Πολλαπλά γεωπολιτικά μηνύματα σε μία κρίσιμη περίοδο, με την αστάθεια και την αβεβαιότητα να κυριαρχούν, έστειλε η ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που αποκάλυψε ενδιαφέρον του ενεργειακού γίγαντα της Chevron για τον εντοπισμό πιθανών κοιτασμάτων σε υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα.
Ο αμερικανικός όμιλος εκδήλωσε ενδιαφέρον για έρευνα στη θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και έως δυτικά της Κρήτης. Η παραχώρηση που διεκδικεί η Chevron είναι η τρίτη μεγαλύτερη στην Ελλάδα. Η έκταση της είναι στα 11.000 τ.χλμ. Τα δύο μεγαλύτερα είναι αυτά της ExxonMobil «Δυτικά της Κρήτης» με έκταση πάνω από 20.000 τ.χλμ. και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» κοντά στα 20.000 τ.χλμ.
Η απόφαση της Chevron, ανήμερα της ορκωμοσίας Τραμπ, να βγει μπροστά και να δηλώσει παρών αναμφίβολα αποτελεί μία ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης στις προοπτικές της Ελλάδας (στην ταραγμένη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου).
Παράλληλα η κίνηση της εταιρείας, εκπέμπει και σήματα επιβράδυνσης, κυρίως προς την ΕΕ, της πορείας προς την κλιματική ουδετερότητα επιβεβαιώνοντας πως η απεξάρτηση από το φυσικό αέριο, που θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ενεργειακής αλυσίδας μέχρι τουλάχιστον το 2050, περνάει μέσα από έρευνες για πιθανό εντοπισμό κοιτασμάτων που θα χρηματοδοτήσουν την πράσινη μετάβαση.
Το ότι δύο αμερικανικοί ενεργειακοί όμιλοι τεράστιου βεληνεκούς, ExxonMobil και Chevron, «μπλέκονται» στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στη χώρα μας έχει την δικιά του ξεχωριστή σημασία, την ώρα που ο Τραμπ έχει ταχθεί αναφανδόν υπέρ της συνέχισης των γεωτρήσεων για ορυκτά καύσιμα καθώς θεωρεί… παραμύθι την κλιματική αλλαγή.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας, πιο υποσχόμενα φαίνονται τα κοιτάσματα της Κρήτης με την άνοιξη σημείο καμπής για επενδυτικές αποφάσεις από τους ενεργειακούς κολοσσούς.
Κρήτη
Oι αποφάσεις για το mega project των ExxonMobil (operator) – HELLENiQ ENERGY που αφορά στην εξερεύνηση των δύο παραχωρήσεων για κοιτάσματα με υδρογονάνθρακες και συγκεκριμένα με φυσικό αέριο στην Κρήτη, αναμένεται να ληφθούν μέχρι τον Μάιο.
Η ExxonMobil έχει ανεβάσει στροφές για την είσοδο της στη δεύτερη φάση των ερευνών, δηλαδή την απόκτηση τρισδιάστατων γεωφυσικών δεδομένων από το θαλάσσιο οικόπεδο Νοτιοδυτικά της Κρήτης
Αξίζει να σημειωθεί πως τον Οκτώβριο του 2024, η ExxonMobil αποφάσισε να προχωρήσει στη δεύτερη φάση των ερευνών για τους υδρογονάνθρακες στην παράκτια παραχώρηση «Νοτιοδυτικά της Κρήτης».
Παράλληλα, η ExxonMobil είχε ζητήσει και την παράταση της πρώτης φάσης του ερευνητικού προγράμματος για το άλλο θαλάσσιο block που έχει μισθώσει και φέρει την ονομασία «Δυτικά της Κρήτης».
Το αίτημα έγινε αποδεκτό από την ΕΔΕΥΕΠ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων) και η παράταση δόθηκε μέχρι τις 9 Απριλίου του 2025. Η ExxonMobil χρειαζόταν περισσότερο χρόνο για την ερμηνεία των δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων που συγκέντρωσε κατά την περίοδο 2022-2023 στο συγκεκριμένο θαλάσσιο μπλοκ.
Αν δεν δοθεί το πράσινο φως για να τρέξει η επόμενη φάση των ερευνών για υδρογονάνθρακες στην παραχώρηση «Δυτικά της Κρήτης» θα πρέπει να δρομολογηθεί η επιστροφή της παραχώρησης στο ελληνικό δημόσιο.
Η παραχώρηση «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» η οποία βρίσκεται πιο κοντά σε πλούσιες γεωλογικές δομές της Νοτιοανατολικής Μεσογείου συγκεντρώνει μεγαλύτερες πιθανότητες ωρίμανσης σε σχέση με την αντίστοιχη «Δυτικά της Κρήτης» για να… πιάσουν δουλειά τα γεωτρύπανα και να μιλάμε πλέον με άλλους όρους.
