Χρειάζονται πράγματι τα Βαλκάνια 5 ελληνικά FSRU, συνολικού κόστους 2 δισ. ευρώ; Μήπως κάποια από αυτά τα τερματικά είναι άσκοπα;
Η υπόθεση με τα FSRU θυμίζει ολοένα και περισσότερο αυτό που είδαμε να συμβαίνει με την πράσινη ενέργεια. Ξεκινήσαμε να κτίζουμε αιολικά και φωτοβολταϊκά χωρίς να ξέρουμε αν έχουμε τα δίκτυα και τον ηλεκτρικό χώρο για να τα σηκώσουν. Μόνο που εδώ οι επενδύσεις κοστίζουν εκατοντάδες εκατ. έκαστη.
Και ναι μεν στην καρδιά της κρίσης, το LNG κάλυψε μεγάλο μέρος των αναγκών στα Βαλκάνια, έκτοτε όμως τα δεδομένα άλλαξαν, τα δεξαμενόπλοια έγιναν πιο ακριβά, οι τιμές του αερίου μειώθηκαν, το χρηματοδοτικό κόστος αυξήθηκε και οι αποδόσεις έπεσαν κάτω από τις αρχικές προσδοκίες. Όσο για το δίκτυο απαιτεί επενδύσεις που προς ώρας δεν υπάρχουν, προκειμένου να διακινηθούν όλες αυτές οι νέες ποσότητες.
Η εικόνα σήμερα έχει ως έξης: Την ίδια στιγμή που το FSRU «Αλεξανδρούπολις» πιάνει όπου να' ναι λιμάνι και το «Thessaloniki FSRU» της Elpedison ξεκινά μη δεσμευτική δοκιμή αγορά, το «Διώρυγα Gas» αναζητά κρατική χρηματοδότηση και το «ΑΡΓΩ» του Βόλου παλεύει να μη ναυαγήσει.
Κάθε ένα βρίσκεται και σε διαφορετική φάση. Το πρώτο έπειτα από ένα μακρύ ταξίδι που ξεκίνησε από το ναυπηγείο Seatrium της Σιγκαπούρης καταφθάνει στην Αλεξανδρούπολη, το δεύτερο τεστάρει το ενδιαφέρον της αγοράς, αλλά τα δύο επόμενα δεν είναι καθόλου βέβαιο αν θα γίνουν.
Το πρόβλημα αφορά όλη την Ευρώπη όχι μόνο την Ελλάδα. Σε φάση πλήρους ανάπτυξης των ΑΠΕ, παραμένει ένα ερώτημα γιατί επενδύουμε τόσα πολλά δισεκατομμύρια σε έργα τα οποία έχουν συγκεκριμένο χρόνο ζωής. Αρκετοί μάλιστα αναλυτές εκτιμούν ότι μετά το 2024, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μειωθεί ακόμη περισσότερο απ' ότι φέτος, ενώ το 2030, πάνω από 60% της δυναμικότητας των τερματικών σταθμών LNG θα είναι άχρηστο.
Δένει το «Αλεξανδρούπολις»
Ας τα δούμε λοιπόν ένα - ένα. Το «Αλεξανδρούπολις» της Gaslog, ένα ειδικά μετασκευασμένο πλοίο σε πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου αερίου αναμένεται να φθάσει στην Αλεξανδρούπολη γύρω στις 17 Δεκεμβρίου και να αγκυροβολήσει σε απόσταση 10 χλμ. από την ακτή, στο Θρακικό Πέλαγος.
Εμβληματικό για τη χώρα και την ευρύτερη περιοχή έργο, κατά 60%-70% εξαγωγικό, στοχεύει στις αγορές της νοτιοανατολικής Ευρώπης μέχρι την Ουκρανία. Αποτελείται από μια μονάδα αποθηκευτικής δυναμικότητας 153.500 κ.μ. και τρεις μονάδες αεριοποίησης, με μέγιστη ημερήσια δυναμικότητα περίπου 22,5 εκατ. κ.μ. και μέγιστη ετήσια δυναμικότητα 5,5 δισ. κ.μ. αερίου. Τουλάχιστον το 80% της δυναμικότητας του, έχει δεσμευτεί από 13 διαφορετικές εταιρείες.
