Στυλώνουν τα πόδια οι Κύπριοι στη χρηματοδότηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου στο πλαίσιο του αγωγού διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (Great Sea Interconnector) ανατρέποντας τον σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ για τo χρηματοδοτικό σχήμα του έργου και προκαλώντας «πυρετό» διπλωματικών διεργασιών στο τρίγωνο Βρυξέλλες-Αθήνα-Λευκωσία, με έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου χθες το απόγευμα, προκαλώντας σκληρή δηλωση στο ΚΥΠΕ του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ΑΔΜΗΕ Μάνου Μανουσάκη.
Είναι χαρακτηριστική η δήλωση χθες του Κύπριου υπουργού Ενέργειας, κ. Γιώργου Παπαναστασίου ότι «το έργο πιθανό να μην είναι βιώσιμο», ενώ, όπως αποκαλύπτει σήμερα το energymag, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δεν προτίθεται να το χρηματοδοτήσει. Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται σε δύο επισκέψεις της ελληνικής πλευράς στην Κύπρο: στις 11 Ιουλίου του ΑΔΜΗΕ και στις 20 Ιουλίου του πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη.
Τα τέσσερα «όχι» της ΡΑΕ Κύπρου στον ΑΔΜΗΕ
Χρηματοδοτικό κενό στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, προϋπολογισμού 1,9 δις ευρώ -εκ των οποίων τα 657 εκατομμύρια ευρώ έχουν εξασφαλισθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση- αλλά και αμφιβολίες κατά πόσο μπορεί να προσελκύσει επενδυτές προκύπτουν από την απόφαση προχθές της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) να πει τέσσερα «όχι» στα αιτήματα του ΑΔΜΗΕ ως φορέα υλοποίησης του έργου.
Το βασικότερο των τεσσάρων «όχι» είναι να μην ξεκινήσει η χρέωση των Κυπρίων καταναλωτών ρεύματος με ειδικό τέλος (υπολογίζεται στα 0,6 σεντς) επί της κιλοβατώρας από 1/1/2025 ώστε να ανακτά τα έξοδά του για το έργο ο φορέας υλοποίησης αλλά οι Κύπριοι καταναλωτές να αρχίσουν να πληρώνουν αφού ολοκληρωθεί το έργο και τεθεί σε λειτουργία η διασύνδεση, δηλαδή από τα τέλη του 2029-αρχές 2030. Επισημαίνεται ότι η ελληνική ρυθμιστική αρχή ΡΑΑΕΥ έλαβε την αντίθετη απόφαση, δηλαδή η επιβάρυνση των Ελλήνων καταναλωτών να ξεκινήσει από 1/1/2025, καθώς, σύμφωνα με στελέχη του ΑΔΜΗΕΑ, πρόκειται για διεθνή πρακτική προκειμένου να χρηματοδοτούνται οι διασυνδέσεις.
Η ΡΑΕΚ αποφάσισε ακόμη
-να μην επανέλθει η ωφέλιμη ζωή του έργου στα 25 χρόνια, όπως ζητούσε ο ΑΔΜΗΕ, από τα 35 χρόνια που το είχε καθορίσει η ίδια,
-να μην διασφαλιστεί ότι ο ΑΔΜΗΕ ως φορέας υλοποίησης θα έχει πρόσθετες οικονομικές εξασφαλίσεις (με επιβάρυνση των καταναλωτών) αν το έργο διακοπεί ή καθυστερήσει σημαντικά, όχι με υπαιτιότητά του,
-και να μην αλλάξει η μεθοδολογία υπολογισμού του ποσοστού απόδοσης του κεφαλαίου (Μεσοσταθμικό Κόστος Κεφαλαίων – WACC), μέσω της οποίας υπήρχε η εκτίμηση ότι το προνομιακό ποσοστό (WACC premium) του 8.3% θα αυξανόταν κατά διαστήματα.
Κύπριος Υπουργός Ενέργειας: «Πιθανόν να μην είναι βιώσιμο το έργο»
«Αν και η απόφαση κρίνεται επωφελής για τους Κύπριους καταναλωτές, δεν ισχύει το ίδιο για το έργο, το οποίο επιβαρύνεται οικονομικά και πιθανό να μην είναι βιώσιμο», δήλωσε χαρακτηριστικά χθες στο ΡΙΚ ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, κ. Γιώργος Παπαναστασίου, σχολιάζοντας την απόφαση, και αποκάλυψε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και ο ΑΔΜΗΕ εξέφρασαν ήδη την «δυσφορία» τους προς την Κυπριακή κυβέρνηση.
Ο κ. Γ. Παπαναστασίου αποκάλυψε ότι η ενημέρωση που θα παρέχει ο ΑΔΜΗΕ στο Κυπριακό υπουργείο Ενέργειας σχετικά με το πλήρες περιεχόμενο της μελέτης κόστους-οφέλους, όταν στελέχη του θα επισκεφθούν το νησί στις 11 Ιουλίου, θα «βαρύνει» στη λήψη απόφασης της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με το εάν μετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας Great Sea Interconnector, με το ποσό των 100 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα εξασφαλισθεί από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου (Ταμείο Ανάκαμψης).
«Όχι» από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο χρηματοδοτικό σχήμα του έργου αξιολογείται ως ιδιαίτερα σημαντική αφού θεωρείται βέβαιο ότι θα επηρεάσει τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, για τους οποίους η απόφαση της αποτελεί εστία προβληματισμού αφού μεταβάλλει τα οικονομικά δεδομένα του έργου προς το αρνητικότερο.
