ενέργεια Μ. Ανατολή, θα ήταν το αντίπαλο δέος στον κινεζικό «One Belt One Road» και θα προσέφερε σημαντικά κέρδη τόσο στις χώρες της Ν. Ασίας που δεν βρίσκονται στη ζώνη επιρροής του Πεκίνου, όσο και σε εκείνες από τις οποίες θα διέρχονταν. Ειδικά για τις ΗΠΑ, εξυπηρετούσε το ευρύτερο σχέδιο για εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τις αραβικές χώρες αλλά και για τη διευκόλυνση εξεύρεσης ενός συμβιβασμού μεταξύ Ισραήλ και Σ.Αραβίας μέσα από τη διασύνδεση και αλληλεξάρτηση που θα δημιουργούσε ο IMEC.

Τώρα, ποια αραβική χώρα θα βγει να συνάψει με το Ισραήλ συμφωνίες και να κάνει μαζί του μακροπρόθεσμη σχέδια; Εάν το project τελικά δεν περπατήσει, τότε μετατίθεται προς τα πίσω και ο στόχος της Ελλάδας να μπει στο παγκόσμιας σημασίας γεωπολιτικό, οικονομικό και ενεργειακό χάρτη, κάτι που θα είχε όχι μόνο στρατηγική υπεραξία, αλλά και τεράστια οικονομική σημασία για τη χώρα.

EastMed

Στον αντίποδα βέβαια, ο πόλεμος στο Ισραήλ αναδεικνύει και τη σημασία όλων αυτών των σχεδίων, τα οποία όταν υλοποιηθούν θα συμβάλουν στην σταθερότητα, αφού θα δημιουργήσουν έναν ευρύτατο άξονα ασφαλείας στην εκτεταμένη ζώνη από την Αν. Μεσόγειο και τη Μ. Ανατολή μέχρι την Ασία. Σε αυτό τον κανόνα εντάσσεται η διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, με project promoter πλέον τον ΑΔΜΗΕ, έργο στρατηγικής σημασίας, όχι μόνο για την ασφάλεια εφοδιασμού των τριών χωρών, αλλά και για όλη την ΕΕ, αφού θα μεταφέρει την πράσινη ενέργεια της Μ. Ανατολής στις ευρωπαϊκές αγορές.

Το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς για το σχέδιο του EastMed, του αγωγού μεταφοράς ισραηλινού και κυπριακού φυσικού αερίου αλλά και υδρογόνου προς τη Δύση, εφόσον κατορθώσει να πάρει τα κονδύλια από το Connect Europe Facility. Είναι η τελευταία ευκαιρία που υπάρχει για να δοθούν ευρωπαϊκοί πόροι σε έργα κατασκευής φυσικού αερίου, γι' αυτό και το συγκεκριμένο προωθείται ως project μεταφοράς υδρογόνου.

Στον αντίποδα η σύγκρουση μάλλον ακυρώνει και την πορεία επαναπροσέγγισης Άγκυρας - Τελ Αβίβ και μαζί της την όποια αναιμική προοπτική υπήρχε για την κατασκευή ενός τουρκο-ισραηλινού αγωγού, ο οποίος θα μετέφερε το ισραηλινό αέριο μέσω Τουρκίας προς την Ευρώπη.

Τα όποια σενάρια είχε τροφοδοτήσει η συνάντηση του Σεπτεμβρίου μεταξύ Ερντογάν - Νετανιάχου στην Νέα Υόρκη, δεν έχουν καμία αξία. Τότε ο τούρκος πρόεδρος είχε προτείνει τη μεταφορά του ισραηλινού αερίου μέσω κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού στις τουρκικές ακτές, ζήτημα το οποίο θεωρείτο ούτως ή άλλως απίθανο να δεχτεί το Ισραήλ, καθώς έτσι θα παρέδιδε σε τουρκικά χέρια το «όπλο» του φυσικού αερίου, με την Άγκυρα να θεωρείται από πολλούς ως αναξιόπιστη.