«Απέτυχαν για άλλη μια φορά οι 27 να καταλήξουν σε συμφωνία για το πλαφόν στο φυσικό αέριο» είναι οι τίτλοι πολλών δημοσιευμάτων στον ξένο τύπο σήμερα αναφορικά με την έκβαση του χθεσινού έκτακτου Συμβουλίου των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ. «Τα έχουμε βρει στο 90-95% για τον Μηχανισμό, απομένει να συμφωνήσουμε για το τελευταίο (αλλά και πιο σημαντικό…) θέμα, το ύψος της τιμής ενεργοποίησης του πλαφόν», ήταν το μήνυμα που εξέπεμψαν ο Τσέχος προδρεύων του Συμβουλίου Γιόζεφ Σίκελα και η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον, προσπαθώντας να παρουσιάσουν το ποτήρι…μισογεμάτο και όχι μισοάδειο.
Η αλήθεια είναι ότι χθες επετεύχθη σοβαρή πρόοδος και υπάρχουν βάσιμες ελπίδες ότι στην τακτική Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας τη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου θα βγει επιτέλους «λευκός καπνός» στην εκπνοή του έτους και θα εγκριθούν «πακέτο» η συμφωνία για το πλαφόν, τα υπόλοιπα μέτρα για τις τιμές του φυσικού αερίου (κοινές προμήθειες, μηχανισμοί υποχρεωτικής αλληλεγγύης κλπ.) και ο Κανονισμός για τις fast track αδειοδοτήσεις των ΑΠΕ.
«Ενδιάμεσος σταθμός» θα είναι η Σύνοδος Κορυφής των 27 αύριο και μεθαύριο, καθώς η τιμή και οι όροι ενεργοποίησης του πλαφόν δεν είναι θέμα τεχνικό, αλλά πολιτικό και θεωρείται βέβαιο ότι θα συζητηθεί σε επίπεδο ηγετών κρατών. Αν επιτευχθεί συμφωνία εκεί, οι συζητήσεις την άλλη Δευτέρα στο Συμβούλιο των Υπουργών θα είναι μάλλον εύκολη υπόθεση. Αυτή τη στιγμή πάντως, το εύρος τιμών που συζητείται για το ύψος του πλαφόν κινείται μεταξύ των 160-220 ευρώ/MWh, δηλαδή σε έναν διάδρομο αρκετά ευρύ.
Τέσσερα σημεία σύγκλισης
Τα σημεία σύγκλισης μεταξύ των αντίπαλων στρατοπέδων των «πλαφονομάχων» και των «πλαφονολατρών» -όπως τα περιέγραψε ο κ. Σίκελα είναι τέσσερα. Συγκεκριμένα έχει συμφωνηθεί ότι :
1. Το πλαφόν θα ενεργοποιείται αφότου οι τιμές του φυσικού αερίου στον κόμβο TTF για συμβόλαια διάρκειας έως ενός έτους θα παραμένουν πάνω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο (που μένει να αποφασιστεί…) για 3 ημέρες και εφόσον υπάρχει διαφορά τουλάχιστον 35 ευρώ/MWh μεταξύ της τιμής αυτής και των διεθνών τιμών αναφοράς του LNG επίσης για τρεις ημέρες.
2. Ο μηχανισμός δεν θα επεκτείνεται στις εξωχρηματιστηριακές (over the counter) συναλλαγές. Αφήνεται όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο να επεκταθεί και σε άλλους περιφερειακούς κόμβους στην Ευρώπη πέραν του TTF, μετά από σχετική αξιολόγηση (opt-in).
3. H διαδικασία απενεργοποίησης του πλαφόν που θα είναι αυτόματη και με ενισχυμένες δικλίδες ασφαλείας, ώστε να καθησυχαστούν οι ανησυχίες των χωρών που διακρίνουν απειλές για την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ με φυσικό αέριο, αλλά και για την εύρυθμη λειτουργία των χρηματοοικονομικών αγορών. Σύμφωνα με = πληροφορίες, οι 27 φέρονται να έχουν συμφωνήσει ότι σε περίπτωση που κάποια χώρα δεν έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει φυσικό αέριο με την τιμή του πλαφόν, τότε θα κινητοποιείται μηχανισμός υποστήριξής της από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και εάν δεν καρποφορήσουν οι προσπάθειες θα αναστέλλεται η εφαρμογή του πλαφόν για μια ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης και όχι για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση ή για μια μόνο χώρα.
