Από συμπληγάδες καλείται να διέλθει επιτυχώς το ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας με ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και ΥΠΕΝ να επιδίδονται σε ασκήσεις ετοιμότητας και ισορροπίας, ενόψει 25ης Μαρτίου και του τελικού κρας τεστ, το Πάσχα.
Με νωπές τις μνήμες από το Πάσχα του 2024, όπου το σύστημα παρά τρίχα δεν κατέρρευσε (εξάγοντας σωρηδόν ενέργεια 2,2 GW), φέτος ο συναγερμός… ήχησε από νωρίς.
Ανισορροπία προσφοράς – ζήτησης απειλεί την ευστάθεια του δικτύου
Ποιο είναι το πρόβλημα; Η υπερπαραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (κυρίως φωτοβολταϊκά και δευτερευόντως αιολικά) άνοιξη και φθινόπωρο λόγω ευνοϊκών καιρικών συνθηκών και η χαμηλή ζήτηση από τους καταναλωτές κλονίζει συθέμελα τις ισορροπίες του συστήματος, με τις περικοπές πράσινης ενέργειας να καθίστανται αναγκαίο κακό για να μην απειληθούμε με ολικό μπλακ άουτ, ελλείψει και έργων αποθήκευσης (μπαταρίες).
Οι επενδύσεις για την αναβάθμιση των δικτύων και η περαιτέρω ανάπτυξη των διεθνών διασυνδέσεων (για να εξάγουμε την ενέργεια που δεν χρειαζόμαστε) που θα περιόριζαν τις περικοπές, θα πάρουν… μερικές δεκαετίες για να αποδώσουν.
Η αποθήκευση ενέργειας ναι μεν θα λειάνει σε σημαντικό βαθμό τον αντίκτυπο του προβλήματος των περικοπών, ωστόσο και αυτή αργεί ακόμα καθώς τα έργα άνω των 6 GW για μπαταρίες θα… μπουν σταδιακά στην πρίζα έως το 2030.
Στο πλαίσιο αυτό, για τις 26 Μαρτίου έχει κανονιστεί σύσκεψη της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), με τη συμμετοχή εκπροσώπων των δύο διαχειριστών του ηλεκτρικού συστήματος και του δικτύου διανομής ρεύματος, ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ αντίστοιχα, για να τεθεί επί τάπητος η κατάσταση ενόψει Πάσχα (20 Απριλίου) και να εξεταστούν ενδελεχώς οι κατάλληλες λύσεις για να μείνει όρθιο το σύστημα, ειδικά το τριήμερο 18-20 Απριλίου (Μεγάλη Παρασκευή – Κυριακή του Πάσχα).
Θεωρείται δεδομένο πως ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ θα «κόψουν» ενέργεια στα έργα που ελέγχουν οι ίδιοι (μέσω τηλεχειρισμού) ενώ θα καλέσουν και τους ίδιους τους παραγωγούς να προβούν σε περικοπές (σε έργα στα οποία ακόμα δεν είναι εφικτός ο τηλεχειρισμός από τους διαχειριστές). Αν οι παραγωγοί δεν… υπακούσουν, επαπειλούνται πρόστιμα μέχρι και τα 1.500 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Σε αυτή την κατεύθυνση, αναμένεται να υπογραφεί και σχετικό μνημόνιο μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ.
«Πετάμε» 250 εκατ. ευρώ
Οι απώλειες των καταναλωτών από τις περικοπές ενέργειας εκτιμάται πως ξεπερνούν τα 200 – 250 εκατ. ευρώ ετησίως. Η υπερπαραγωγή από ΑΠΕ εφόσον συνοδεύεται από βουτιά της εσωτερικής ζήτησης για ενέργεια και κατακόρυφη πτώση των εξαγωγών ρεύματος «δοκιμάζει» σκληρά το δίκτυο το οποίο χρειάζεται να απορρίψει ενέργεια για να… μην σκάσει.
Τα εν λειτουργία έργα ΑΠΕ αγγίζουν πλέον σε εγκατεστημένη ισχύ τα 15,2 GW περίπου, την ώρα που ο στόχος του ΕΣΕΚ βάζει τον πήχη στα 13,5 GW για το 2025 κι ενώ έργα πέριξ των 15 GW έχουν λάβει όρους σύνδεσης.
Ενδεικτική είναι η τοποθέτηση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ΑΔΜΗΕ Μανούσου Μανουσάκη στο συνέδριο που διοργάνωσε ο Κύκλος Ιδεών.
