Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η υλοποίηση των αντιδιαβρωτικών έργων σε περιοχές της Πάρνηθας, της Δυτικής Αττικής, του Έβρου και της Ρόδου, που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει σχεδιάσει, συντονίζει και επιβλέπει όλες τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, με σκοπό την αποκατάσταση αυτών των περιοχών το συντομότερο δυνατόν. Η ηγεσία του και τα στελέχη των αρμόδιων Δασικών Υπηρεσιών του Υπουργείου βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τους αναδόχους αποκατάστασης.
Αναλυτικά, η πορεία υλοποίησης των αντιδιαβρωτικών έργων, ανά περιοχή:
Η πιο πρόσφατη επίσκεψη του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρου Σκυλακάκη, σε περιοχές όπου τελούνται αντιδιαβρωτικά έργα πραγματοποιήθηκε στις 19/2. Συγκεκριμένα μετέβη στη Δυτική Αττική, συνοδευόμενος από τον Γενικό Γραμματέα Δασών, κ. Στάθη Σταθόπουλο τον Γενικό Διευθυντή Δασών & Δασικού Περιβάλλοντος, κ. Ευάγγελο Γκουντούφα και από στελέχη των Δασικών Υπηρεσιών. Εκεί, ο Υπουργός ενημερώθηκε για τις εργασίες που πραγματοποιούνται, από εκπροσώπους των εταιρειών - Αναδόχων Αποκατάστασης των πληγέντων περιοχών. Στην επίσκεψη ήταν παρών και ο Δήμαρχος Μάνδρας - Ειδυλλίας, κ. Αρμόδιος Δρίκος.
Στη Δυτική Αττική έχουν εκδοθεί πράξεις Αναδοχής Αποκατάστασης, οι οποίες αφορούν σε: ΔΕΔΔΗΕ, Ίδρυμα Παύλου & Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου - ΤΙΤΑΝ, ΤΕΡΝΑ, HELLENiQ ENERGY (ΕΛΠΕ) και ΑΔΜΗΕ.
Σήμερα, εκτελούνται αντιδιαβρωτικά έργα αποκατάστασης στο σύνολο της πληγείσας έκτασης, αρμοδιότητας των Δασαρχείων Αιγάλεω και Θήβας. Ο κ. Σκυλακάκης επισκέφθηκε τα έργα τριών Αναδόχων.
Εκτιμάται πως ο μέσος όρος των αντιδιαβρωτικών έργων που έχουν περαιωθεί ανέρχεται σε ποσοστό 70%.
Αναλυτικότερα η εξέλιξη των έργων ανά εταιρεία και ανά επιφάνεια αναδοχής, με τη σειρά των στάσεων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της επίσκεψης:
- HELLENiQ ENERGY
Η εταιρεία HELLENiQ ENERGY ανέλαβε τη σύνταξη «Μελέτης Αντιδιαβρωτικών Έργων για τις υπολεκάνες 2-3-8 στις περιοχές των Δήμων Μάνδρας, Ελευσίνας, Ασπροπύργου, που επλήγησαν από τη δασική πυρκαγιά της 17ης.7.2023».
Σε εφαρμογή της εν λόγω μελέτης και για προϋπολογισμό 1.533.459,14 ευρώ, εκτελούνται τα έργα αποκατάστασης από Δασικούς Συνεταιρισμούς Εργασίας σε συνεργασία με Εργολήπτες Ειδικών Δασοτεχνικών Έργων.