4. Εως το τέλος Φεβρουαρίου 2023 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ενδελεχής αξιολόγηση των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων από το πλαφόν.
«Τη Δευτέρα πρέπει να αποδείξουμε ότι η ενότητα δεν αποτελεί μια κούφια λέξη, αλλά μια θεμελιώδη αξία της ΕΕ» υπογράμμισε κ. Γιόζεφ Σίκελα, περιγράφοντας το διακύβευμα των επόμενων ημερών. Η κ, Σίμσον πάλι ήλωσε ότι διέκρινε «ειλικρινή πρόθεση όλων των μερών να καταλήξουν σε συμβιβασμό» έστω και αν αυτό δεν επετεύχθη χθες, παραδεχόμενη ότι υπάρχουν ακόμα διαφορετικές απόψεις για το ύψος του πλαφόν και τον τρόπο ενεργοποίησής του,. Επανέλαβε δε για μια ακόμα φορά ότι στόχος του Μηχανισμού είναι να αποφευχθούν επεισόδια ακραίων υψηλών τιμών και όχι «να ρυθμιστούν διαρθρωτικά οι τιμές». Κάτι που αποτυπώνει τον διαφορετικό τρόπο «θέασης» του πλαφόν από τα δυο στρατόπεδα και προδιαγράφει ότι οι συζητήσεις των επόμενων ημερών δεν θα είναι εύκολες. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλες, “Μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία- ή σε αδιέξοδο. Ας ελπίσουμε να επικρατήσει το πνεύμα των Χριστουγέννων» - και η πρώτη εκδοχή
«Ελληνικό» παρασκήνιο
Σημειώνεται ότι η χθεσινή Σύνοδος των ΥΠΕΝ είχε έντονο παρασκήνιο, στο οποίο πρωταγωνίστησε ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας που ανέλαβε σημαντικές διπλωματικές πρωτοβουλίες, αρχής γενομένης από το βράδυ της Δευτέρας: Πρώτα οργάνωσε δείπνο με τη συμμετοχή τεσσάρων ομολόγων του από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (Νταβόρ Φιλίποβιτς από Κροατία, Κάρελ Χίρμαν από Σλοβακία, Ντάινιους Κρέβις από Λιθουανία και Βέρτζιλ Ποπέσκου από Ρουμανία),. Στη συνέχεια, ο ίδιος κάλεσε τους ομολόγους του από΄12 χώρες (Βέλγιο, Βουλγαρία, Ισπανία, Κροατία, Ιταλία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία και Λετονίας) και συμφώνησαν σε τρία βασικά σημεία κατά τη διάρκεια ολονύχτιας συνάντησης. Χθες το πρωί, οι «12» παρουσίασαν τα σημεία στα οποία είχαν συγκλίνει στους Υπουργούς Ενέργειας της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Εξαιτίας αυτών των ζυμώσεων, οι εργασίες της Συνόδου ξεκίνησαν το μεσημέρι και ολοκληρώθηκαν γύρω στις επτά το βράδυ, με τους 27 Υπουργούς να ξαναδίνουν ραντεβού σε πέντε ημέρες από σήμερα, ελπίζοντας να «κλείσουν τη δουλειά»
Το «καμπανάκι της ΙΕΑ
Στις συζητήσεις τον επόμενων ημερών θα ληφθούν σίγουρα υπόψη οι προειδοποιήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ) ότι το 2023 η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με έλλειμμα 30 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, που ισοδυναμεί με την ετήσια παραγωγή της Ολλανδίας. Ελλειμμα που μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω αν αυξηθεί η ζήτηση από την Κίνα σε περίπτωση περαιτέρω χαλάρωσης των μέτρων για τον κορωνοϊό. Υψηλόβαθμος Γερμανός αξιωματούχους δήλωσε ότι η έκθεση της ΙΕΑ αποτυπώνει «Την ένταση στις αγορές ενέργειας και τους κινδύνους ελλειμμάτων το 2023…Ένα τεχνητό πλαφόν που έχει σχεδιαστεί με απρόσεκτο τρόπο μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα κίνητρα». Και ο νοών νοείτω…
