Στα ύψη ανεβαίνει το θερμόμετρο στην αγορά του ηλεκτρισμού προκαλώντας και πολιτική αντιπαράθεση. Οι παρατεταμένα υψηλές τιμές του ρεύματος στην χονδρική αγορά και οι προσπάθειες της ΡΑΕ να τις αποκλιμακώσει με λογικές διατίμησης, προκαλούν την αντίδραση των εταιρειών, ενώ εντείνεται η ανησυχία ότι μεγάλο μέρος των αυξήσεων θα περάσει στα τιμολόγια και των νοικοκυριών.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας με τον φόβο των περαιτέρω αυξήσεων και παρά την καθυστερημένη αντίδραση των παρόχων σε προηγούμενο αίτημά της για παροχή στοιχείων, η ΡΑΕ θέλει να προλάβει «τα χειρότερα» που θα φέρει στην αγορά η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Ήδη οι τέσσερις προτάσεις έχουν παρουσιαστεί στους παρόχους πριν βγουν σε δημόσια διαβούλευση και, παρότι δεν υπάρχει ακόμα κάποια επίσημη αντίδραση, η αγορά αντιδρά αρνητικά στις παρεμβάσεις που προωθεί η Αρχή.
Την ίδια στιγμή οι τιμές της χονδρεμπορικής σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο για μια σειρά από λόγους. Ο κυριότερος είναι η αυξημένη ζήτηση λόγω του καλοκαιριού, η εκτόξευση των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων αλλά και η μεγαλύτερη άνοδος των τελευταίων 13 ετών στο φυσικό αέριο δημιουργούν «θερμό κλίμα» στην αγορά. Είναι ενδεικτικό ότι οι τιμές εκπομπών δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων από 25,6 ευρώ ο τόνος το 2020 έχουν υπερδιπλασιαστεί και ξεπέρασαν πριν από λίγες μέρες τα 58 ευρώ ο τόνος, ενώ οι προβλέψεις κάνουν λόγο για άνοδο μεσοπρόθεσμα ακόμη και στα 100 ευρώ. Αντίστοιχα, το φυσικό αέριο από τα 11,3 ευρώ/MWh πέρυσι τον Μάιο ανήλθε σε 25 ευρώ/MWh φέτος τον ίδιο μήνα και στα 29 ευρώ/MWh τον περασμένο μήνα.
Έτσι, σε συνδυασμό με την αύξηση της ζήτησης που έφεραν οι υψηλές θερμοκρασίες, η τιμή του ρεύματος σημείωσε θεαματική άνοδο. Στα τέλη του Ιουνίου, η χονδρεμπορική τιμή έφτασε έως και τα 128,15 ευρώ ανά MWh, ενώ η μέση τιμή τον Ιούνιο διαμορφώθηκε στα 83,47 ευρώ, 32% υψηλότερα από τον Μάιο. Επιβαρυντικά λειτουργεί για τις τιμές η αλλαγή του ενεργειακού μείγματος, καθώς έχει μειωθεί η παραγωγή από ΑΠΕ λόγω των καιρικών συνθηκών και έχει αυξηθεί η χρήση των λιγνιτικών μονάδων που επιβαρύνονται με υψηλό κόστος ρύπων.
Τι αλλαγές εισηγείται η ΡΑΕ
Την περασμένη Παρασκευή, 16 Ιουνίου, σε τηλεδιάσκεψη με τους εκπροσώπους των προμηθευτών ρεύματος, η ΡΑΕ παρουσίασε τέσσερα μέτρα με σκοπό την αύξηση του ανταγωνισμού και την μείωση του κόστους για τους καταναλωτές. Ειδικότερα, προτείνει:
- Την κατάργηση της πάγιας χρέωσης: Από την πλευρά της Αρχής θεωρείται πώς η ισχύουσα συνθήκη με τις πάγιες χρεώσεις στα τιμολόγια προκαλεί σύγχυση στους καταναλωτές που δεν μπορούν να κάνουν εύκολα συγκρίσεις. Παράλληλα, ο μηχανισμός αυτός θεωρείται πια αναχρονιστικός καθώς η αγορά έχει πλέον εισέλθει σε χρηματιστηριακό καθορισμό των τιμών.
