του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Η μάχη των νησιών δεν είναι καινούργια. Η ευκαιρία για «πράσινες» επενδύσεις που προσφέρει ο επιπλέον ηλεκτρικός χώρος, ο οποίος προστίθεται σε ένα υπερ-κορεσμένο πανελλαδικό δίκτυο, ανοίγει νέους ορίζοντες και πυροδοτεί ένα συνωστισμό από επιχειρηματικά σχέδια.
Το είδαμε να συμβαίνει στις τρεις πρώτες φάσεις της διασύνδεσης των Κυκλάδων, που περιλαμβάνει 'Ανδρο, Σύρο, Πάρο και Νάξο, το βλέπουμε ενόψει της τέταρτης φάσης που αφορά την Σαντορίνη, ενώ το ζήσαμε εσχάτως με την μικρή διασύνδεση Κρήτης - Πελοποννήσου, και ενώ του χρόνου έρχεται η μεγάλη, με την Αττική.
Η μάχη της Κρήτης περιλαμβάνει τα έργα που προωθούν από κοινού πλέον η Τερνα Ενεργειακή με την Ελικα του ομίλου Κοπελούζου, ονόματα όπως ΔΕΗ και Mytilineos, αλλά και πολυεθνικές σαν τις Enel Green Power και EDF, με την ΡΑΕ να καθορίζει την «πράσινη» ενέργεια που μπορεί να σηκώσει το νησί μεταξύ 2.150-2.500 MW.
Οταν μάλιστα από το 2024 μπει στο παιχνίδι και το μεγάλο καλώδιο, οι αντοχές του νησιού θα επαναξιολογηθούν, μαζί και η επιχειρηματική ματιά εγχώριων και ξένων παικτών.
Η διασύνδεση του ΑΔΜΗΕ
Και τώρα; Το next big thing ακούει στο όνομα Δωδεκάνησα και Β.Αιγαίο με χρονοδιάγραμμα, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, το 2027 και το 2029, αντίστοιχα. Διασυνδέσεις εμβληματικές, από τις μεγαλύτερες του δεκαετούς πλάνου του Διαχειριστή, προϋπολογισμού, για αμφότερες, 2,35 δισ. ευρώ και με στόχευση να αλλάξουν ξανά τον χάρτη των ΑΠΕ στην Ελλάδα.
Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς ότι το σβήσιμο των παμπάλαιων φουγάρων των μονάδων της ΔΕΗ υπολογίζεται πως θα γλιτώσει τους καταναλωτές από ΥΚΩ, αξίας 2,8 έως 3,6 δισ. σε βάθος 25ετίας. Το πρώτο βήμα για την υλοποίηση της υποβρύχιας διασύνδεσης των Δωδεκανήσων με την Κόρινθο έχει ήδη γίνει, με την προ μηνών προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση μελέτης που αφορά στην ωκεανογραφική-βυθομετρική έρευνα.
Η δυσκολία του εγχειρήματος είναι προφανής, το δείχνει η απόσταση των 313 και πλέον μιλίων που πρέπει να καλυφθεί, με πιο εμβληματικά επιμέρους έργα την διασύνδεση του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) στην Κόρινθο με την Κω και την διασύνδεση μεταξύ Κω – Ρόδου.
Μικροί και μεγάλοι
Στη διεκδίκηση της πίτας των έργων ΑΠΕ που θα μπορέσουν να κουμπώσουν πάνω στο δίκτυο αναμένεται να μπουν μικροί και μεγάλοι, οι οποίοι θα εκδηλώσουν τις προθέσεις τους μόλις φτάσει η στιγμή η ΡΑΕ, όπως έκανε στην Κρήτη, να καθορίσει το περιθώριο εγκατάστασης των «πράσινων» έργων. Θα έχει προηγηθεί η ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα.
Είναι περιττό να πούμε ότι σήμερα τα νησιά αυτά απουσιάζουν παντελώς από τον χάρτη των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Οπως και στην Κρήτη, έτσι και σε Δωδεκάνησα - Β.Αιγαίο, παρά το πλούσιο αιολικό τους δυναμικό και την μεγάλη ηλιοφάνεια, η απουσία διασυνδέσεων με το ηπειρωτικό σύστημα βάζει εδώ και χρόνια φρένο στην υλοποίηση projects μεγάλης κλίμακας. Είναι απολύτως φυσιολογικό, η συνολική σημερινή δυναμικότητα των νησιών να ξεπερνά μετά βίας τα μερικές εκατοντάδες MW αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Η αγορά, τόσο οι εγχώριοι, όσο και οι ξένοι παίκτες που σκανάρουν για ευκαιρίες και αναζητούν διαθέσιμο ηλεκτρικό χώρο, παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις και περιμένουν. Η πρόοδος των διαγωνισμών του ΑΔΜΗΕ θα ξεδιπλώσει επιχειρηματικές κινήσεις και θα προκαλέσει συνεργασίες σηματοδοτώντας νέες μεγάλες επενδύσεις και σε αυτές τις ακριτικές νησιωτικές περιοχές, που για την ώρα έχουν μείνει έξω από την «πράσινη» φρενίτιδα.
Ο χώρος που θα δημιουργηθεί στα Δωδεκάνησα και στο Β.Αιγαίο θα είναι ο τελευταίος διαθέσιμος πανελλαδικά σε ό,τι αφορά την χερσαία ανάπτυξη ΑΠΕ, προτού πάρουν για τα καλά μπροστά τα θαλάσσια αιολικά, κάποια από τα οποία συζητείται να χωροθετηθούν στα Δωδεκάνησα.
Σε πλήρη ανάπτυξη το εθνικό πρόγραμμα για τα offshore αιολικά της ΕΔΕΥΕΠ λέγεται ότι θα προβλέπει ένα διψήφιο αριθμό 12-15 θέσεων. Εξ αυτών, οι τρεις - τέσσερις ανατολικά της Κρήτης, τρεις στα ανατολικά της Εύβοιας κοντά στην ηπειρωτική χώρα, άλλες δύο στην Αλεξανδρούπολη, και δύο - τρεις στον άξονα Λέσβου - Χίου - Σάμου, καθώς και δύο - τρείς στα Δωδεκάνησα.