- ΤΙΤΑΝ - ΙΔΡΥΜΑ ΠΑΥΛΟΥ & ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
Η εταιρεία ΤΙΤΑΝ και το Ίδρυμα Παύλου & Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου ανέλαβαν τη σύνταξη μελετών και την υλοποίηση έργων αποκατάστασης στην Υπολεκάνη 1 και συγκεκριμένα: «Μελέτη αντιδιαβρωτικών έργων προστασίας, για τη συγκράτηση του εδάφους, τον περιορισμό της διάβρωσης και της επιφανειακής απορροής στην υπολεκάνη Σαρανταπόταμος - Δερβενοχώρια (Υπολεκάνη 1), Δήμου Τανάγρας, Π.Ε. Βοιωτίας και Δήμων Μάνδρας Ειδυλλίας, Ασπροπύργου και Ελευσίνας, Π.Ε. Δυτικής Αττικής, περιοχής αρμοδιότητας του Δασαρχείου Αιγάλεω» προϋπολογισμού 369.669,32 ευρώ, καθώς και μελέτη με θέμα: «Αντιδιαβρωτικά έργα προστασίας για τη συγκράτηση του εδάφους, τον περιορισμό της διάβρωσης και της επιφανειακής απορροής στην υπολεκάνη Σαρανταπόταμος - Δερβενοχώρια (Υπολεκάνη 1) Δήμου Τανάγρας Π.Ε. Βοιωτίας και Δήμων Μάνδρας - Ειδυλλίας, Ασπροπύργου και Ελευσίνας, Π.Ε. Δυτικής Αττικής περιοχής αρμοδιότητας Δασαρχείου Θηβών», προϋπολογισμού 630.366,88 ευρώ.
Σε εφαρμογή των παραπάνω και για συνολικό προϋπολογισμό 1.000.036,20 ευρώ, εκτελούνται τα έργα αποκατάστασης από ΔΑΣΕ και Εργολήπτες Ειδικών Δασοτεχνικών Έργων.
- ΤΕΡΝΑ
Η εταιρεία ΤΕΡΝΑ ανέλαβε τη σύνταξη «Μελέτης αντιδιαβρωτικών έργων προστασίας για τη συγκράτηση του εδάφους, τον περιορισμό της διάβρωσης και της επιφανειακής απορροής στις υπολεκάνες Σκυλορέματος ή Σούρες (Υπολεκάνη 4), Μικρό Κατερίνι (Υπολεκάνη 5) και Μεγάλο Κατερίνι (Υπολεκάνη 6) Δήμων Μάνδρας - Ειδυλλίας και Ελευσίνας» Π.Ε. Δυτικής Αττικής».
Σε εφαρμογή της παραπάνω μελέτης και για προϋπολογισμό 1.000.367,06 ευρώ, εκτελούνται τα έργα αποκατάστασης από Εργολήπτες Ειδικών Δασοτεχνικών Έργων και Δασικούς Συνεταιρισμούς Εργασίας.
Πάρνηθα
Στην Πάρνηθα, από τις 20.11.2023, υλοποιούνται αντιδιαβρωτικά έργα αποκατάστασης καμένων εκτάσεων από Δασικούς Συνεταιρισμούς Εργασίας και από εργοληπτικές εταιρείες δασοτεχνικών έργων. Πιο συγκεκριμένα οι παρακάτω φορείς ορίστηκαν ανάδοχοι αποκατάστασης για τα εξής έργα:
- Το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης για τα «Αντιδιαβρωτικά έργα αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων Πάρνηθας, στην περιοχή Ρέμα Αγίου Γεωργίου και Ρέμα Πλατανάκι (Επιφάνεια 1)»
- Η ΔΕΗ Α.Ε. για τα «Αντιδιαβρωτικά έργα αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων Πάρνηθας, στην περιοχή Ρέμα Γιαννούλας και Ρέμα Φιχθίου (Επιφάνεια 2)»
- Η Τράπεζα Πειραιώς Α.Ε. για τα «Αντιδιαβρωτικά έργα αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων Πάρνηθας στην περιοχή Ρέμα Κατερίνιζας και Ρέμα Πικροδάφνεζας (Επιφάνεια 3)»
Στο πλαίσιο αυτών των έργων -μεταξύ άλλων- υλοτομούνται καμένα δέντρα, που βρίσκονται εκατέρωθεν του δασικού και μη οδικού δικτύου σε βάθος 30 μέτρων (ζώνη πλάτους 60 μέτρων), καθώς και αυτών που βρίσκονται εκατέρωθεν των μονοπατιών πεζοπορίας και σε βάθος 30 μέτρων (ζώνη πλάτους 60 μέτρων), τόσο για να εξασφαλιστεί η ασφαλής κυκλοφορία των εργαζόμενων και των επισκεπτών του δάσους όσο και για λόγους αντιπυρικής προστασίας.
