Το 2024 ήταν μια χρονιά-ορόσημο για τα φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα, με ρεκόρ νέων εγκαταστάσεων και τη συνολική ισχύ να φτάνει τα 9,7 GW. Ωστόσο, όπως επισημαίνει στο energymag.gr ο Στέλιος Ψωμάς, σύμβουλος του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), η εντυπωσιακή ανάπτυξη του κλάδου συνοδεύεται από προκλήσεις. Την ίδια ώρα αναλύει γιατί συμφέρει την τσέπη των καταναλωτών η εγκατάσταση οικιακών φωτοβολταϊκών, ενώ προβλέπει πως θα κινηθεί η αγορά τα επόμενα χρόνια.
Πώς ήταν το 2024 για τον κλάδο των φωτοβολταϊκών;
Το 2024 ήταν μια χρονιά ρεκόρ για τα φωτοβολταϊκά. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δημοσιεύσει ο ΑΔΜΗΕ και κάποια προσωρινά στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, βλέπουμε ότι συνδέθηκαν μέσα 2024 2572 MW νέων φωτοβολταϊκών, αριθμός που αποτελεί ρεκόρ. Θυμίζω ότι το 2023 είχαμε περίπου 1.600 MW, 1595 για την ακρίβεια. Προφανώς, για να σας δώσω να καταλάβετε, η εγκατεστημένη ισχύς το 2024 ήταν 20 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των αιολικών. Η συνολικά εγκατεστημένη ισχύς φωτοβολταϊκών ως τα τέλη του 2024 ήταν 9,7 GW, και από αυτά τα συστήματα. Με μια πρώτη στατιστική ανάλυση, τα 400 από τα 2.572, 400 MW περίπου ήταν συστήματα αυτοπαραγωγής και έτσι ανεβάζουν το συνολικό αριθμό των συστημάτων αυτοπαραγωγής σε 875 MW.
Τα οικιακά πως κινήθηκαν το 24; Είχαμε στροφή προς τα εκεί;
Τα οικιακά πάλι είχαν χρονιά ρεκόρ. Εγκαταστάθηκαν περίπου 100 MW οικιακών φωτοβολταϊκών. Το 60% περίπου με μπαταρία. Και αυτό έγινε δυνατό χάρη στο πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στη στέγη».
Ποια είναι τα οφέλη για τις κατοικίες από τα οικιακά φωτοβολταϊκά;
Προφανώς σε ένα ευμετάβλητο περιβάλλον τιμών, όπως είναι το τωρινό, ο οικιακός καταναλωτής πραγματικά δεν ξέρει τι να κάνει. Έχει από τη μια το χρώμα στα τιμολόγια, έχει το κλιμακωτό τιμολόγιο που έρχεται. Η μόνη σίγουρη επιλογή είναι να έχει ένα σύστημα το οποίο διασφαλίζει ότι για τα επόμενα 20 χρόνια τουλάχιστον θα έχει μια σταθερή τιμή παραγωγής του ρεύματος και επομένως δεν θα έχει να ασχολείται με τις αυξομειώσεις της εμπορικής τιμής.
Οι εκτιμήσεις σας ποιες είναι για τη χρονιά που διανύουμε; Για το 2025;
Το 2025 έχουμε πολλά ώριμα έργα μεγάλης κλίμακας και συνεπώς η συνολική ισχύς των φωτοβολταϊκών που θα μπει θα είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με το 2024. Βέβαια θα δούμε διαφοροποιήσεις. Δηλαδή όπως είπα πριν θα έχουμε καινούργια συστήματα μεγάλης κλίμακας που ανεβάζουν τον αριθμό των MW , τον συνολικό αριθμό MW. Αντιθέτως, θα έχουμε μια πτώση στα συστήματα αυτοπαραγωγής, διότι η αγορά το 2025 θα κινηθεί πρώτον από τα ανεκτέλεστα έργα του παλιού συστήματος net metering και δεύτερον θα κινηθεί με το net billing. Όμως το net billing είναι ακόμα στις αρχές. Δεν έχουν ξεκαθαρίσει πολλά από τα σημεία του. Επίκειται και μια τροπολογία που θα αλλάξει την υπουργική απόφαση, αυτή ελπίζουμε να βγει μέσα στον Μάρτιο. Αυτό σημαίνει καθυστέρηση στα νέα συστήματα net billing. Συνολικά εκτιμούμε ότι τα συστήματα αυτοπαραγωγής θα είναι με όλους αυτούς τους παράγοντες που ανέφερα θα είναι 300 350 MW το 2025. Από το 2025 και μετά όμως θα δούμε μια μείωση της αγοράς. Είναι αυτονόητο. Η οποία θα έχει και συνέπειες, προφανώς οι εταιρείες θα αναγκαστούν να συρρικνωθούν κάποιες εταιρείες, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε σε τόσο μεγάλο βαθμό. Η Ελλάδα, θυμίζω, είναι δεύτερη στην Ευρώπη σε ότι αφορά τη συνεισφορά των φωτοβολταϊκών στη συνολική ηλεκτροπαραγωγή και είναι από τις πρώτες χώρες στον κόσμο. Είναι ένας πολύ τιμητικός τίτλος, αλλά αυτός ο τίτλος κατακτήθηκε γιατί έχουμε μια εντυπωσιακή ανάπτυξη, η οποία όμως δεν είναι βιώσιμη συν τω χρόνω;
Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει ο κλάδος;
Πάντα υπάρχουν προβλήματα. Λύνουμε τα προβλήματα και εμφανίζονται καινούργια. Έχουμε να ξεπεράσουμε πρώτα απ’ όλα τις «παιδικές ασθένειες» net billing. Όπως είπα πριν, θα υπάρξει μια διορθωτική υπουργική απόφαση. Από την άλλη, δεν είναι μόνο οι «παιδικές ασθένειες». Πρέπει να εκπαιδευτεί κατά κάποιο τρόπο και το καταναλωτικό κοινό για να συνηθίσει τί είναι αυτό το καινούργιο εργαλείο που ήρθε; Σε ό, τι αφορά τα γνωστά πάρκα, να το πούμε έτσι, το 25 έχουμε θα δούμε να μπαίνουν πάρκα στις περιοχές που ήταν προβληματικές μέχρι τώρα, δηλαδή την Κρήτη, την Πελοπόννησο, την Εύβοια και τις Κυκλάδες και από εκεί και πέρα τελειώνει το καθεστώς της διαφορικής προσαύξησης. Η αγορά από εδώ και πέρα θα πρέπει να συνηθίσει να ζει με συνθήκες χρηματιστηρίου και PPAs. Και αυτό δεν είναι εύκολο. Αυτές οι αλλαγές πάντα είναι επώδυνες και συνήθως παίρνουν 1 με 2 χρόνια για να εμπεδωθούν από την αγορά.
Είναι σαφές ότι επιβάλλεται η ταχεία ανάπτυξη των δικτύων. Δηλαδή αυτό που παλιά ήταν business as usual δεν είναι αρκετό πια. Επίσης χρειάζεται γρηγορότερη ανάπτυξη των διασυνδέσεων και φυσικά να λυθούν κάποια προβλήματα μικρά, σε ό, τι αφορά την αντιμετώπιση των μικρών συστημάτων πολεοδομική, χωροταξική κτλ, έτσι ώστε η αγορά να μην έχει σκαμπανεβάσματα τέτοια που δεν δικαιολογούνται από τη φυσιολογική ροή της.
