Σανίδα σωτηρίας στον τομέα της ενέργειας για την κάλυψη κενών στον προϋπολογισμό (ΦΠΑ, πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων) και τη χορήγηση βοηθήματος σε συνταξιούχους βρίσκει η κυβέρνηση, χωρίς, ταυτόχρονα, να θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας.
Με μια κίνηση που αιφνιδίασε την αγορά, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανακοίνωσε χθες το πρωί την επέκταση και το 2023 της έκτακτης (συν)εισφοράς αλληλεγγύης στις εταιρείες διύλισης με βάση τα πλεονάζοντα κέρδη του φορολογικού έτους 2023 υπολογίζοντας να εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία περίπου 300 εκατ. ευρώ.
Επιπρόσθετα, εντός των ημερών πρόκειται να ανακοινωθεί η έκτακτη εισφορά και στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας επί των υπερβαλλόντων εσόδων από την δραστηριοποίησή τους στην εγχώρια λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας το 2023. Τα έσοδα από την εισφορά έχουν υπολογιστεί από τη ΡΑΑΕΥ στα 250 εκατ. ευρώ και θα διατεθούν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης -για τη χρηματοδότηση του Λογαριασμού των ΑΠΕ, κατά το πιθανότερο έως τώρα σενάριο.
Διύλιση: πως ερρίφθη ο κύβος για έκτακτη εισφορά
Σύμφωνα με πληροφορίες του energymag, η κυβέρνηση αποφάσισε να επιβάλλει και το 2023 έκτακτη εισφορά στα πλεονάζοντα κέρδη των εταιρειών διύλισης αναζητώντας δημοσιονομικό χώρο για να διατηρήσει τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στα ταξί και τον καφέ σε take away και delivery. Κι αυτό διότι στις συζητήσεις με τους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προέκυψε ότι δεν επρόκειτο να υπάρξει συναίνεση της Κομισιόν χωρίς συγκεκριμένο ισοδύναμο.
Στο νέο, αυστηρότερο δημοσιονομικό περιβάλλον στην ΕΕ, με μεγάλες οικονομίες ήδη στο «κόκκινο», στο οικονομικό επιτελείο διείδαν το «παράθυρο ευκαιρίας» για να «κλειδώσουν» από τώρα οι πόροι προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το «επίδομα Χριστουγέννων» σε συνταξιούχους που δεν ωφελούνται από την αύξηση των συντάξεων και πιθανόν το ανάλογο επίδομα σε άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Σε πολιτικό επίπεδο η απόφαση ήρθε να προστεθεί ως ένας ακόμη –σημαντικός- κρίκος στην αλυσίδα των κινήσεων ανάδειξης ενός πιο φιλολαϊκού προφίλ της κυβέρνησης, που μετά τις ευρωεκλογές προχωρά σε διορθωτικές κινήσεις διαμηνύοντας ότι «έλαβε το μήνυμα των πολιτών».
Στο 33% η εισφορά, στην πράξη πάνω από 50% το ποσοστό φορολόγησης
Αφού, συνεπώς, ελήφθη η απόφαση για την έκτακτη εισφορά τέθηκαν στο τραπέζι διάφορα σενάρια για το ύψος της. Τελικά, προκρίθηκε το 33% επί των φορολογητέων κερδών του έτους 2023, που υπερβαίνουν το 20% του μέσου όρου των αποτελεσμάτων των ετών 2018 έως 2021, για τέσσερις κυρίως λόγους:
-Το ίδιο ποσοστό είχε επιβληθεί και στα πλεονάζοντα κέρδη του 2022.
-Ανάλογο ποσοστό έχουν εφαρμόσει κι άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως Γαλλία, Φιλανδία, Σουηδία και Πορτογαλία, με εξαιρέσεις την Ιταλία και την Αυστρία που φορολόγησαν τα πλεονάζοντα κέρδη με 40%.
