Σε νέα τηλεδιάσκεψη στις 26 Αυγούστου, οπότε και εκπνέει η σχετική προθεσμία, παραπέμπεται η λήψη των τελικών αποφάσεων για τον Great Sea Interconnector μετά και τη χθεσινή τηλεδιάσκεψη που είχαν οι Ρυθμιστές Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας, η ΡΑΕΕΥ και η ΡΑΕΚ αντίστοιχα, ο ΑΔΜΗΕ και εκπρόσωποι της Κομισιόν.
Ουσιαστικά παραμένουν, ως αναμενόταν, δεν ελήφθησαν αποφάσεις καθώς την Παρασκευή ο ΑΔΜΗΕ απέστειλε σχετικά επιπλέον στοιχεία για το έργο. Να σημειωθεί ότι πέρα από τις γεωπολιτικές συνιστώσες και τυχόν εμπλοκές στο έργο και “οικονομικά απόνερα” από πιθανή “κίνηση” της Τουρκίας, όπως κατέδειξαν οι “τροχιοδεικτικές” κινήσεις ανοιχτά της Κάσου, τις προηγούμενες μέρες, οι βασικές εκκρεμότητες αφορούν τις ενστάσεις της Κυπριακής πλευράς για τον τρόπο χρηματοδότησης του εν λόγω έργου. Υπενθυμίζεται ότι στο επίκεντρο, ουσιαστικά, βρίσκεται η στάση της Λευκωσίας και δη της ΡΑΕΚ που με βάση την τελευταία της απόφαση επιδιώκει να μη μετακυλιστεί κατά τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου, μέρος της δαπάνης στα τέλη χρήσης συστήματος που επωμίζονται οι καταναλωτές, όπως προβλέπει η διεθνής πρακτική στα περισσότερα έργα διασυνδέσεων.
Ωστόσο, σύμφωνα, με τον ΑΔΜΗΕ, “η απόφαση αυτή ανατρέπει την προηγούμενη απόφαση μεθοδολογίας εσόδου, η οποία είχε ληφθεί όταν το έργο είχε ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης και βάσει αυτής ο ΑΔΜΗΕ έλαβε την επενδυτική απόφαση να γίνει φορέας υλοποίησης του έργου, τον Οκτώβριο του 2023.”
Όπως μάλιστα έχει μάλιστα υπογραμμίσει ι ο ΑΔΜΗΕ, “αυτή η ανατροπή δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ για το έργο. Δημιουργεί θέμα ασφάλειας δικαίου για την επένδυση και θέμα εμπιστοσύνης στις διοικητικές αποφάσεις και πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα προκειμένου να συνεχιστεί το έργο.”
Έχει επίσης σημειώσει ο ΑΔΜΗΕ ότι “η Ελλάδα έχει ήδη δεσμευτεί μέσω της απόφασης της ΡΑΑΕΥ ώστε οι Έλληνες καταναλωτές να πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην ηλεκτρική διασύνδεση κατά τη διάρκεια της κατασκευής της ώστε να είναι το έργο βιώσιμο. Αναμένουμε μία αντίστοιχη απόφαση και από την κυπριακή πλευρά. Το ποσό που καλούνται να πληρώσουν οι Κύπριοι καταναλωτές κατά την κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου είναι μόλις 0,6 λεπτά του ευρώ ανά KWh, κόστος το οποίο θα ανακτηθεί από τη μείωση που θα προκαλέσει στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της” σημειώνει ο ΑΔΜΗΕ.
Πάντως μέχρι τις 26 Αυγούστου να ξεκαθαρίσει το τοπίο ώστε να η γαλλική Nexans με τη “βούλα” να ξεκινήσει η κατασκευή του καλωδίου.
Τι δηλώνει η κυπριακή πλευρά
Εντός Αυγούστου θα παρθούν οι αποφάσεις αναφορικά με το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ, δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου.
Πιο συγκεκριμένα, μιλώντας, την Δευτέρα 12/8 στο ΡΙΚ και την εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο», ο κύριος Παπαναστασίου είπε ότι το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται απόφαση από την ΡΑΕΚ, στη βάση των νέων στοιχείων που κατέθεσε ενώπιον Αρχής, ο ΑΔΜΗΕ.
Τόνισε ότι το έργο είναι σε εξέλιξη, αφού ήδη έγιναν έρευνες βυθού στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Ωστόσο, υπέδειξε πως εάν καταδειχθεί ότι το έργο δεν είναι οικονομικά βιώσιμο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εγκαταλειφθεί. Εξήγησε ότι σε μία τέτοια περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξεύρει άλλον Φορέα Υλοποίησης του έργου.
