Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την έναρξη του τρίτου διαγωνισμού μονάδων αποθήκευσης ενέργειας - μπαταριών standalone, διάρκειας 4 ωρών και συνολικής ισχύος 200 MW. Τα νικητήρια έργα θα λάβουν επιχορήγηση επένδυσης ύψους 200.000 €/MW και ετήσια λειτουργική υποστήριξη για 10 χρόνια, η οποία θα παρασχεθεί με τη μορφή μηχανισμού CfD (€/MW/έτος). Με αφορμή τον διαγωνισμό , μιλά στο energymag.gr, ο Σταύρος Σκαρλής, μηχανολόγος -μηχανικός, Senior Research Associate της Aurora Energy Research, αναλύει τη σημασία αυτών των διαγωνισμών και τα οφέλη που αποφέρουν για τον ενεργειακό κλάδο και τη βιωσιμότητα. Η Aurora Energy Research, εκτιμά ότι ο μέσος βαθμός απόδοσης των υποψήφιων έργων στον επικείμενο τρίτο διαγωνισμό αποθήκευσης θα κυμανθεί από 3.5% έως 10.5%
- Τι σηματοδοτεί ο τρίτος διαγωνισμός για συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (BESS) για την εξέλιξη του κλάδου της ενέργειας στην Ελλάδα; Πώς επηρεάζει τη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη πράσινη υποδομή;
- Πρακτικά αυτό που έχουμε στην Ελλάδα, δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο το επικαιροποιημένο ΕΣΕΚ, το οποίο προδιαγράφει ένα στόχο για μπαταρία το 2030 στα 4,3 GW και πρακτικά αυτό συνεπάγεται μια αύξηση από το στόχο που είχε τεθεί στο προηγούμενο EΣΕΚ και δίνει στην αγορά ένα σήμα ότι υπάρχει αρχικά πολιτική βούληση για κάποια τέτοια εξέλιξη να έχουμε παραπάνω μπαταρία στο σύστημά μας. Ταυτόχρονα όμως, αυτό που λέμε και στην αγορά είναι ότι αυτό δεν δείχνει μόνο τη φιλοδοξία, αλλά δείχνει και την δυνατότητα να έχουμε και ένα σχέδιο υλοποίησης του ΕΣΕΚ. Ουσιαστικά είναι μία δέσμευση, άρα συνεπάγεται και κάποια μέτρα για την υλοποίηση του στόχου. Συνεπώς ο 3ος διαγωνισμός αποτελεί κομμάτι αυτού του παζλ. Δηλαδή, είναι ουσιαστικά ένα από τα μέτρα τα οποία θα οδηγήσουν στην επίτευξη αυτού του στόχου. Αυτό που λέμε στην Aurora ουσιαστικά να αναλύσουμε τα μέτρα και τις μπαταρίες που έχουμε στη χώρα. Έχουμε περίπου 700 MW που έχουν ήδη δοθεί στους δύο πρώτους διαγωνισμούς. Σε αυτά προσθέτονται άλλα 200 MW τα οποία θα μπουν με τον τρίτο διαγωνισμό για 4ωρες μπαταρίες και από κει και πέρα έχουμε άλλο 1.5 GW το οποίο θα δοθεί με τα μέτρα που περιγράφονται στο σχετικό πρόσφατο νομοσχέδιο, με fast track δηλαδή εκδόσεις αδειών ή με άμεση προσφορά όρων σύνδεσης και ό,τι περισσέψει. Από κει και πέρα θα γίνει είτε arrangement είτε θα γίνει υπό μορφή προγραμμάτων για επιχειρήσεις στα φωτοβολταϊκά, για επιχειρήσεις, είτε για ενεργειακές κοινότητες ή άλλα μέτρα τα οποία ακόμα δεν έχουν εξαγγελθεί.
