Η ένταση στην Ερυθρά Θάλασσα κλιμακώνεται φέρνοντας πιο κοντά εφιαλτικά σενάρια για την παγκόσμια οικονομία. Αναλυτές βλέπουν ακόμα και αναζωπύρωση του πληθωρισμού και προβλήματα στον ενεργειακό εφοδιασμό σε περίπτωση που αυτή η σύγκρουση παραταθεί.
Ο Γιώργος Ατσαλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής -Οικονομολόγος, στο Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης μιλώντας στο energymag.gr σχολιάζει τα δεδομένα για την παγκόσμια οικονομία αλλά και τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από τα ενεργειακά ζητήματα, μετά και την απόφαση της QatarEnergy να σταματήσει τις θαλάσσιες μεταφορές LNG μέσω της Ερυθράς .
- Η ένταση στην Ερυθρά θάλασσα κλιμακώνεται με τα εμπορικά πλοία να αναγκάζονται να διακόψουν τον πλου τους από τη Διώρυγα του Σουέζ. Τι σημαίνει ο de facto αποκλεισμός;
Σημαίνει αύξηση του κόστους μεταφοράς των προϊόντων, αύξηση του χρόνου παράδοσης και αθέμιτος ανταγωνισμός εμπορίου και ναυσιπλοΐας καθώς τα ρωσικά, κινεζικά και Καταριανά προϊόντα έχουν ελεύθερη διέλευση και δεν πλήττονται από τους παραστρατιωτικούς Χούθι. Υψηλές τιμές της ενέργειας αλλά και των άλλων εμπορευμάτων ενδέχεται να ωθήσουν την άνοδο του πληθωρισμού και να ανατραπεί η μέχρι σήμερα παγκόσμια προσπάθεια τιθάσευσης των τιμών. Η Κίνα δεν ενδιαφέρεται και τόσο για τον πληθωρισμό, καθώς η υπερβάλλουσα παραγωγική της δυναμικότητα, χωρίς την αντίστοιχη ζήτηση, την οδηγεί σε αποπληθωρισμό. Περαιτέρω άνοδος των τιμών ή περαιτέρω καθυστέρηση της αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού θα δημιουργήσει κοινωνική αναστάτωση σε πολλές χώρες, καθώς περισσότεροι από τον μισό πληθυσμό της γης θα προσέλθουν στις εκλογικές διαδικασίες το 2024. Κοινωνική αναστάτωση είναι η χρυσή ευκαιρία για λαϊκιστές ηγέτες για να διεκδικήσουν την κυβερνητική εξουσία. Συνήθως οι λαϊκιστές ηγέτες είναι ανεπαρκείς από πλευράς ικανοτήτων για να κερδίσουν την εξουσία σε ομαλές συνθήκες. Αυτή η ανεπάρκειά τους, σε περίπτωση που πάρουν τη διακυβέρνηση οδηγούν τη χώρα τους σε ακόμα χειρότερες συνθήκες.
- Πόσο εκτιμάτε ότι μπορεί να κρατήσει;
Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Εξαρτάτε όμως από την άμεση αντίδραση της Διεθνούς κοινότητας. Η συνέχιση τέτοιων ενεργειών από ανεύθυνα απολυταρχικά καθεστώτα θα πρέπει να κινητοποιήσει την διεθνή κοινότητα ώστε να αποκατασταθεί η ομαλή διέλευση των εμπορευμάτων από τα κρίσιμα στενά ανά τον κόσμο. Στενά όπως των Δαρδανελίων, του Βοσπόρου, του Bab el-Mandeb, του Ορμούζ κλπ., θα πρέπει να βρίσκονται υπό διεθνή έλεγχο υπό την εποπτεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ώστε κανένας να μην μπορεί παρεμβαίνει και να αυξάνει τις τιμές των εμπορευμάτων στις διεθνείς αγορές, να αυξάνει τα ναύλα και τα ασφάλιστρα των μεταφορών και να καθυστερεί τις παραδόσεις. Η διεθνής ανασφάλεια η οποία δημιουργείται από τις αναταραχές στην ομαλή ροή των εφοδιαστικών αλυσίδων θα οδηγήσει σταδιακά στην ενίσχυση της από-παγκοσμιοποίησης και της αναζήτησης εγγύτερων αλυσίδων εφοδιασμού, οι οποίες θα είναι ασφαλείς και ας είναι και ακριβότερες.