Τα υλοτομηθέντα δέντρα χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των αντιδιαβρωτικών έργων και εάν πλεονάζουν μετατοπίζονται στους δασόδρομους, ώστε να διατεθούν για την κάλυψη ατομικών αναγκών κατοίκων της περιοχής.
Τα κλαδιά που προκύπτουν από την αποκλάδωση των δέντρων χρησιμοποιούνται για την κατασκευή κλαδοδεμάτων και εάν πλεονάζουν θρυμματίζονται και διασκορπίζονται στις ζώνες αυτές για τον εμπλουτισμό του εδάφους.
Σε κάθε περίπτωση, για την κατασκευή των αντιδιαβρωτικών δεν υλοτομούνται δέντρα, στα οποία έχει παραμείνει άκαυτο και ζωντανό, έστω και ελάχιστο τμήμα της κόμης τους.
Έβρος
Για τις πληγείσες περιοχές του Έβρου έχει ολοκληρωθεί η σύνταξη και εγκρίθηκαν στο σύνολό τους οι μελέτες αντιδιαβρωτικών έργων για τις παρακάτω (ανά Δασαρχείο):
- Δασαρχείο Αλεξανδρούπολης: Παλαγίας, Άβαντα, καμένη περιοχή επαρχιακού δρόμου Κίρκης - Αλεξανδρούπολης, τμήματα 52-62 του Νοτίου Δασικού Συμπλέγματος, καμένη περιοχή επαρχιακού δρόμου Κίρκης - Αλεξανδρούπολης, τμήματα 43-44-45 του Νοτίου Δασικού Συμπλέγματος, Μεσημβρίας, Πεύκων, Λουτρών-Αετοχωρίου, Ατάρνης, Συκορράχης, ρέμα «Φουντουκλή» και καμένη περιοχή αναδασώσεων «Δερβένι»
- Δασαρχείο Σουφλίου: «Ύψωμα Καμίνια» (χώρος αναψυχής Κατρατζίδων, Τσιλίκη Μύλος) Δήμου Σουφλίου, ρέμα Λυγαριά, περιοχή «Χαμηλό» (Μικρός πυρήνας), «Καμηλοπόταμος», δασική θέση «Κακομάνδρι» (Ντιστιμπάκι), Καζάνι ρέμα, καμένη περιοχή Λευκίμης-Φράγμα Προβατώνα Δήμου Σουφλίου και Μαυρόρεμα (Καράντερε)
Από τις 9.10.2023 άρχισε η κατασκευή των αναγκαίων αντιδιαβρωτικών έργων πάνω από τα χωριά Παλαγία και Άβαντας, στις Λεκάνες Απορροής Ι και ΙΙ, οι οποίες θεωρούνται από τις πιο επικίνδυνες για εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων στις καμένες περιοχές. Τα έργα έχουν, ήδη, ολοκληρωθεί. Εκτελέσθηκαν από υλοτόμους των τοπικών Δασικών Συνεταιρισμών Σιδηροχωρίου και Πετρολόφου. Έχουν προϋπολογισμό 335.000 ευρώ και Ανάδοχο την ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Α.Ε.
Στις 29.9.2023 ορίστηκε Ανάδοχος Αποκατάστασης η εταιρεία NOVA για την εκτέλεση των αντιδιαβρωτικών έργων στην περιοχή «Ύψωμα Καμίνια». Και αυτά τα έργα, προϋπολογισμού 240.000 ευρώ, έχουν ήδη ολοκληρωθεί από τα μέλη Δασικού Συνεταιρισμού Εργασίας Χρυσομηλιάς Τρικάλων.
