Στις Βρυξέλλες βρέθηκε χθες ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης με αφορμή την παρουσίαση -σε ειδική εκδήλωση-της μελέτης της Eurelectric (του Συνδέσμου των εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής στην ΕΕ, του οποίου η ΔΕΗ είναι ενεργό και δραστήριο μέλος) για τον ανασχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ ώστε να είναι συμβατή με το net zero.
Όπως έγραψε ο κ. Στάσσης σε ανάρτησή του στο LinkedIn, “Η μετάβαση σε μια οικονομία κλιματικής ουδετερότητας (net zero) έως το 2050 απαιτεί αύξηση του όγκου των επενδύσεων στον ενεργειακό κλάδο, διασφαλίζοντας παράλληλα την καλύτερη συμμετοχή και προστασία των καταναλωτών. Ένα επενδυτικό πλαίσιο με όρους αγοράς είναι απαραίτητο για να επιταχυνθεί η ανάπτυξη τόσο των ανανεώσιμων τεχνολογιών όσο και των τεχνολογιών χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος, μαζί με την ανάπτυξη ευέλικτων πόρων και των απαραίτητων υποδομών στα δίκτυα ηλεκτρισμού».
Η Eurelectric τάσσεται κατά των ριζικών αλλαγών στην υφιστάμενη αρχιτεκτονική των αγορών (που είναι και η κατεύθυνση της πρότασης της Κομισιόν), υπογραμμίζοντας στην μελέτη της ότι αυτό που απαιτείται είναι μια μετεξέλιξη του ισχύοντος μοντέλου που λειτουργεί εδώ και πάνω από δυο δεκαετίες. Προτείνει συγκεκριμένα την προσθήκη τριών νέων πυλώνων για την ενδυνάμωση των καταναλωτών, την κινητροδότηση επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια και την θωράκιση της ασφάλειας εφοδιασμού.
«Με τη μελέτη που εκπονήσαμε, συνεισφέρουμε στον δημόσιο διάλογο για τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας με πολύ απτές λύσεις: Λύσεις για τους καταναλωτές, προκειμένου να μειώσουν την έκθεσή τους στις ακραίες μεταβολές ων τιμών ενέργειας. Λύσεις για τους επενδυτές για να έχουν υψηλότερη βεβαιότητα και μακροπρόθεσμη ορατότητα. Και λύσεις για τις δημόσιες αρχές ώστε να διευκολυνθούν οι αποφάσεις τους για την ανάπτυξη του συστήματος ενέργειας», σχολίασε ο Λέοναρντ Μπίρνμπαουμ, πρόεδρος της Eurelectric και του γερμανικού κολοσσού Ε.ΟΝ
Η έκθεση της Eurelectric δείχνει πώς οι στοχευμένες αλλαγές στον σχεδιασμό της αγοράς ενέργειας θα μπορούσαν να ωφελήσουν τους καταναλωτές εδραιώνοντας μια νέα ισορροπία μεταξύ των βραχυπρόθεσμων και των μακροπρόθεσμων σημάτων τιμών. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με την καλύτερη αξιοποίηση των μακροπρόθεσμων εργαλείων, δηλαδή των PPAs (μακροπρόθεσμα συμβόλαια προμήθειας ηλεκτρισμού μεταξύ παραγωγών και τελικών καταναλωτών) και των συμβολαίων επί διαφοράς (CfDs) που αναδεικνύονται ως το νέο εργαλείο κρατικής στήριξης για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και των τεχνολογιών χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος. Από την άλλη πλευρά, η βελτίωση της ρευστότητας στις προθεσμιακές αγορές θα βελτίωνε τις επιλογές των καταναλωτών σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, μειώνοντας την εξάρτησή τους από τις διακυμάνσεις στην προημερήσια αγορά.
Η μελέτη αναδεικνύει το πόσο σημαντικό είναι να είναι εύρωστοι οι προμηθευτές ενέργειας, υπογραμμίζοντας παράλληλα και την οικονομική αποδοτικότητα μιας προσέγγισης με όρους αγοράς, σε αντιπαράθεση με τις «υποχρεώσεις αντιστάθμισης κινδύνου που επιβάλλονται πολιτικά». με την Eurelectric να εκφράζει εμμέσως πλην σαφώς την αντίθεσή της στις κρατικές παρεμβάσεις στις αγορές ρεύματος, τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική. Σύμφωνα με τη Eurelectric, η χαλάρωση του πλαισίου των εγγυήσεων (για τις αγοραπωλησίες ρεύματος) και η ύπαρξη περισσότερων δυνατοτήτων για διασυνοριακές πράξεις αντιστάθμισης κινδύνου θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανάπτυξη των προθεσμιακών αγορών και να τονώσει την ρευστότητά τους, καθιστώντας το hedging πιο διαχειρίσιμο, επ’ ωφελεία των τελικών καταναλωτών.
Αναφορικά με τα PPA, η Eurelectric ζητά την λήψη μέτρων για την άρση των κινδύνων που συνοδεύουν τα συμβόλαια αυτά, ώστε να αυξηθούν οι επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια, που πρέπει να ανέλθουν σε 80 δισεκατομμύρια ετησίως προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για ποσοστό ΑΠΕ 40% στο ενεργειακό μείγμα στο τέλος της δεκαετίας. Την ίδια στιγμή, τα CfDs με κρατική στήριξη χρησιμοποιούνται συχνά με επιτυχία για την ανάπτυξη σταθμών ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας, κάτι που ισχύει και για την Ελλάδα, με τις συμβάσεις διαφορικής προσαύξησης που συνάπτουν οι παραγωγοί με τον ΔΑΠΕΕΠ. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται, τα CFds δεν πρέπει να εφαρμόζονται με αναδρομική ισχύ και η χρήση τους θα πρέπει να είναι εθελοντική, ώστε να μην περιορίζεται η ιδιωτική πρωτοβουλία. Τέλος, υπογραμμίζεται ο ρόλος των μηχανισμών αποζημίωσης ευέλικτης ισχύος (capacity renumeration mechanisms- CRM) ως κομβικό σημείο του σχεδιασμού για τη διασφάλιση ης επάρκειας και της ασφάλειας εφοδιασμού και ζητείται η διευκόλυνση των χωρών-μελών που θα επιλέξουν να εφαρμόσουν τέτοιους μηχανισμούς.
