Του Γιώργου Μελέα
Η Ελληνική κυβέρνηση στον πρόσφατο ανασχηματισμό των γενικών γραμματέων δημιούργησε χωριστή γενική γραμματεία δασών με την σημείωση ότι όλες οι αρμοδιότητες της κεντρικής και αποκεντρωμένης διοίκησης που αφορούν τα δάση, θα συγκεντρωθούν στην νεοσύστατη γενική γραμματεία. Τούτο είναι μια σωστή κίνηση με την βασική προϋπόθεση ότι έχει προηγηθεί σχέδιο και πλάνο δραστηριοτήτων για το πως θα πρέπει να λειτουργήσει εφεξής η πολιτική των δασών στην Ελλάδα με βάση και τη νέα στρατηγική της ΕΕ για τα δάση.
Τι λέει όμως η στρατηγική της ΕΕ για τα δάση; Στη νέα της δασική στρατηγική της ΕΕ για το 2030, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορθώς αναφέρει ότι τα δάση διαδραματίζουν πολύπλευρο και σημαντικό ρόλο στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Η ζωτικότητα και η υγεία των δασών έχουν θεμελιώδη σημασία, τόσο για περιβαλλοντικούς όσο και για κλιματικούς λόγους, καθώς και για την ενίσχυση της δασικής οικονομικής ανάπτυξης και της ευημερίας των ανθρώπων. Είναι ενθαρρυντικό ότι η νέα πολιτική αναγνωρίζει ότι η δασική στρατηγική εξετάζει τις οικονομικές και κοινωνικές ευκαιρίες αλλά θα πρέπει να επισημανθεί ότι αυτό θα πρέπει να γίνει με πιο ολοκληρωμένο τρόπο. Δυστυχώς, παραμένει αναπάντητο το ζήτημα του τρόπου αμοιβής των μη εμπορικών υπηρεσιών οικοσυστήματος που παρέχουν τα δάση.
Η δασική στρατηγική θα πρέπει να συνδέσει τους διάφορους τομείς πολιτικής και τις στρατηγικές που αφορούν τα δάση και τη δασική βιοοικονομία. Είναι σημαντικό να τονιστεί επίσης η σημασία της λήψης αποφάσεων στο σωστό επίπεδο, σύμφωνα με τις αρμοδιότητες και την αρχή της επικουρικότητας. Δεδομένου ότι τα δάση διαφέρουν σημαντικά σε ολόκληρη την ΕΕ, δεν υπάρχουν ενιαίες λύσεις και η διαχείριση των δασών και ο σχεδιασμός της διαχείρισης των δασών αντιμετωπίζονται καλύτερα σε εθνικό επίπεδο για να συμβάλουν στην επίτευξη κοινών στόχων. Ένα πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ με τη σειρά του είναι απαραίτητο όσον αφορά τα ζητήματα που σχετίζονται με την ενιαία αγορά και τα περιβαλλοντικά και κλιματικά ζητήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν μόνο με εθνικά μέτρα και τα οποία συχνά απαιτούν επίσης διεθνή δράση.
Απαιτείται προηγμένη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα χάραξης πολιτικής και είναι επιβεβλημένη η ανάγκη πιο ενεργού συμμετοχής των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων, των συνδικάτων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων, στην περαιτέρω ανάπτυξη και παρακολούθηση της στρατηγικής, επισημαίνοντας τον κεντρικό ρόλο των βιομηχανιών και των εργαζομένων στη βιώσιμη διαχείριση των δασών και στη δασική βιοοικονομία.
Επιπρόσθετα, κρίνεται απαραίτητη η συνοχή, ασφάλεια, σταθερότητα, σαφήνεια και συνέπεια στο πλαίσιο πολιτικής και στο ρυθμιστικό πλαίσιο. Είναι ζωτικής σημασίας να μην δρομολογηθούν πρωτοβουλίες που αλληλεπικαλύπτονται ή έρχονται σε αντίθεση με τους υφιστάμενους ευρέως αποδεκτούς ορισμούς, αρχές, κριτήρια, δείκτες, κατευθυντήριες γραμμές και συστήματα βιωσιμότητας. Τούτο ισχύει και στην περίπτωση της Ελλάδας όπου η προσπάθεια αναδάσωσης και αποκατάστασης της βιοποικιλότητας της βόρειας Εύβοιας απαιτεί τον συντονισμό πολλών φορέων.
Τέλος, είναι σημαντικό το γεγονός ότι στη στρατηγική δίνεται η δέουσα προσοχή στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, δεδομένου ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη μεταβάλλει την κατάσταση των δένδρων και όλων των οργανισμών και συνδέεται με δασικές καταστροφές, γεγονός το οποίο μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες τόσο για το περιβάλλον όσο και για την οικονομία. Η ανάγκη για μια ολιστική θεώρηση του ρόλου που διαδραματίζουν τα δάση και η δασική βιοοικονομία στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, προκειμένου να διασφαλιστεί ο καλύτερος συνδυασμός δέσμευσης, αποθήκευσης και υποκατάστασης για την επίτευξη μιας οικονομίας μετά τα ορυκτά καύσιμα, είναι παραπάνω από έκδηλη.
Ο Γιώργος Μελέας είναι Εθνικός Εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή
