Τα αγροτικά φωτοβολταϊκά είναι μια πονεμένη ιστορία. Αρκετά εκατομμύρια που επενδύθηκαν την προηγούμενη δεκαετία σε μελέτες και αγορά εξοπλισμού από αγρότες, εξανεμίστηκαν. Ο αρχικός ενθουσιασμός που πυρπόλησε τους κάμπους εξαϋλώθηκε, μαζί του και μπόλικες επιδοτήσεις. Κακός σχεδιασμός, έλλειψη ίδιων κεφαλαίων από τους αγρότες, άρνηση των τραπεζών να ρίξουν χρήμα στον συγκεκριμένο τομέα, υψηλά επιτόκια, αδιέξοδο.
Τώρα, τα αγροτικά φωτοβολταϊκά επανακάμπτουν και μάλιστα σε εκτάσεις υψηλής παραγωγικότητας. Άγνωστο με πιο ακριβώς σκεπτικό, το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο του υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης για την πρότυπη κτηνοτροφία, την αλιεία και τις υδατοκαλλιέργειες, δίνει τη δυνατότητα σε αγρότες να επενδύσουν ξανά σε φωτοβολταικά ισχύος μικρότερα ή ίσα του 1 MW και μάλιστα σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμπεριλαμβανομένων και περιοχών της Αττικής.
Σε μια περίοδο που οι αιτήσεις για φωτοβολταϊκά στον ΑΔΜΗΕ έχουν φτάσει σε εξωπραγματικά επίπεδα και όλα δείχνουν ότι οδηγούμαστε σε μια νέα φούσκα, το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης έκρινε ότι οι αγρότες δεν πρέπει να μείνουν εκτός παιχνιδιού. Και ενώ η συζήτηση διεθνώς είναι πώς θα αυξήσουμε τα παραγόμενα διατροφικά προϊόντα, εμείς τους δίνουμε κίνητρο να «φυτέψουν» ξανά πάνελ σε πολύ καλά χωράφια ανά την Ελλάδα.
Έχει ενδιαφέρον να μας εξηγήσει κάποιος με ποιο σκεπτικό ελήφθη αυτή η απόφαση, αν ήταν σε συνεννόηση με το ΥΠΕΝ και ενώ στον ΑΔΜΗΕ συνεχίζει να καταφτάνει ένας καταιγισμός αιτήσεων για νέα έργα ΑΠΕ.
Εάν αληθεύουν οι πληροφορίες, στην ουρά αυτή τη στιγμή για να πάρουν προσφορά σύνδεσης περιμένουν, κυρίως φωτοβολταϊκά, ισχύος περίπου 42 GW, πάρα πολλά εκ των οποίων εκ των οποίων είναι προφανές ότι δεν θα γίνουν ποτέ.
Αν συνυπολογιστούν τα τελευταία στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για υπό ανάπτυξη έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 15 GW με οριστικές προσφορές σύνδεσης από τους δύο Διαχειριστές και για έργα ισχύος 10,6 GW που βρίσκονται σε λειτουργία, το άθροισμα βγάζει περίπου 70 GW. Όλοι αυτοί είτε έχουν κλειδώσει δυναμικότητα στο εθνικό σύστημα, είτε παρακαλούν για χώρο στο σύστημα. Και αυτό δίχως να υπολογίζουμε τις αιτήσεις σύνδεσης των μικρών μονάδων ΑΠΕ που τελούν εν αναμονή στον ΔΕΔΔΗΕ.
Τι απ’ όλα αυτά θα γίνει; Πόσα θα βρουν ηλεκτρικό χώρο; Τι ποσότητα από αυτή την ενέργεια θα απορροφηθεί από το σύστημα και δεν θα μπει στο μύλο των περικοπών, που παντού στην Ευρώπη πρόκειται να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια, καθιστώντας άκυρα επενδυτικά σχέδια και σαρώνοντας business plan;
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εκτιμά ότι με το πακέτο παρεμβάσεων για την απελευθέρωση ηλεκτρικού χώρου και την κατακύρωση δυναμικότητας από νέους σταθμούς ΑΠΕ με μπαταρίες, θα καταφέρει να δώσει λύση στο πρόβλημα. Έτσι ώστε να μην σταματήσει η χορήγηση νέων όρων σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ, γεγονός που θα έστελνε λάθος σήμα σε μια ιδιαίτερα ζεστή αγορά. Μήπως όμως η αγορά έχει υπερθερμανθεί;
Το επενδυτικό ενδιαφέρον δεν καταγράφει συγκράτηση, το κρεσέντο μεγαλώνει και ίσως για αυτό ο Θοδωρής Σκυλακάκης στέλνει όλο και πιο συχνά μηνύματα ότι χρειάζεται αυτοσυγκράτηση και μέτρο…
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το νέο ΕΣΕΚ προβλέπει για το 2050 ένα στόχο 54,4 για την εγκατεστημένη ισχύ στη χώρα μας αλλά από κάθε τεχνολογία ΑΠΕ. Όχι μόνο φωτοβολταικά. Αλλά και χερσαία αιολικά, μονάδες βιομάζας-βιοαερίου, μικρά υδροηλεκτρικά, κ.ό.κ.
Η πρώτη φούσκα στα φωτοβολταϊκά έσκασε στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Ήταν η εποχή που, όπως και το 1999 με το χρηματιστήριο, έτσι και με τα φωτοβολταϊκά, πέρασε το μήνυμα του εύκολου κέρδους στην ελληνική κοινωνία, γνωστή τακτική της τελευταίας τριακονταετίας.
Η αμέλεια της τότε κυβέρνησης να προβλέψει το επενδυτικό αμόκ δημιούργησε συνθήκες υψηλού ρίσκου για χιλιάδες μικροεπενδυτές. Στην πορεία αποδείχθηκε πόσο κακός ήταν ο όλος σχεδιασμός, τελικά η φούσκα έσκασε και μετά ήρθαν οι μεγάλες περικοπές στις δήθεν εγγυημένες ταρίφες.
Θα ήταν μεγάλη αστοχία να επαναλάβουμε το ίδιο λάθος. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει επισημάνει τον αυξητικό πληθωρισμό βεβιασμένων επενδυτικών επιλογών, χωρίς τύχη σε μεγάλο βαθμό να υλοποιηθούν, που ενέχουν τον κίνδυνο να περιπλέξουν τα πράγματα. Μάλλον έχει έρθει η ώρα να παρέμβει πιο δυναμικά.
