Τις βάσεις για μια ευρείας κλίμακας διμερή ενεργειακή συνεργασία, που διατρέχει όλα τα πεδία, από τη μεταφορά ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, μέχρι το υδρογόνο και την ανάπτυξη διασυνοριακών έργων ΑΠΕ θέτει το Μνημόνιο που υπέγραψαν χθες ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης και ο Βούλγαρος ομόλογός του Ρούμεν Ράντεφ που βρίσκεται στην Αθήνα με αφορμή την σημερινή Υπουργική Συνδιάσκεψη της CESEC.
Το νέο Μνημόνιο έρχεται σε συνέχεια δυο άλλων που είχαν υπογραφεί στο απόγειο της ενεργειακής κρίσης και αφορούσαν στην επανεκκίνηση του project του αγωγού πετρελαίου Αλεξανδρούπολη-Μπουργκάς και της δέσμευσης δυναμικότητας για την Ελλάδα στην υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου στο Chiren της Βουλγαρίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο Μνημόνιο προάγει βασικούς στόχους της ενεργειακής πολιτικής που έχουν τεθεί σε επίπεδο ΕΕ, όπως την διαφοροποίηση των χρήσεων της ενέργειας, την δημιουργία ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, την αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αυτό συνεπάγεται για τα δίκτυα ηλεκτρισμού) και τη δημιουργία αγοράς για υδρογόνο και ανανεώσιμα αέρια.
Λαμβάνει δε υπόψη τα βασικά πρόσφατα ορόσημα για την σύσφιξη των ενεργειακών σχέσεων Ελλάδας-Βουλγαρίας, όπως η θέση σε εμπορική λειτουργία του διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου IGB (τον Οκτώβριο του 2022) που δίνει πρόσβαση στη Βουλγαρία στην παρούσα φάση στο αζέρικο αέριο που έρχεται από τον TAP (και με την λειτουργία του FSRU την άνοιξη θα της δίνει πρόσβαση και σε φορτία LNG που θα φτάνουν στο Τέρμιναλ) και η λειτουργία της δεύτερης διασύνδεσης Υπερυψηλής Τάσης Ελλάδας-Βουλγαρίας (Nέα Σάντα-Maritsa East), που έχει ήδη αυξήσει σε σημαντικό βαθμό τη μεταφορική ικανότητα ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δυο χωρών, με ευεργετικές συνέπειες για την ευστάθεια του δικτύου σε ολόκληρη την περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτό, κύριοι στόχοι του MoU είναι:
- Η αύξηση της δυναμικότητας μεταφοράς των εθνικών συστημάτων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου υπό την προϋπόθεση να υπάρχει αποδεδειγμένα ενδιαφέρον της αγοράς για κάτι τέτοιο καθώς και η κατασκευή και η επέκταση δικτύων μεταφοράς υδρογόνου.
- Η βελτιστοποίηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας και υδρογόνου στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, σε συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τις ρυθμιστικές αρχές. Σημειώνεται στο πλαίσιο αυτό η προκήρυξη από τη ΡΑΑΕΥ του πρώτου διαγωνισμού για κατακύρωση «ταρίφας» σε έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 200 MW σε Βουλγαρία και Ιταλία (χώρες των οποίων αγορές ηλεκτρισμού είναι συζευγμένες με την ελληνική) που θα πωλούν την παραγωγή τους στην Προημερήσια Αγορά Ηλεκτρισμού της Ελλάδας. Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και το δάνειο ύψους 60 εκατ. ευρώ που χορήγησε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στην ProCredit Bank της Βουλγαρίας για τη χρηματοδότηση πράσινων επενδύσεων σε Βουλγαρία και Ελλάδα
- Η συνέχιση της διαδικασίας ψηφιοποίησης των δικτύων ηλεκτρισμού για τη διαχείριση και την εξισορρόπηση των συστημάτων των δύο χωρών.
- Η προώθηση κοινών έργων ενωσιακού και περιφερειακού ενδιαφέροντος, με στόχο τη μετάβαση σε μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Για να προωθήσουν τους στόχους αυτούς, Ελλάδα και Βουλγαρία θα αναλύσουν το υφιστάμενο καθεστώς των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου -σε συνεργασία με τους Διαχειριστές των Συστημάτων ώστε να διαπιστώσουν τα περιθώρια αύξησης μεταφορικής ικανότητας. Στο πλαίσιο αυτό και οι δυο κυβερνήσεις στηρίζουν την συμμετοχή του ΔΕΣΦΑ και της Bulgatransgaz στον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου.
Οι δυο κυβερνήσεις δεσμεύονται τέλος να προτείνουν κοινές τεχνικές λύσεις και διασυνοριακά έργα ΑΠΕ και υδρογόνου σε συνεργασία με τους όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, να εντοπίσουν τεχνικά και ρυθμιστικά εμπόδια στην υλοποίηση όλων των κοινών πρωτοβουλιών που περιγράφονται στο Μνημόνιο και να εισηγηθούν λύσεις για την υπέρβασή τους.