Ο κύριος Παπαναστασίου επισήμανε πως πρόκειται για ένα έργο το οποίο τερματίζει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και για το λόγο αυτό, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει ήδη τοποθετηθεί υπέρ της υλοποίησής του.
Τα πλεονεκτήματα του έργου
Πάντως είναι προφανές ότι στο κορυφαίο πολιτικό επίπεδο θα τεθεί προς επίλυση το θέμα με την εμπλοκή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου. Να σημειωθεί ότι με βάση τον ΑΔΜΗΕ υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα, οικονομικά και γεωπολιτικά, από το εν λόγω έργο. Συγκεκριμένα:
- Η διασύνδεση εντάσσει την Κύπρο στην ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ανοίγοντας τον δρόμο για συμμετοχή των Κυπρίων επιχειρηματιών σε όλες τις δραστηριότητες της ενεργειακής ευρωπαϊκής αγοράς, ήτοι στην παραγωγή, την προμήθεια και το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας.
- Η ένταξη στην ενιαία αγορά θα οδηγήσει νομοτελειακά σε σύγκλιση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με αυτές της υπόλοιπης Ευρώπης προς όφελος των ιδιωτών και εταιρικών καταναλωτών, το οποίο είναι πολύ σημαντικό, αναφέροντας ενδεικτικά για ένα νοικοκυριό με κατανάλωση 5.000 KWh ετησίως, αγγίζει τα 400 ευρώ στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος κατ’ έτος.
- Μέσω του διασυνδεδεμένου συστήματος, η παραγόμενη ενέργεια ΑΠΕ βρίσκει διέξοδο προς τη ζήτηση, γεγονός που δίνει πλεονέκτημα στους παραγωγούς ΑΠΕ (κυρίως φ/β) της Κύπρου που παράγουν φθηνότερα σε σύγκριση με την Ανατολική και Βόρεια Ευρώπη. Αυτό σημαίνει ότι, μόλις η Κύπρος διασυνδεθεί, η μεγάλη παραγωγή ΑΠΕ των σταθμών της (κυρίως ΦΒ) που θα πρέπει να εγκατασταθούν στη νήσο για την επίτευξη πολύ υψηλών στόχων διείσδυσης ΑΠΕ, μετατρέπει την Κύπρο σε εξαγωγική για την περίσσεια παραγωγής ΑΠΕ.
- Δεδομένου ότι το φυσικό αέριο συνιστά μεταβατικό καύσιμο και για την Κύπρο στην κοινή πορεία απανθρακοποίησης της Ευρώπης μέχρι το 2050, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, οι μονάδες παραγωγής Φ/Α μαζί με τις υπόλοιπες μονάδες συμβατικών καυσίμων, όταν η διείσδυση των ΑΠΕ θα έχει αυξηθεί σημαντικά, θα λειτουργούν στη βάση της εφεδρείας ή συμπληρωματικής λειτουργίας μέσω μηχανισμού ισχύος για εφεδρεία - ευελιξία (capacity mechanism).
Στον αντίποδα, σε παρουσία τους, σε πρόσφατη συζήτηση στην Κυπριακή Βουλή,, στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, για το έργο ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αιολικής Ενέργειας Κύπρου (ΣΑΕΚ) Άκης Έλληνας εξέφρασαν ενστάσεις. Συγκεκριμένα, διερωτήθηκε αν θα ήταν καλό να εξαρτάται η ενεργειακή ασφάλεια και ο ανεφοδιασμός της Κύπρου από μια ιδιωτική εταιρεία. Ο ίδιος προειδοποίησε ότι στην περίπτωση υλοποίησης του έργου και διοχέτευσης του πλεονάσματος ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας προς την Κύπρο, “θα μπουν όλα τα έργα ΑΠΕ σε default, θα πτωχεύσουν όλες οι εταιρείες, θα πτωχεύσουν οι τράπεζες”. “Ενώ δεν μπορούμε να διαθέσουμε τη δική μας παραγωγή, θα πάμε να κάνουμε εισαγωγή από το εξωτερικό;” διερωτήθηκε. Σημειώνεται ότι ο ΣΑΕΚ αριθμεί 7 μέλη με εγκατεστημένη ισχύ που ανέρχεται στα 167,5 MW.
