“Μια περιορισμένη αύξηση του μισθολογικού κόστους δεν προβλέπεται να μετακυλιστεί στις τιμές, καθώς θα απορροφηθεί από τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων” σημείωσε ο κ. Στουρνάρας που έσπευσε στο κείμενο της έκθεσης της ΤτΕ για το 2023, που δημοσιοποιήθηκε με αφορμή την Γ.Σ. να ασκήσει κριτική στο φαινόμενο των “κερδών απληστίας”.
“Σε ένα μακροοικονομικό περιβάλλον όπου ο υποκείμενος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες αυξήσεις στους ονομαστικούς μισθούς και μικρότερη συμπίεση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων συνεπάγονται πιο επίμονο πληθωρισμό, ισχυρότερη αντίδραση της νομισματικής πολιτικής και χαμηλότερη ανάπτυξη. Παρ’ όλα αυτά, τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι ο κίνδυνος ενός γενικευμένου ανοδικού σπιράλ μισθών-τιμών στην ευρωζώνη παραμένει περιορισμένος” ανέφερε ο κ. Στουρνάρας.
Πάντως, με βάση όσα αναφέρει, ο συνδυασμός της αυξημένης κατανάλωσης που παρατηρήθηκε μετά την πανδημία COVID-19 και το υψηλό κόστος παραγωγής, ιδίως της ενέργειας και των εισαγόμενων ενδιάμεσων αγαθών, που μετακυλήθηκε στις τιμές, συνετέλεσαν σε ισχυρές αυξήσεις τιμών και συνεπώς σε αύξηση των περιθωρίων κέρδους. Επομένως, οι υψηλοί ρυθμοί μεταβολής των περιθωρίων κέρδους κατά την περίοδο 2021-2022 φαίνεται να προέκυψαν ως αποτέλεσμα των διαταραχών από την πλευρά της προσφοράς, αλλά και της ζήτησης, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία οι ρυθμοί μεταβολής του δείκτη περιθωρίων κέρδους για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας τα έτη 2021 και 2022 ξεπέρασαν τα ιστορικώς υψηλά τους επίπεδα καταγράφοντας αύξηση 4,0% και 9,0% αντίστοιχα. Στο βιομηχανικό τομέα (βιομηχανία και κατασκευές) ο ρυθμός μεταβολής των περιθωρίων κέρδους διαμορφώθηκε σε ιστορικώς υψηλά επίπεδα, φθάνοντας στο 17,8% το 2022.
“Ανακύκλωση” χρήματος
Η εικόνα φαίνεται να αλλάζει το εννεάμηνο του 2023 με την κερδοφορία των ελληνικών επιχειρήσεων να υποχωρεί σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα μειώθηκε κατά 1,3% έναντι αύξησης 35,7% την αντίστοιχη περίοδο του 2022 ενώ το καθαρό λειτουργικό πλεόνασμα υποχώρησε ακόμη περισσότερο, κατά 7,6% (έναντι αύξησης κατά 56,9% την αντίστοιχη περίοδο του 2022).
Η επιδείνωση αυτή αποδίδεται στη σημαντική επιβράδυνση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας ενώ το εισόδημα εξαρτημένης εργασίας αυξήθηκε με σχεδόν διπλάσιο ρυθμό (6,2%) συγκριτικά με αυτόν της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Επίσης, η επίδραση των φόρων μείον επιδοτήσεων στην παραγωγή ήταν σημαντικά αρνητική, καθώς υπήρξε αξιοσημείωτη μείωση των επιδοτήσεων το εννεάμηνο του 2023 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022.
Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, υπήρξε σχεδόν καθολική απόσυρση των μέτρων στήριξης έναντι της πανδημίας και απόσυρση της πλειονότητας των ενεργειακών μέτρων στήριξης, καθώς οι τιμές της ενέργειας αποκλιμακώθηκαν σημαντικά. Κατά συνέπεια, το εννεάμηνο του 2023 το μερίδιο καθαρού κέρδους, το οποίο εκφράζει την απόδοση του επιχειρηματικού τομέα σε όρους λειτουργικών κερδών, υποχώρησε σε 37,7% έναντι 41,4% την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Εντούτοις, παρέμεινε εντυπωσιακά υψηλότερο από το μέσο όρο της προ της πανδημίας τριετίας 2017-2019 (28,1%).
