Με αντίστροφη προβλεπόμενη ροή αναγεννήθηκε το σχέδιο για την κατασκευή ενός αγωγού που θα συνδέει την Βουλγαρική πόλη Μπουργκάς με την Αλεξανδρούπολη.
Το έργο που είχε ξεκινήσει να συζητείται στα μέσα της δεκαετίας του ’90, έφτασε σε στάδιο ωριμότητας στα τέλη της δεκαετίας του 2010 μέχρι και την ακύρωσή του 2011 μετά από την Βουλγαρική αποχώρηση, επέστρεψε στην ενεργειακή ατζέντα, μετά τις συζητήσεις που είχε επί ελληνικού εδάφους ο Βούλγαρος υπουργός Ενέργεια Rosen Hristov με τον ομόλογο του Κώστα Σκρέκα.
Ειδοποιός διαφορά του αρχικού σχεδίου και της τωρινής επιδίωξης, πέραν της απουσίας της Ρωσικής πλευράς, είναι ροή του πετρελαίου. Το παλιό σχέδιο προέβλεπε την μεταφορά αργού πετρελαίου προέλευσης από την Κασπία θάλασσα, από το βουλγαρικό λιμάνι προς τον τερματικό σταθμό που θα δημιουργούνταν στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Το νεότερο σχέδιο προβλέπει την διασύνδεση από την Αλεξανδρούπολη προς την πόλη Μπουργκάς, προκειμένου να παρακαμφθούν τα στενά του Βοσπόρου όπου τα τέλη διέλευσης έχουν πενταπλασιαστεί.
Ο κ. Hristov επισήμανε για το τοπικό διυλιστήριο της Lukoil της Βουλγαρίας στην ουσία δε μπορούσε να προμηθευτεί αργό μέσω τάνκερ λόγω του πενταπλασιαμού των τελών στα Στενά του Βοσπόρου και γι’ αυτό επετράπη στη χώρα να προμηθεύεται αργό από άλλες πηγές. Ο υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας τόνισε πως έχει επανέλθει η συζήτηση για τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη παράλληλα με τη διασύνδεση ελληνικών λιμανιών με βουλγαρικά λιμάνια.
Ιστορία
Ο αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης ήταν σχεδιαζόμενος διαβαλκανικός τεχνητός αγωγός μεταφοράς αργού πετρελαίου από το βουλγαρικό λιμένα Μπουργκάς στη Μαύρη Θάλασσα, στον ελληνικό λιμένα της Αλεξανδρούπολης.
Το 1993, ο Έλληνας επιχειρηματίας Νίκος Γρηγοριάδης πρότεινε τη δημιουργία του πετρελαιαγωγού και η πρότασή του υποστηρίχθηκε από τις ελληνικές κυβερνήσεις, ξεκινώντας από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και στη συνέχεια από τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Κώστα Σημίτη και τον Κώστα Καραμανλή.
Τον Ιούνιο του 1994, ο Έλληνας υπουργός Κάρολος Παπούλιας (μετέπειτα πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας) και ο Βούλγαρος Χρίστο Τοτέφ υπέγραψαν διμερή συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού.
Τον Δεκέμβριο, ο Έλληνας πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου και ο Ρώσος αντιπρόεδρος Όλεγκ Ντάβιντοφ υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας. Έξι μήνες αργότερα, τον Ιούνιο του 1995, συναντήθηκαν εμπειρογνώμονες από τη Ρωσία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα για να εξετάσουν τις λεπτομέρειες του έργου.
Τον Ιανουάριο του 1997, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κώστας Σημίτης, η Υπουργός Ανάπτυξης κ. Βάσω Παπανδρέου και ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Πετρ Ροντιόνοβ συναντήθηκαν στην Αθήνα και ανακοίνωσαν ότι Ρωσία και Ελλάδα θα υπογράψουν πρωτόκολλο ενεργειακής συνεργασίας που προβλέπει τη συγκρότηση ομάδας εργασίας σχετικά με τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη.