Ήδη, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δεν προτίθεται να το χρηματοδοτήσει, όπως εξομολογήθηκε υψηλόβαθμο στέλεχός της στο energymag, καθώς το έργο δεν αξιολογήθηκε θετικά από τον υπηρεσιακό μηχανισμό της ΕΤΕπ.
Πληροφορίες στην Κύπρο για «προβλήματα» στις σχέσεις ΑΔΜΗΕ – Nexans
Πληροφορίες από την Κύπρο μάλιστα αναφέρουν μάλιστα ότι η απόφαση της ΡΑΕΚ «πιθανόν να προκαλέσει προβλήματα στη συνεργασία του ΑΔΜΗΕ με τη Nexans, η οποία κατασκευάζει το καλώδιο στη Νορβηγία».
Άλλωστε, ο ΑΔΜΗΕ έχει προειδοποιήσει τη ΡΑΕΚ από τις 20 Ιουνίου πως αν δεν ολοκληρωνόταν, όπως ζητούσε ο ίδιος, το ρυθμιστικό πλαίσιο, δεν θα μπορούσε να δώσει στη Nexans την τελική δέσμευση για την ανάληψη του συνολικού κόστους του 1.4 δισ. για το καλώδιο (full notice to proceed), κάτι που παρέπεμπε σε πιθανή ακύρωση της παραγγελίας. Η προθεσμία για την παραχώρηση του full notice to proceed στη Nexans εκπνέει στις 31 Αυγούστου.
Σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου- Στην Κύπρο ο Κ. Μητσοτάκης
Οι εξελίξεις στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου τέθηκαν επί τάπητος σε έκτακτη σύσκεψη χθες το απόγευμα στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και με τη συμμετοχή του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος, κ. Θόδωρου Σκυλακάκη και του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ΑΔΜΗΕ, κ. Μάνου Μανουσάκη.
Είχε προηγηθεί χθες το πρωί η ομιλία του κ. Μ. Μανουσάκη στο συνέδριο του Economist. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕΑ αξιολόγησε το έργο του Great Sea Interconnector ως «τεράστιας εθνικής σημασίας» τόσο για την Ελλάδα όσο και την Κύπρο και ανέδειξε «την ειδική βαρύτητά του για την Ελλάδα και τους συμμάχους της που εγγυάται την σταθερότητα, ευρύτερα στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου».
Επισημαίνεται ότι στις 20 Ιουλίου είναι προγραμματισμένο να μεταβεί στην Κύπρο για την επέτειο της Τουρκικής εισβολής ο Έλληνας πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης. Πλέον θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου θα συζητηθεί στη συνάντησή του με τον Κύπριο πρόεδρο, κ. Νίκο Χριστοδουλίδη.
Δήλωση Μανουσάκη - Το έργο θα σταματήσει αν δεν κάνουν πίσω οι Κύπριοι
Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Διαχειριστή Μάνος Μανουσάκης σε μια σκληρή δήλωσή του αργά το απόγευμα στο ΚΥΠΕ δηλώνει ευθαρσώς ότι το έργο μπορεί και να μην γίνει ποτέ.
«Η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου που ανακοινώθηκε χθες στον ΑΔΜΗΕ καθιστά το έργο του Great Sea Interconnector, μη βιώσιμο. Η απόφαση αυτή ανατρέπει την προηγούμενη απόφαση μεθοδολογίας εσόδου (ΡΑΕΚ 022/2023, 25/1/2023, Παράρτημα 1), η οποία είχε ληφθεί όταν το έργο είχε ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης και βάσει αυτής ο ΑΔΜΗΕ έλαβε την επενδυτική απόφαση να γίνει φορέας υλοποίησης του έργου, τον Οκτώβριο του 2023.
Αυτή η ανατροπή δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ για το έργο. Δημιουργεί θέμα ασφάλειας δικαίου για την επένδυση και θέμα εμπιστοσύνης στις διοικητικές αποφάσεις και πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα προκειμένου να συνεχιστεί το έργο. Είμαστε σε συνεννόηση με τη ΡΑΕΚ για να κατατεθεί αίτηση αναθεώρησης τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Η Ελλάδα έχει ήδη δεσμευτεί μέσω της απόφασης της ΡΑΑΕΥ ώστε οι Έλληνες καταναλωτές να πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην ηλεκτρική διασύνδεση κατά τη διάρκεια της κατασκευής της ώστε να είναι το έργο βιώσιμο. Αναμένουμε μία αντίστοιχη απόφαση και από την κυπριακή πλευρά.
Το ποσό που καλούνται να πληρώσουν οι Κύπριοι καταναλωτές κατά την κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου είναι μόλις 0,6 λεπτά του ευρώ ανά KWh, κόστος το οποίο θα ανακτηθεί από τη μείωση που θα προκαλέσει στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της.
Θέλω επίσης να ξεκαθαρίσω ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει την οικονομική ευρωστία να κατασκευάσει το έργο, αλλά υπό τα δεδομένα που δημιουργεί αυτή η ρυθμιστική απόφαση κανένας επενδυτής δεν θα γινόταν μέτοχος.
Συνεπώς αν η απόφαση δεν αλλάξει τις αμέσως επόμενες ημέρες, το έργο θα σταματήσει. Η εξέλιξη αυτή θα ήταν ιδιαίτερα αρνητική για τους καταναλωτές της Κύπρου, καθώς θα χαθεί η ευκαιρία να μειωθεί το πολύ υψηλό κόστος ενέργειας που πληρώνουν σήμερα.»
