Η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία έχουν σχεδόν καθημερινά μεταξύ τους ηλεκτρικές συζεύξεις, μέσω συγκεκριμένων ηλεκτρικών διαδρόμων. Τα ποσοστά που συμμετέχουν στα ισοζύγια των διασυνδέσεων δεν υπερβαίνουν το 10% τους καλοκαιρινούς μήνες που η ζήτηση είναι υψηλή και το 3%-5% τους υπόλοιπους μήνες που η ζήτηση είναι σχετικά χαμηλότερη. Και οι τρεις αυτές βαλκανικές χώρες έχουν διαφορετικά ποσοστά παραγωγής ρεύματος στον ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα τους μέσω διαφόρων πηγών.
Συγκεκριμένα βλέποντας το ενεργειακό μείγμα της Βουλγαρίας (σχήμα 1 και 2) θα δούμε ότι υπάρχει μια υπεροχή στην παραγωγή ρεύματος από πυρηνικά κατά 35%. Στην Ρουμανία μία υπεροχή στα υδροηλεκτρικά της τάξεως του 30% (σχήμα 3 και 4) και στην Ελλάδα σε παραγωγή ρεύματος από φυσικό αέριο κοντά στο 40% (σχήμα 5 και 6). Σημειώνεται ότι αυτά τα ποσοστά τα τελευταία δύο έτη έχουν ελάχιστα διαφοροποιηθεί, κυρίως με μετατόπιση των θερμικών μονάδων σε μονάδες ΑΠΕ.
Σχήμα 1 ( Παραγωγή ρεύματος ανα πηγή στην Βουλγαρία EUROSTAT 2022)
Σχήμα 2 ( Ενεργειακό μείγμα στην Βουλγαρία EUROSTAT 2022)
Ως γνωστόν οι φθηνότερες πηγές ενέργειας που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια είναι πρωτίστως τα πυρηνικά, στην συνέχεια τα υδροηλεκτρικά και οι ΑΠΕ, ενώ αντίθετα οι ακριβότερες πηγές είναι αυτές που παράγουν ρεύμα από άνθρακα και φυσικό αέριο.
Σχήμα 3 ( Παραγωγή ρεύματος ανα πηγή στην Ρουμανία EUROSTAT 2022)
Σχήμα 2 ( Ενεργειακό μείγμα στην Ρουμανία EUROSTAT 2022)
Τι ποιο λογικό να καταλάβει κάποιος ότι η χονδρεμπορική αγορά τους ρεύματος θα έπρεπε να είναι ακριβότερη στην Ελλάδα και αρκετά φθηνότερη στην Βουλγαρία και την Ρουμανία αντίστοιχα. Συμβαίνει αυτό; Όχι παραδόξως, αφού τον τελευταίο χρόνο, βλέπουμε σχεδόν μια σύγκλιση των τιμών, σαν να είχαν ακριβώς και οι τρεις χώρες το ίδιο ενεργειακό μείγμα, την ίδια ενεργειακή πολιτική τιμολόγησης, ή πιο απλά να αποτελούσαν περιφέρειες της ίδιας κρατικής οντότητας. Από αυτά τα τρία δεν συμβαίνει απολύτως τίποτα. Τι συμβαίνει όμως; Η ΔΕΗ ΑΕ και μεγάλοι ενεργειακοί ελληνικοί όμιλοι έχουν διείσδυση σαρωτικά σε αυτές τις χώρες, κυρίως στην Ρουμανία και δευτερευόντως στην Βουλγαρία με εξαγορά πολλών ενεργειακών χαρτοφυλακίων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, με εξαγορές και επενδύσεις που μάλλον θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η ελληνική ενεργειακή αγορά καταβρόχθισε τις αντίστοιχες βαλκανικές.
Εννοείται ότι το άνοιγμα των Ελληνικών Ενεργειακών ομίλων και κυρίως της ΔΕΗ ΑΕ που κατέχει και την πρωτοκαθεδρία στην εγχώρια αγορά θα αποτελούσε τον καλύτερο οιωνό για το ενεργειακό επιχειρείν, θα λειτουργούσε ο ανταγωνισμός και η χώρα μας από την τρίτη ακριβότερη χώρα της Ε.Ε αναφορικά με την χονδρεμπορική θα ήταν τουλάχιστον στον μέσο όρο. Φυσικά για να επιτευχθούν οι τιμές των Σκανδιναβικών κρατών, είναι δύσκολο τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια, αλλά αυτών πχ της Ιβηρικής, ή της Κεντρικής Ευρώπης, σίγουρα ναι, αυτό βέβαια θα απαιτούσε όχι μόνο εξαγορές και επενδύσεις σε αυτές τις χώρες, αλλά και εκσυγχρονισμό των δικτύων διασύνδεσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από και προς αυτές τις χώρες.
Συμβαίνει κάτι από όλα τα παραπάνω, τουλάχιστον μέχρι σήμερα; Μάλλον όχι, ούτε βλέπουμε να αγοράζουμε φθηνό ρεύμα, ούτε να εξάγουμε φθηνό ρεύμα από και προς αυτές τις χώρες, αντίθετα βλέπουμε μια ιδιότυπη ‘’καρτελοποιημένη’’ χονδρική τιμή ρεύματος, σαν να υπάρχει μια ενεργειακή ‘’ομερτά’’ που ξεπερνάει τα εθνικά σύνορα, και που μάλλον οι ανεξάρτητες αρχές ενέργειας σφυρίζουν αδιάφορα ή κι αυτές θα έλεγε κανείς ότι αποτελούν μέρος αυτής της ενεργειακής ομερτά.
Σχήμα 5 ( Παραγωγή ρεύματος ανά πηγή στην Ελλάδα EUROSTAT 2022)
Όλα αυτά αποτελούν τροφή για σκέψη, τόσο για την καταναλωτική κοινωνία και των τριών βαλκανικών κρατών, αλλά κυρίως για την ενεργοποίηση των ελεγκτικών θεσμικών φορέων προκειμένου να προστατεύσουν τους καταναλωτές από φαινόμενα αισχροκέρδειας, αφού οφείλουν να επεμβαίνουν για να λειτουργεί ο υγιής ανταγωνισμός και η απελευθέρωση της αγορά όχι με όρους Βαλκανικής Κολομβίας, αλλά με όρους προηγμένων κρατών.