- Πρέπει να γίνονται όμως διαγωνισμοί αποθήκευσης με επιδότηση ή με ελεύθερη ανάπτυξη;
- Όλα έχουν τα συν και τα πλην. Το κομμάτι της επιδότησης ουσιαστικά τι λέει; Γιατί γίνεται η επιδότηση. Αυτή τη στιγμή η μπαταρία έχει δύο ζητήματα. Ένα έργο μπαταρίας πχ μπορεί να κοστίσει για μία 2ωρη μπαταρία, το συνολικό έργο μπορεί να κοστίσει περίπου 650.000 ευρώ ανά MW και η 4ωρη μπορεί να πάει και 1.000.000 ευρώ ανά MW. Άρα μιλάμε για ένα πολύ ακριβό πρότζεκτ. Ταυτόχρονα είναι μία τεχνολογία που δεν είναι γνωστή πως δουλεύει. Δεν την έχουμε ξαναδεί στην Ελλάδα. Αυτό δημιουργεί λοιπόν στη διαδικασία της χρηματοδότησης αυτής της τεχνολογίας πολλά εμπόδια και αυτή τη στιγμή και λογικό είναι και οι τράπεζες και γενικά οι δανειστές δεν είναι διατεθειμένοι να πάρουν τόσο μεγάλα ρίσκα. Η επιδότηση λοιπόν εκεί βοηθάει , ώστε οι πρώτες μονάδες μπαταρίας να μπουν στην αγορά. Ο τραπεζικός κλάδος βλέπει την επιδότηση αυτή σαν ένα σταθερό έσοδο που θα έχει η μπαταρία, οπότε μειώνεται σε ένα βαθμό ο κίνδυνος να είναι πάρα πολύ αρνητικές οι επιδόσεις οικονομικές αυτής της τεχνολογίας και συνεπώς βοηθάει στο να μπουν τα πρώτα συστήματα στην αγορά. Από εκεί και πέρα, στο μέλλον θα δούμε μπαταρίες στην αγορά, θα μάθουμε πώς δουλεύουν, θα δούμε πώς γίνεται η εμπορία ενέργειας και πώς γίνεται το να κάθεται μια μπαταρία και να πουλάει ότι θα κάνω standby τη χωρητικότητα μου για ένα διάστημα. Άρα σιγά σιγά νομίζω ότι οργανικά θα οδηγηθεί η αγορά στην απευθείας συμμετοχή της μπαταρίας στην αγορά. Αλλά τώρα είναι σημαντικό. Η επιδότηση είναι σημαντική επιδότηση για να μπει η τεχνολογία και να τρέξει. Να πούμε και αυτό πρακτικά για την Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχουμε από τους υψηλότερους ρυθμούς διείσδυσης ΑΠΕ στη χώρα σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν δεν είμαστε πρώτοι, είμαστε ανάμεσα στους πολύ προχωρημένους. Που σημαίνει ότι αν δεν μπει η μπαταρία δεν θα μπορέσει να συνεχιστεί αυτό για πάρα πολύ ακόμα, γιατί το σύστημά μας δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει. Έτσι είναι η μπαταρία και πρακτικό ρόλο στην αγορά δεν είναι μόνο για την κερδοφορία των επενδυτών. Παίζει και το ρόλο της τεχνολογίας που διασφαλίζει τη λειτουργικότητα του συστήματός μας.
-Πως θα συμβάλλει στην ενίσχυση της σταθερότητας του δικτύου με γνώμονα αυτό ακριβώς, την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ;
-Η μπαταρία τεχνικά αυτό που μπορεί να κάνει είναι ότι προσφέρει υπηρεσίες για σταθεροποίηση του συστήματος και ειδικότερα είναι κάποιες υπηρεσίες που παρέχονται για την εξισορρόπηση του, όπως είναι η αποκατάσταση της συχνότητας του δικτύου. Συνεπώς η μπαταρία, αυτό που κάνει, ειδικά οι μικρές μπαταρίες που έχουν διάρκεια μία ή δύο ώρες είναι κρίσιμες στο κομμάτι αυτό γιατί μπορούν να δώσουν υπηρεσίες τύπου FCR ή FRR, ώστε να μπορέσει το σύστημα να λειτουργεί απρόσκοπτα. Παρόλο που τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά μπορούν να σταματάνε και να ξεκινάνε ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, αλλά έχουν ζωτικής σημασίας χρήση, μέσα στο σύστημά μας δεν είναι απλά παρουσία μας στο σύστημα, δεν είναι απλά ότι είναι για να βγάζουμε λεφτά.