- Σε αριθμούς τι ποσοστό του παγκόσμιου εμπορίου περνά από το συγκεκριμένο σημείο, ποιες είναι οι εναλλακτικές διαδρομές και πόσο παραπάνω κοστίζουν;
Περίπου το 10% του παγκόσμιου εμπορίου περνά από την Ερυθρά θάλασσα. Περίπου το 14% των παγκόσμιων εξαγωγών πετρελαίου και 30% των εμπορευματοκιβωτίων διέρχεται από την περιοχή. Μετά τις πρόσφατες επιθέσεις των Χούθι, περίπου το 15-20% των πλοίων κάνουν το γύρο της Αφρικής για να φθάσουν στην Ευρώπη ή στην Αμερική. Περίπου το 24% των πλοίων που απέφυγαν τη διώρυγα του Σουέζ ήταν δεξαμενόπλοια αργού πετρελαίου, το 35% μετέφεραν χύδην φορτίο και το 24% μετέφερε εμπορευματοκιβώτια. Το 90% του πετρελαίου που περνάει από τα στενά Bab el-Mandeb, προέρχεται από τον Περσικό κόλπο και προορίζεται για την Ευρώπη και την Αφρική. Το υπόλοιπο 10% προέρχεται από το Κέρας της Αφρικής.
- Τουλάχιστον πέντε πλοία που μετέφεραν υγροποιημένο φυσικό αέριο από το Κατάρ – τρία εκ των οποίων φορτωμένα με LNG με προορισμό την Ευρώπη – διέκοψαν το ταξίδι τους και σταματούν τις μεταφορές από την Ερυθρά θάλασσα. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Υπάρχει κίνδυνος για νέο ράλι στις τιμές;
Ζημιωμένη από τις υψηλές τιμές της ενέργειας θα είναι η Ευρώπη η οποία το μεγαλύτερο μέρος του LNG που προμηθεύεται προέρχεται από τα στενά Bab el-Mandeb. Το 8% του παγκόσμιου LNG διέρχεται από την Ερυθρά θάλασσα. Το LNG του Κατάρ προς την Ευρώπη διέρχεται από την Ερυθρά θάλασσα και τη διώρυγα του Σουέζ χωρίς κανένα πρόβλημα καθώς δεν δέχεται επιθέσεις από τους Χούθι. Ευτυχώς οι ευρωπαϊκές υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου είναι γεμάτες πάνω από 97% και ο χειμώνας δεν είναι βαρύς για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες μέχρι σήμερα.Τα πλοία του Κατάρ δεν βάλλονται από τους Χούθι. Εάν το Κατάρ για άλλους λόγους σταματήσει τις αποστολές LNG, σημαίνει ότι και αυτό διαβάλλει τις εφοδιαστικές αλυσίδες και γίνεται μέρος του προβλήματος.
-Από το συγκεκριμένο σημείο μεταφέρονται πετρέλαιο , φυσικό αέριο μέχρι και κοντέινερ με είδη ένδυσης μέχρι και ηλεκτρικά είδη. Αναμένονται ανατιμήσεις αλλά και ελλείψεις στην αγορά;
Τα πλοία κάνοντας τον κύκλο της Αφρικής αυξάνουν περίπου κατά 25% το κόστος μεταφοράς, πράγμα το οποία θα αύξηση τις τιμές σε όλους τους τομείς. Η καθυστέρηση άφιξης των εμπορευμάτων κατά 15 ημέρες θα συμβάλει στην αύξηση των τιμών λόγω μειωμένες προσφοράς.