Το Φεβρουάριο του 1998 ιδρύθηκε η ελληνική κοινοπραξία (DEP-Θράκη).
Τον Μάιο του 1998 υπογράφηκε μνημόνιο για την ίδρυση της εταιρείας Transbalkan Oil Pipeline.
Το 2000, η γερμανική εταιρεία ILF συνέταξε τεχνικές προδιαγραφές και οικονομική αξιολόγηση του σχεδίου.
Τον Ιανουάριο του 2002 αξιολογήθηκαν και εγκρίθηκαν τα τελικά συμπεράσματα των μελετών που διεξήχθησαν.
Η Ελλάδα, η Ρωσία και η Βουλγαρία δια των αντίστοιχων υπουργών οικονομίας υπέγραψαν την τελική συμφωνία κατασκευής στην Αθήνα στις 17 Μαρτίου 2007.
Ο αγωγός μήκους 280 περίπου χιλιομέτρων αναμενόταν να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2010.
Η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας έγινε μετά από 12 χρόνια, τον Απρίλιο του 2005 στη Σόφια, με τη συνάντηση κορυφής του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, του Βούλγαρου ομολόγου του Γκεόργκι Παρβάνοφ και του Έλληνα πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή στις 4 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα.
Ακολούθησε η μονογραφή του κειμένου της Διακρατικής Συμφωνίας, στο Μπουργκάς, το 2007 και η τελική συμφωνία για την έναρξη του έργου.
Όμως στις 11 Ιουνίου 2010 η βουλγαρική πλευρά ανακοίνωσε την αποχώρησή της από το σχέδιο υλοποίησης του αγωγού, καθώς εξέφρασε αντιρρήσεις για τη δυνατότητα αποδοχής της περιβαλλοντικής μελέτης.
Η ματαίωση του έργου φάνηκε να αποφεύγεται όταν στις 5 Νοεμβρίου 2011 δόθηκε θετική αξιολόγηση από το βουλγαρικό υπουργείο περιβάλλοντος σε νέα περιβαλλοντική μελέτη, για το τμήμα που αφορούσε το λιμάνι του Μπουργκάς.
Τελικά όμως στις 7 Δεκεμβρίου 2011 η βουλγαρική κυβέρνηση ανακοίνωσε την επίσημη αποχώρησή της από το σχέδιο, προτείνοντας αμοιβαία υποχώρηση όλων των εταίρων (Βουλγαρίας, Ρωσίας, Ελλάδας). Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν συμβεί, η Βουλγαρία θα αποσυρθεί μετά την πάροδο δωδεκαμήνου.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Το συνολικό μήκος του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης διαμέτρου 36 ιντσώνωυπολογιζόταν περίπου σε 280 χλμ.. τα 135 εκ των οποίων θα εκτείνονταν επί ελληνικού εδάφους, ενώ τα υπόλοιπα 145 χλμ. επί βουλγαρικού εδάφους.
Προβλεπόταν επίσης η δημιουργία τερματικού σταθμού φορτοεκφόρτωσης αργού πετρελαίου στον λιμένα της Αλεξανδρούπολης με ειδικές λιμενικές εγκαταστάσεις και αποθηκευτικούς χώρους συνολικής χωρητικότητας 650.000 μετρικών τόνων.
Στον σχεδιαζόμενο εξοπλισμό προσθέτονταν ειδικές υποδομές για πλωτές εξέδρες φόρτωσης δεξαμενοπλοίων. Ανάλογες εγκαταστάσεις επρόκειτο να δημιουργηθούν στο Μπουργκάς και παράλληλα θα ξεκινούσαν και οι εργασίες για την κατασκευή του υπόγειου αγωγού, που θα συνέδεε τους δύο λιμένες. Ο αγωγός προβλεπόταν να έχει δυνατότητα μεταφοράς 35 έως 50 εκατ. τόνων αργού πετρελαίου ετησίως