- Τιμολόγια χωρίς ρήτρες: Η Αρχή επιδιώκει να επιβάλει σε όλους τους προμηθευτές την καθιέρωση προγραμμάτων με σταθερή χρέωση, πέρα από εκείνα που περιλαμβάνουν ρήτρες αναπροσαρμογής με βάση τις τιμές χονδρικής. Οι πάροχοι, δηλαδή, θα έχουν την υποχρέωση να έχουν τουλάχιστον ένα πρόγραμμα με σταθερή χρέωση, χωρίς καμία ρήτρα αναπροσαρμογής.
- Την θέσπιση ορίου 30% στην διακύμανση των προσαυξήσεων λόγω εφαρμογής των ρητρών που συνδέονται με την τιμή χονδρικής: Με το μέτρο αυτό επιχειρείται να μην υπάρξει απότομη διακύμανση στις τιμές που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές και μία «μοιρασιά» των έξτρα χρεώσεων με τους παρόχους. Με άλλα λόγια, ο πάροχος θα είναι εκείνος που θα επωμίζεται τη χρέωση όταν ξεπερνάει το 30%.
- Την κατάργηση του πέναλτι για αποχώρηση του καταναλωτή από έναν προμηθευτή, πριν λήξει το συμβόλαιο: Με αυτό τον τρόπο η Αρχή προσπαθεί να διευκολύνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των παρόχων, ενισχύοντας την κινητικότητα των καταναλωτών. Παράλληλα, η κίνηση αυτή συνάδει με το ενωσιακό πλαίσιο να μην υπάρχουν τέτοιοι όροι στα συμβόλαια οικιακών πελατών και μικρών επιχειρήσεων, σύμφωνα με την Οδηγία 2019/944.
Παρέμβαση από τον ΣΥΡΙΖΑ για τις υψηλές τιμές
Το θέμα των τιμολογίων του ρεύματος αρχίζει πλέον να πολιτικοποιείται έντονα. Επίκαιρη ερώτηση για το ζήτημα των αυξημένων και δυσνόητων λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, σύμφωνα με καταγγελίες των καταναλωτών, κατέθεσε στη Βουλή, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Κουρουμπλής.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζει ότι «εν μέσω πανδημικής κρίσης και οικονομικής δυσπραγίας των πολιτών για την κάλυψη ακόμα και βασικών αναγκών, αλγεινή εντύπωση προκαλούν οι μεγάλες επιβαρύνσεις των καταναλωτών από τους υπερδιογκωμένους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Ιδιαίτερα δε αποκαλυπτικά είναι τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας της Ένωσης Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ). Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία, το 63,6% των ερωτηθέντων δήλωσε πως δυσκολεύεται να πληρώσει τον λογαριασμό του ηλεκτρικού, ενώ το 85,3% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι οι λογαριασμοί είναι δυσνόητοι και πολύπλοκοι με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να τους διαβάσουν, να τους κατανοήσουν και να τους ελέγξουν».
Ο Π. Κουρουμπλής τονίζει ότι «με βάση επίσημη ενημέρωση και από το Ινστιτούτο Καταναλωτών Ελλάδας (ΙΝΚΑ), αυξητικές βαίνουν και στο συγκεκριμένο φορέα οι αναφορές των πολιτών για τους υπερδιογκωμένους λογαριασμούς ρεύματος, με ταυτόχρονη αδυναμία αποπληρωμής των οφειλών τους. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι καταναλωτές διαμαρτύρονται και για την εναρμονισμένη τιμολογιακή πολιτική που ακολουθούν οι πάροχοι».
