Την de facto «ενεργοποίηση» του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου από το Νότο προς το Βορρά, μέσω του οποίου φορτία LNG με σημείο εισόδου την Ελλάδα θα μπορούν να μεταφέρονται στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη φτάνοντας έως την Ουκρανία σηματοδοτεί η αποθήκευση στην Ουκρανία του πρώτου φορτίου LNG που έφτασε στο FSRU της Αλεξανδρούπολης στο πλαίσιο της δοκιμαστικής λειτουργίας του Τερματικού. Πρόκειται για φορτίο 2,6 εκατ. κυβικών μέτρων αερίου που μεταφέρθηκε από τις ΗΠΑ τον Φεβρουάριο για λογαριασμό της ΔΕΠΑ Εμπορίας που το πούλησε στη συνέχεια στην Energocom, την κρατική εταιρεία αερίου της Μολδαβίας στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας.
Όπως ανακοίνωσε ο Υπουργός Ενέργειας της Μολδαβίας Victor Parlicov «Η Μολδαβία έγινε η πρώτη χώρα που αξιοποίησε τις υποδομές του Κάθετου Διαδρόμου σε όλη την όδευσή του. Η Energocom έφερε φυσικό αέριο από την Ελλάδα χρησιμοποιώντας τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας IGB και στη συνέχεια το φορτίο αυτό μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας έφτασε στη Μολδαβία και αποθηκεύτηκε σε υπόγεια αποθήκη στη Δυτική Ουκρανία». Ο ίδιος έκανε ειδική μνεία στην στήριξη της Μολδαβίας από τις ΗΠΑ και την Ελλάδα τονίζοντας ότι μέσω του φορτίου αυτού η χώρα ήθελε να δείξει ότι μπορεί να προμηθευτεί φυσικό αέριο από άλλες πηγές -πέραν της Gazprom- σε χαμηλότερες τιμές.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για εξέλιξη με ισχυρό συμβολισμό, ενόψει όχι μόνο της έναρξης της εμπορικής λειτουργίας του FSRU της Αλεξανδρούπολης -στο τέλος του μήνα, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει δώσει ο φορέας υλοποίησης Gastrade- αλλά και του επικείμενου market test για την αύξηση της δυναμικότητας των υποδομών φυσικού αερίου σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία και Μολδαβία που απαρτίζουν τον Κάθετο Διάδρομο και το οποίο ξεκινά μέσα στον Μάιο. Στόχος του project -στο οποίο ο Διαχειριστής Συστήματος Φυσικού Αερίου της Ελλάδας ΔΕΣΦΑ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο είναι η αύξηση των ροών φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και φορτίων LNG που θα φτάνουν στους Τερματικούς Σταθμούς της Ελλάδας (Ρεβυθούσα, Αλεξανδρούπολη) προς τις χώρες που «διασχίζει» ο διάδρομος (που «καταλήγει» στην Ουκρανία και τις αποθηκευτικές υποδομές που διαθέτει), στο πλαίσιο της προσπάθειας απεξάρτησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας .
Το market test -και το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων της αγοράς- θα δείξει το πόσο πρέπει να αυξηθεί η μεταφορική ικανότητα φυσικού αερίου στα σημεία διασυνδέσεων των συστημάτων των χωρών που συμμετέχουν στον Κάθετο Διάδρομο και κατ’ επέκταση θα προσδιορίσει το ύψος των απαραίτητων επενδύσεων που στην παρούσα φάση προσδιορίζονται σε περίπου 500 εκατ. ευρώ. Ενόψει της «άσκησης» αυτής, την Τρίτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση των χωρών του CESEC (Central and South Eastern Europe Energy Connectivity) στις Βρυξέλλες -στο περιθώριο της άτυπης Συνόδου των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ-, στο πλαίσιο της οποίας παρουσιάστηκε ο Κάθετος Διάδρομος και οι βασικές παραδοχές για τη δεσμευτική φάση του market test -που θα πραγματοποιήσει κάθε εθνικός Διαχειριστής για τις δικές του υποδομές- με στόχο την προώθηση των έργων που θα αναβαθμίσουν και θα επαυξήσουν τη δυναμικότητα των υποδομών που θα επιτρέψουν την διαμετακόμιση αυξημένων ποσοτήτων φυσικού αερίου από το Νότο προς το Βορρά.
Η σχετική παρουσίαση έγινε σε υπηρεσιακά στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με δεδομένη την βούληση των κυβερνήσεων και των Διαχειριστών Αερίου ου συμμετέχουν στην πρωτοβουλία του Κάθετου Διαδρόμου να εξασφαλίσουν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για ένα project που προωθεί τους βασικούς στόχους του REPower EU. Σύμφωνα με πληροφορίες, το έργο αντιμετωπίζεται καταρχήν θετικά από τις Βρυξέλλες, καθώς όμως η χρηματοδότησή του είναι πολιτική απόφαση, οι όποιες αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν μετά τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου και την έναρξη της θητείας της νέας Κομισιόν, το φθινόπωρο.