-Είναι ποσοστό στα «επίπεδα του αποδεκτού» σε οικονομικό επίπεδο καθώς οι δύο εταιρείες διύλισης δήλωσαν κέρδη 1 δις 613 εκατ. ευρώ το 2023.
-Δίνει την δυνατότητα στην κυβέρνηση να αναδείξει το κοινωνικό της πρόσωπο, «κλέβοντας τη μπουκιά από το στόμα» της αντιπολίτευσης, ειδικά του ΣΥΡΙΖΑ που έχει ανάγει σε κεντρική πολιτική του θέση την επιβολή έκτακτης εισφοράς στις εταιρείες ενέργειας και μάλιστα σε ποσοστό 90%.
Κυβερνητικά στελέχη εξηγούσαν ότι εάν συνυπολογισθούν το 22% που καταβάλλουν οι δύο εταιρείες διύλισης ως φόρο εισοδήματος και την προκαταβολή φόρου, τότε το ποσό που καταλήγει στα δημόσια ταμεία -μαζί με την έκτακτη εισφορά- υπερβαίνει το 50% των φορολογητέων κερδών.
Το 2022, όταν επιβλήθηκε η έκτακτη εισφορά με συντελεστή 33% στις εταιρείες διύλισης, οι δύο εταιρείες αθροιστικά, σύμφωνα με τις λογιστικές τους καταστάσεις, είχαν καθαρά κέρδη χρήσεως προ φόρων 2,526 δισ. Ευρώ. Σ’ αυτά επιβλήθηκε έκτακτη εισφορά 630 εκατ. ευρώ και επιπλέον φόρος εισοδήματος 506 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 214 εκατ. ήταν η προκαταβολή φόρου. Οπότε οι εταιρίες απέδωσαν συνολικά στο δημόσιο 1,14 δισ. ευρώ
Πού θα διατεθούν τα 300 εκατ. ευρώ
Από την έκτακτη εισφορά στα πλεονάζοντα κέρδη των εταιρειών διύλισης του 2023, εκτιμάται ότι το Δημόσιο θα έχει πρόσθετα έσοδα 300 εκατ. ευρώ, από τα οποία θα χρηματοδοτηθούν:
- Η καταβολή τον Δεκέμβριο οικονομικής ενίσχυσης σε συνταξιούχους που λόγω προσωπικής διαφοράς δεν ωφελούνται από την νέα αύξηση των συντάξεων από 1/1/2025 και -πιθανόν, μέρος του «επιδόματος Χριστουγέννων» σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
- Η ενίσχυση των πιστώσεων του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων καθώς έχει διαπιστωθεί χρηματοδοτικό κενό, με αποτέλεσμα να ασκούνται έντονες πιέσεις στην κυβέρνηση, ιδίως από περιφέρειες και δήμους, για την εξασφάλιση πρόσθετων πιστώσεων.
- Η κάλυψη του κενού που δημιουργείται στον προϋπολογισμό από τη μονιμοποίηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα ταξί (13% από 24%) με ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 45 εκατ. ευρώ, άρα 22,5 εκατ. ευρώ για το 2ο εξάμηνο 2024 και την διατήρηση στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% των ροφημάτων καφέ, κακάο, τσάι και χαμομήλι που αποτελούν παραδόσεις αγαθών (take away και delivery) με εκτιμώμενο δημοσιονομικό κόστος 65 εκατ. το χρόνο. Καθώς, όμως, από 1/1/2024 επανέρχεται στο 24% ο συντελεστής ΦΠΑ μόνο στα σερβιριζόμενα ροφήματα, κατά αναλογία με τα υπόλοιπα μη αλκοολούχα ποτά, με εκτιμώμενη εξοικονόμηση 43 εκατ. το χρόνο, τότε το καθαρό εκτιμώμενο κόστος από τις αλλαγές στο συντελεστή ΦΠΑ για τα ροφήματα υπολογίζεται στα 22 εκατ. ευρώ, άρα στα 11 εκατ. ευρώ για το 2ο εξάμηνο 2024.