Στα μέσα Ιανουαρίου, μόλις διασυνδεθεί με τον κεντρικό αγωγό φυσικού αερίου στην περιοχή Αμφιτρίτης, θα ξεκινήσει η δοκιμαστική του λειτουργία και μετά τις 20 Φεβρουαρίου αναμένεται και η εμπορική. Όσο για τη σύνδεσή του με το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου, αυτή θα γίνεται με έναν αγωγό μήκους 28 χλμ., κατά το μεγαλύτερο μέρος του, υποθαλάσσιο.
Τεστ για το «Thessaloniki»
Το άλλο πιο προωθημένο ελληνικό FSRU είναι το «Thessaloniki» της Elpedison. Αποτελείται από δύο πλοία, ένα FSRU (Floating Storage and Regasification Unit) και ένα FSU (Floating Storage Unit) με συνδυασμένη αποθηκευτική ικανότητα μεταξύ 250.000 και 280.000 κυβικά μέτρα. Η δε, ονομαστική ικανότητα αεριοποίησης θα είναι περίπου 150 GWh/ημέρα. Η εταιρεία ανακοίνωσε πρόσφατα την έναρξη της μη δεσμευτικής δοκιμής αγοράς, που σημαίνει ότι μέχρι τις 12 Ιανουαρίου, η αγορά καλείται να εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για δέσμευση δυναμικότητας και υπηρεσιών.
Ψάχνεται το «Διώρυγα Gas»
Και μετά αρχίζουν τα δύσκολα. Στη περίπτωση του «Διώρυγα Gas» της Motor Oil, (δυναμικότητας έως 210.000 κ.μέτρα), η εταιρεία περιμένει τις αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης. «Όπως έχουν ήδη δοθεί χρηματοδοτήσεις κοντά στα 270 εκατομμύρια για το FSRU της Αλεξανδρούπολης που εξασφαλίζει κυρίως την ασφάλεια των βόρειων γειτόνων μας, όπως δαπανήθηκαν 150 εκατομμύρια για τα προσωρινά μέτρα κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης για το FSRU της Ρεβυθούσας, έτσι πιστεύουμε ότι θα βρεθούν πόροι και για το επενδυτικό σχέδιο της Διώρυγα Gas», είχε δηλώσει τον Νοέμβριο στέλεχος του διυλιστηρίου της Motor Oil, στο συνέδριο του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης,
Η υλοποίηση του έργου και η λήψη της επενδυτικής απόφασης θα εξαρτηθούν από τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης.
Στα ρηχά το «ΑΡΓΩ»
Ακόμη πιο θολά τα νερά γύρω από το «Αργώ» της Mediterranean Gas, που έφτασε ένα βήμα πριν την αίτηση πτώχευσης, την οποία είχαν καταθέσει στο Ειρηνοδικείο Βόλου οι μέτοχοί της, Θεόδωρος Θεοδωρόπουλος και Πάρης Δράγνης. Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, τελικά τα διαδικαστικά ζητήματα επιλύθηκαν, η αίτηση πτώχευσης ανακλήθηκε και έχει δρομολογηθεί η πληρωμή των οφειλών καθώς οι μέτοχοι συνεχίζουν να στηρίζουν το project.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η πλευρά της οικογένειας Δράγνη έχει μέχρι σήμερα καταβάλει 1,6 εκατ. ευρώ, ποσό που δεν αρκεί καθώς το έργο χρειάζεται ακόμη πολλά χρόνια χρηματοδότηση και στήριξη μέχρι την υλοποίησή του. Παρ’ όλα αυτά, οι ίδιες πήγες αναφέρουν ότι μόλις εγκριθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Όρων από το ΥΠΕΝ, μέσα στον Ιανουάριο θα οριστικοποιηθεί και η συζήτηση για είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας της ρουμανικής Transgas και εντός του 2024 θα πραγματοποιηθεί το δεσμευτικό market test.
Έτσι έχει η κατάσταση. Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι θα γίνουν όλ’ αυτά τα project. Αν υλοποιηθούν και τα πέντε σχεδιαζόμενα FSRU (μαζί και με το 2ο FSRU της Αλεξανδρούπολης), τότε η Ελλάδα θα έχει ετήσια δυναμικότητα διαχείρισης LNG ύψους 25 bcm. Δηλαδή περίπου τετραπλάσια της εγχώριας ζήτησης που δεν ξεπερνά παραδιοσιακά τα 9 bcm, η οποία μάλιστα μειώθηκε πέρυσι κατά 19%.
Αρκετοί προειδοποιούν για πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα - όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, περισσότερο από το 50% της δυναμικότητας εισαγωγής LNG της Ευρώπης θα μπορούσε να είναι ήδη περιττό έως το 2030.