-Θα μπορούσε η Ελλάδα να γίνει κάποια στιγμή με αφορμή και αυτή την προσπάθεια, η "μπαταρία" της Ευρώπης;
- Δεν έχω τώρα κάποια νούμερα που να μπορώ να το υιοθετήσω. Υπόψιν ότι δεν είμαστε οι μόνοι που το κάνουμε αυτό. Δηλαδή αυτή τη στιγμή στην υπόλοιπη, στα Βαλκάνια ας πούμε, οι γείτονές μας έχουν πάρα πολύ υψηλή διείσδυση ΑΠΕ, έχουν και μπαταρίες. Σιγά σιγά οι Βούλγαροι ξεκινάνε και βάζουν μπαταρίες. Ήδη η πρώτη μπαταρία τρέχει ήδη το καλοκαίρι. Οπότε δεν θεωρώ ότι έχουμε τέτοια προνόμια. Σίγουρα όμως αυτό που είναι το μόνο σίγουρο είναι ότι στην περιοχή μας είναι σημαντικό να υπάρχει αυτό το παράγοντας. Γιατί γενικά στα Βαλκάνια και δεν είναι μόνο η Ελλάδα, η ηλεκτροπαραγωγή στηρίζεται πάρα πολύ σε ορυκτά καύσιμα, σε άνθρακα, σε λιγνίτη. Οπότε, η μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας και ειδικότερα σε ΑΠΕ απαιτεί ουσιαστικά μετά από ένα σημείο την παρουσία μπαταριών. Οπότε είναι νομίζω το ερώτημα δεν είναι αν θα γίνει η Ελλάδα, αν θα παίξει τέτοιο ρόλο στα Βαλκάνια. Δεν το ξέρω να απαντήσω αυτό, δεν το γνωρίζω και δεν έχω και στοιχεία για να το να το απαντήσω. Αλλά αν δούμε την πιο μεγάλη εικόνα στα Βαλκάνια εν γένει, η πορεία της μπαταρίας είναι σε κάποιες χώρες ήδη και θα είναι ανάγκη για κάποιες άλλες χώρες στο μέλλον ώστε να περάσουν σε εποχή με μειωμένες εκπομπές από τον τομέα ηλεκτροπαραγωγής. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα αυτό που συζητείται πάρα πολύ είναι αυτές οι περικοπές που είναι πάρα πολύ μεγάλο θέμα, γιατί αυτή τη στιγμή αυτό πονάει και τον developer που χάνει χρήματα γιατί του κόβουν τη λειτουργία και επηρεάζει και βάζει σε κίνδυνο και την επένδυση. Άρα ο τραπεζίτης βλέπει κίνδυνο. Σου λέει εγώ "έχουμε πει κάποια έσοδα σταθερά και τώρα γίνονται περικοπές". Και αν αυτές οι περικοπές αυξηθούν, τι θα γίνει; Για να έχετε νούμερα στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο μέχρι τα μέσα του μήνα είχαμε περίπου 630 GW ώρες περικοπών και υπάρχει πρόβλεψη δεν θα έχουμε στη μία TW τέλος του χρόνου. Άρα μιλάμε για μία ποσότητα σοβαρή. Τώρα όσο περνάνε οι μήνες, πολύ κοντά, δηλαδή του χρόνου, αυτό θα ενταθεί κι άλλο το πρόβλημα γιατί θα μπουν κι άλλες μονάδες ΑΠΕ μέσα στο σύστημα. Ταυτόχρονα δεν θα έχουμε μπαταρίες στο σύστημά μας και συνεπώς εκεί θα δούμε κι άλλο κι άλλες περικοπές. Το τέλος του 25 όμως υπάρχει η υποχρέωση οι επιδοτήσεις που έχουν δοθεί για μπαταρίες να υλοποιηθούν σε έργα. Άρα θα δούμε τα πρώτα έργα. Εγώ θα αφήσω λίγο περιθώριο γιατί μπορεί να έχουμε καθυστέρηση. Αλλά το αργότερο αρχές του 26 θα δούμε μπαταρίες στο σύστημά μας και οι μπαταρίες αυτές θα προσφέρουν υπηρεσίες. Οπότε αυτές οι περικοπές θα είναι όλο και λιγότερες και θα εξομαλυνθεί η κατάσταση, θα μειωθεί το ρίσκο για την αγορά και θα επιτρέψει την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ.