Αξίζει να επισημανθεί πως έχει προβλεφθεί η χρησιμοποίηση της ξυλείας πρώτα για τα αντιδιαβρωτικά έργα και στη συνέχεια για την κάλυψη των ατομικών αναγκών των κατοίκων και για άλλες χρήσεις (τεχνική ξυλεία, θρυμματισμός για παραγωγή βιομάζας κ.λπ.).
Με χρηματοδότηση από Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) εκτελούνται τα υπόλοιπα έργα στην περιοχή Σουφλίου, προϋπολογισμού 1.243.127,58 ευρώ, έχοντας ως χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης το τέλος Μαρτίου.
Επίσης με χρηματοδότηση από το ΤΑΑ συμβασιοποιήθηκαν, ήδη, τα υπόλοιπα έργα στην περιοχή Αλεξανδρούπολης, προϋπολογισμού 8.285.308,76 ευρώ, με προσδοκώμενο χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης το τέλος Απριλίου.
Θα ακολουθήσει η πρόσκληση για υδρονομικά έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στις ορεινές κοίτες χειμάρρων. Γι’ αυτό το σκοπό έχει συνταχθεί από τη Διεύθυνση Δασών Έβρου ολιστική αναγνωριστική μελέτη εκτίμησης φυσικών κινδύνων ορεινών λεκανών απορροής μετά την πυρκαγιά στην καμένη περιοχή της συγκεκριμένης Περιφερειακής Ενότητας. Σκοπός είναι η διερεύνηση και η ταξινόμηση των λεκανών απορροής της καμένης έκτασης, όσον αφορά στον βαθμό επικινδυνότητας πλημμυρικών φαινομένων, ώστε να ακολουθήσει ο προγραμματισμός για τη μελέτη και κατασκευή των έργων ορεινής υδρονομίας σε αυτές. Ο εκτιμώμενος συνολικός προϋπολογισμός γι’ αυτά τα έργα ανέρχεται σε 49.321.333,84 ευρώ.
Τέλος, εκπονείται μελέτη από τη WWF με σκοπό την ολιστική προσέγγιση των περιοχών για τεχνητή αναδάσωση προς αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων, που επλήγησαν από την πυρκαγιά. Στους βασικότερους άξονες αυτής συμπεριλαμβάνεται η καταγραφή του συνόλου των καμένων εκτάσεων, με προσδιορισμό των τμημάτων των συστάδων που δεν επηρεάστηκαν από την πυρκαγιά, η αποτύπωση των περιοχών που έχουν πληγεί από επανειλημμένα περιστατικά, η αναγκαιότητα άμεσων παρεμβάσεων με αναδασωτικές εργασίες, καθώς και η αποτύπωση συστάδων για την εκτέλεση σποροσυλλογής.
Ρόδος
Στη Ρόδο, μετά από την πυρκαγιά της 18ης.7.2023, διαχωρίστηκε η καμένη έκταση σε επί μέρους υδρολογικές λεκάνες, για τις οποίες αποφασίστηκε η κατασκευή αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων (αξιοποιήθηκαν οι απαραίτητοι χάρτες που δημιουργήθηκαν, π.χ. σφοδρότητας καύσης, γεωλογικός και διάβρωσης εδαφών, ενώ πραγματοποιήθηκαν και επιτόπιες αυτοψίες).
Η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου, ως Ανάδοχος Αποκατάστασης, ανέλαβε την εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών αντιπλημμυρικής - αντιδιαβρωτικής προστασίας για τη συγκράτηση του εδάφους, τον περιορισμό της διάβρωσης και της επιφανειακής απορροής για τις καμένες δασικές εκτάσεις του νησιού. Επίσης, η Ένωση είναι Ανάδοχος Αναδάσωσης για τις εκτάσεις που αφορούν στον περιβάλλοντα χώρο, πέριξ των ξενοδοχείων της παραλιακής ζώνης, καθώς και περιμετρικά των πληγέντων οικισμών, με σκοπό την εκπόνηση της απαιτούμενης μελέτης αναδάσωσης και την εκτέλεση του έργου.