«Ελπίζω να καταφέρουμε να αποσοβήσουμε τον κίνδυνο και να μην υπάρχει κάποιο πρόβλημα διακοπών», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Δεν γίνεται να διατηρηθεί η ευστάθεια του συστήματος χωρίς περικοπές. Οι περικοπές θα λειανθούν, θα μειωθούν όσο μπαίνουν αποθηκευτικά συστήματα, όμως ποτέ δεν θα μπορεί να υπάρχει ένα πράσινο σύστημα χωρίς να γίνονται περικοπές», υποστήριξε, επισημαίνοντας πως το «ποσοστό των περικοπών θα πρέπει να εντάσσεται στα επιχειρηματικά πλάνα των παραγωγών, με τις πληροφορίες που θα δίνει ο Διαχειριστής προκειμένου οι επενδύσεις να είναι βιώσιμες».
Καμπάνες κρούει η αγορά - «Βάλτε φρένο στην ανεξέλεγκτη διείσδυση των ΑΠΕ»
«Αν η ισχύς των φωτοβολταϊκών φτάσει τα 20 GW το 2030 και η ζήτηση ενέργειας δεν αυξηθεί σημαντικά, τότε όποια τέλεια και ιδανική αποθήκευση και να έχουμε, θα έχουμε τουλάχιστον 25% περικοπές στα έργα χωρίς προτεραιότητα κατανομής, Πρέπει λοιπόν οι ΑΠΕ να φρενάρουν οπωσδήποτε, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σε αυτόν τον ρυθμό, χρειάζεται να υπάρχει μέτρο στο πόσες ΑΠΕ θα "μπουν" από εδώ και πέρα», επεσήμανε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ), Στέλιος Λουμάκης σε πρόσφατη εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της Renewable Energy Tech.
Να μπει φρένο στη συνεχή άνοδο ισχύος από ΑΠΕ στο σύστημα, μέχρι να εξελιχθεί το κομμάτι της αποθήκευσης, ζήτησε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΠΟΣΠΗΕΦ), Γιάννης Παναγής, υποστηρίζοντας ότι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα για τους μικροπαραγωγούς είναι «βάναυση» και η μεγάλη πρόκληση για την επόμενη διετία είναι να μην βάλουν λουκέτο οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
«Τον φετινό Μάρτιο ήδη έχουμε φτάσει σε περικοπές 20%», ανέφερε από την πλευρά του ο Σωτήρης Καπέλλος, Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών.
Γιατί κόβουμε… μαχαίρι φθηνή ενέργεια – Προς νέο ρεκόρ φέτος
Τα τελευταία τρία χρόνια οι συνθήκες έχουν μεταβληθεί άρδην στην αγορά λόγω της τεράστιας και εν πολλοίς ανεξέλεγκτης διείσδυσης των ΑΠΕ (λειτουργικές και επενδυτικές ενισχύσεις έπαιξαν ρόλο), με πρωταγωνιστές τα φωτοβολταϊκά κάθε κλίμακας.
Οι περικοπές έχουν αρχίσει να δημιουργούν αναταράξεις και στις χρηματοδοτήσεις των ΑΠΕ, με αποτέλεσμα την αναστολή ή ακόμη και την ακύρωση προγραμματισμένων έργων λόγω της αβεβαιότητας που υπάρχει στην αγορά, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι οι περικοπές αποτελούν όπλο στη φαρέτρα της αγοράς για όλη την περίοδο της πράσινης μετάβασης.
Η ενίσχυση και περαιτέρω ανάπτυξη των διασυνδέσεων (μακροπρόθεσμος και δύσκολος στόχος) και της αποθήκευσης ενέργειας (πιο εφικτός στόχος) είναι οι μόνοι τρόποι για να μην πετάμε πράσινη ενέργεια στα σκουπίδια.
Επιπλέον, η προσθήκη συστημάτων τηλεχειρισμού σε μονάδες φωτοβολταϊκών, για να «κόβεται» αυτόματα η ενέργεια που περισσεύει, είναι μία παρέμβαση (ήδη έχει δρομολογηθεί από το ΥΠΕΝ) θα βοηθήσει το δίκτυο να πάρει ανάσες.
Για το 2025 όλα δείχνουν… μεγάλο ψαλίδι στις ΑΠΕ. Οι περικοπές πράσινης ενέργειας προβλέπεται, με την αποθήκευση ενέργειας ακόμα σε νηπιακό στάδιο, να σκαρφαλώσουν στις 1.500 GWh (νέο ρεκόρ) από 860 GWh το 2024.
