Την πρωτοκαθεδρία του ρωσικού αερίου -κυρίως αγώγιμου- στο μείγμα των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ελλάδας, με φόντο την έντονη κινητικότητα -που φέρει τη σφραγίδα των ΗΠΑ- στη «γειτονιά» των Βαλκανίων για διαφοροποίηση των πηγών και οδεύσεων του καυσίμου και περαιτέρω διείσδυση του (ακριβότερου) αμερικανικού LNG επιβεβαιώνει ανάλυση του Green Tank που στηρίζεται στα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ.
Σύμφωνα με τo Green Tank, για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, το ρωσικό αέριο συνολικά έφτασε το 58,6% τουλάχιστον των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου στη χώρα. Όπως επισημαίνεται, το υψηλό αυτό μερίδιο οφείλεται κυρίως στις εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγού, καθώς οι εισαγωγές ρωσικού LNG ήταν μειωμένες τους πρώτους δύο μήνες του 2024 και μηδενικές για τους υπόλοιπους μήνες (Μάρτιο – Αύγουστο).
Οι συνολικές εισαγωγές από τις πύλες εισόδου της χώρας ήταν 47,6 TWh, αυξημένες κατά 15,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Οι εισαγωγές μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου (από την οποία εισέρχεται στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου κατά κύριο λόγο ρωσικό αέριο που φτάνει στη Βουλγαρία μέσω του Turk Stream) αποτελούν πλέον σταθερά την πρώτη πηγή τροφοδοσίας στη χώρα, με 26 TWh και μερίδιο κοντά στο 55% (54,6%). Το αντίστοιχο μερίδιο το εννεάμηνο του 2023 ήταν μόλις 20,4% δηλαδή το μερίδιο του ρωσικού αερίου αγωγών έχει υπερδιπλασιαστεί σε ετήσια βάση.
Στη δεύτερη θέση με 12 TWh και μερίδιο 25,3% βρίσκονται οι εισαγωγές LNG μέσω της πύλης της Αγίας Τριάδας, που καταγράφουν μείωση 52,2% σε σχέση με την περίοδο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου 2023. Στην τρίτη θέση με 9,3 TWh και μερίδιο 19,6% διατηρήθηκαν οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ, αυξημένες κατά 58.8% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2023.
Ειδικά για το μήνα Σεπτέμβριο, οι εισαγωγές ρωσικού αερίου στην Ελλάδα αγγίζουν το εντυπωσιακό ποσοστό του 65% (64,9%), ή 3,16 TWh σε απόλυτους αριθμούς. Πρόκειται για τις τρίτες υψηλότερες ιστορικά σε μηνιαίο επίπεδο, στοιχείο που καταδεικνύει τη δυσκολία του εγχειρήματος αναστροφής της κατάστασης, με δεδομένο ότι αποτελεί κοινό μυστικό ότι το ρωσικό αέριο αγωγών είναι πολύ φθηνότερο από τα φορτία LNG που φτάνουν στην περιοχή, με κάποιους να μιλούν ανοιχτά για dumping ρωσικού αερίου. Όσο όμως διατηρείται αυτή η «ψαλίδα» τιμών, τόσο θα δυσκολεύεται η αγορά να πειστεί για την ελκυστικότητα των εναλλακτικών λύσεων και των υποδομών που σχετίζονται με αυτές, κάτι που αποτυπώθηκε και στα αποτελέσματα των market test για τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου.
Στη δεύτερη θέση τον μήνα που πέρασε βρέθηκε το αζέρικο αέριο από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας με μερίδιο 22,9% (1,1 ΤWh), καταγράφοντας εντυπωσιακή αύξηση 150% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2023 Για το Σεπτέμβριο οι εισαγωγές LNG υποχώρησαν στην τρίτη θέση με μερίδιο μόλις 12,3%, με την ποσότητα που εισήλθε στο ΕΣΦΑ από την πύλη της Αγίας Τριάδας (Τερματικός Σταθμός Ρεβυθούσας) να υποτριπλασιάζεται το Σεπτέμβριο (0,6 ΤWh) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023 (1,55 ΤWh).
Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία του Green Tank καταγράφουν αύξηση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου στην Ελλάδα για το εννεάμηνο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, Αθροιστικά, η κατανάλωση αερίου για την εξεταζόμενη περίοδο ανήλθε σε 47, 65 ΤWh, αυξημένη κατά 25,2% σε ετήσια βάση και κατά 6,3% σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας.
Αναφορικά με τις τελικές χρήσεις του αερίου, σε σχέση με την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2023 η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σημειώθηκε στη βιομηχανία (+88,1 % ή +3.1 TWh) και ακολούθησε ο ηλεκτρισμός (+25, 4% ή +6.71 TWh). Αντίθετα, στα δίκτυα σημειώθηκε μείωση (-2.4 % ή -0.19 TWh).
Το Green Tank σημειώνει, τέλος, ότι τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέθεσε σύσταση προς τα κράτη μέλη για τη συνέχιση της προσπάθειας μείωσης της κατανάλωσης αερίου κατά 15% για την περίοδο Απρίλιος 2024 ― Μάρτιος 2025, σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς από την 1η Απριλίου 2017 έως την 31η Μαρτίου 2022.
Εξετάζοντας την επίδοση της Ελλάδας, προκύπτει ότι για το πρώτο εξάμηνο της νέας περιόδου, δηλαδή μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου 2024, η χώρα όχι απλώς δεν μείωσε την κατανάλωση αερίου σε σχέση με την περίοδο αναφοράς, αλλά αντ’ αυτού την αύξησε. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση (31.44 ΤWh) ήταν κατά 8.41 ΤWh μεγαλύτερη από τον στόχο (23.03 ΤWh), ενώ υπερβαίνει τον μέσο όρο της περιόδου αναφοράς (27.1 ΤWh) κατά 4.34 ΤWh.
Συγκρίνοντας την επίδοση της Ελλάδας με τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ-27, για το πρώτο πεντάμηνο της νέας περιόδου εθελοντικής μείωσης (Απρίλιος-Αύγουστος 2024) η Ελλάδα αύξησε την κατανάλωσή της κατά 18% σε σχέση με την περίοδο αναφοράς και είναι μια εκ των δύο μόνο χωρών που αύξησαν την κατανάλωση αερίου, μαζί με τη Σλοβενία.