Έχουν συνταχθεί έξι συνολικά μελέτες αποκατάστασης αντιδιαβρωτικών έργων και μία μελέτη αναδάσωσης που αφορά σε τρεις εκτάσεις: α) υπερκείμενη Βορειοανατολικά του οικισμού Λαέρμων β) υπερκείμενη και βόρεια του οικισμού Ασκληπειού και γ) παρακείμενη τουριστικού μετώπου, μετά από υπόδειξη των θέσεων από τη Διεύθυνση Δασών Δωδεκανήσου, σε συνεργασία με τους ξενοδόχους της περιοχής Κιοταρίου και Γενναδίου.
Παράλληλα, ορίστηκε ανάδοχος αποκατάστασης η «Τράπεζα EUROBANK Α.Ε.», με σκοπό τη χρηματοδότηση εκτέλεσης «Άμεσων μέτρων αντιπλημμυρικής και αντιδιαβρωτικής προστασίας καμένων εκτάσεων περιοχής ευθύνης Διεύθυνσης Δασών Δωδεκανήσου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου - Ζώνη 5», συνολικού προϋπολογισμού 415.000 ευρώ. Τα εν λόγω έργα έχουν ολοκληρωθεί.
Επιπρόσθετα, ορίστηκε Ανάδοχος Αποκατάστασης η εταιρεία «Nova Telecomunications & Media Single Member S.A.», με σκοπό τη χρηματοδότηση εκτέλεσης «Άμεσων μέτρων αντιπλημμυρικής και αντιδιαβρωτικής προστασίας καμένων εκτάσεων περιοχής ευθύνης Διεύθυνσης Δασών Δωδεκανήσου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου - Ζώνη 4», συνολικού προϋπολογισμού 380.000 ευρώ. Η υλοποίηση του έργου ξεκίνησε στις 16.2.2024 και αναμένεται άμεσα η ολοκλήρωσή του.
Το σύνολο των παραπάνω έργων υλοποιείται με την απασχόληση του Δασικού Συνεταιρισμού «Αγίου Δημητρίου Πιερίας».
Για τα υπόλοιπα έργα αντιδιαβρωτικής προστασίας, αναμένεται, προσεχώς, έκδοση πρόσκλησης υλοποίησης, με χρηματοδότηση από το ΤΑΑ, αλλά και το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης - Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Τα αντιδιαβρωτικά έργα σε περιοχές της Πάρνηθας, της Δυτικής Αττικής, του Έβρου και της Ρόδου υλοποιούνται με ταχείς ρυθμούς. Και αυτή η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της άμεσης αντίδρασης των Δασικών Υπηρεσιών, της αγαστής και αποτελεσματικής συνεργασίας που υπάρχει με τους Αναδόχους Αποκατάστασης, αλλά και των συντονισμένων ενεργειών για την άμεση εξασφάλιση των απαιτούμενων πιστώσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Τα έργα αποτελούνται από κορμοδέματα, κλαδοπλέγματα και κορμοφράγματα που συγκρατούν το χώμα και επιτρέπουν τη φυσική αναγέννηση των δασικών περιοχών, που επλήγησαν το περασμένο καλοκαίρι, από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Πρόκειται για πολύ σημαντικές εργασίες αποκατάστασης, αλλά και πρόληψης, καθώς συμβάλλουν στην προστασία από τις πλημμύρες που έπονται των μεγάλων πυρκαγιών. Για τις υπόλοιπες περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές οι απαιτούμενες πιστώσεις εξασφαλίστηκαν από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης - Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών».