Μπλοκ «Ιόνιο» και «10»
Εκτός από το σχήμα ExxonMobil – HELLENiQ ENERGY στην Κρήτη, δραστηριοποιείται μόνη της η HELLENiQ ENERGY στα δύο θαλάσσια μπλοκ «Ιόνιο» και «10» (στον Κυπαρισσιακό Κόλπο) με τον ελληνικό όμιλο να ζυγίζει τις πιθανές κινήσεις του. Για την ώρα, επεξεργάζεται τα δεδομένα από σεισμικές έρευνες και αργότερα θα κρίνει αν θα προχωρήσει περαιτέρω σε ερευνητικές γεωτρήσεις, κάτι που σχετίζεται και με το αν θα βρει πιθανό συνεταίρο. Σε κάθε περίπτωση, τα projects ακόμα θέλουν χρόνο ωρίμανσης.
Βούλιαξε η γεώτρηση στα Ιωάννινα
Την ίδια στιγμή, η ερευνητική γεώτρηση (για πιθανό κοίτασμα φυσικού αερίου) στο χερσαίο οικόπεδο των Ιωαννίνων που θα πραγματοποιούσε η Energean σε βάθος 3.500 μέτρων κάτω από το βουνό «Κούρεντα» του Δήμου Ζίτσας και επελέγη (με βάση τα αποτελέσματα των σεισμικών και ηλεκτρομαγνητικών ερευνών που προηγήθηκαν) ως πρώτος προς διερεύνηση ερευνητικός στόχος… έληξε άδοξα.
Στο τελευταίο επεισόδιο… του δράματος, η συζήτηση στο Συμβούλιο της Επικρατείας ως προς την αίτηση που είχαν καταθέσει συλλογικοί φορείς για ακύρωση της ερευνητικής γεώτρησης της Εnergean στο χερσαίο μπλοκ των Ιωαννίνων αναβλήθηκε… για τον Μάρτιο του 2025 ενώ αρχικά είχε προγραμματιστεί να εκδικαστεί τον Οκτώβριο του 2024.
«Μπλοκ 2»
Μέχρι το Μάρτιο του 2025 θα έχουν γίνει γνωστά τα δεδομένα και σε σχέση με την ερευνητική γεώτρηση στο «μπλοκ 2», το οποίο έχουν αναλάβει οι Energean (75%) και HELLENiQ EΝΕRGY (25%). Υπενθυμίζεται, πως η ΕΔΕΥΕΠ τον περασμένο Μάρτιο είχε δώσει παράταση για 12 μήνες στην άδεια παραχώρησης του θαλάσσιου «μπλοκ 2», στο βορειοδυτικό Ιόνιο.
Οι αποφάσεις για το μπλοκ 2 θα ληφθούν μέσα στο 2025 με τα δεδομένα που αντλήθηκαν έως τώρα να εκπέμπουν συγκρατημένη αισιοδοξία, χωρίς αυτό να προδικάζει το αποτέλεσμα. Τον Δεκέμβριο του 2022 η Energean ολοκλήρωσε την τρισδιάστατη σεισμική έρευνα στο θαλάσσιο οικόπεδο Block 2, στο Βορειοδυτικό Ιόνιο, αποκτώντας δεδομένα από περίπου 2.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Πόσο φυσικό αέριο έχουμε και πόσο αξίζει
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΔΕΥΕΠ, η Ελλάδα κατέχει σημαντικά κοιτάσματα με υδρογονάνθρακες (φυσικό αέριο), ικανά ακόμη και για εξαγωγές προκειμένου να καλυφθούν ανάγκες της Ευρώπης, γεγονός που εφόσον επιβεβαιωθεί δημιουργεί νέα γεωστρατηγικά δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή με ευρείες γεωπολιτικές προεκτάσεις.
«Μια συντηρητική εκτίμηση των δυνητικών και πιθανών αποθεμάτων των εν λόγω περιοχών, στις οποίες ωστόσο δεν έχει ακόμη διενεργηθεί εξερευνητική γεώτρηση, κυμαίνεται σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία της ΕΔΕΥΕΠ στα 24 τρισ. κυβικά πόδια ή 680 bcm (δισ. κυβικά μέτρα) φυσικού αερίου. Η πιθανή επιβεβαίωση αυτών των κοιτασμάτων υπερκαλύπτει τόσο την παρούσα όσο και τη μέλλουσα εγχώρια ζήτηση φυσικού αερίου καθιστώντας τη χώρα μας εξαγωγική έως τα τέλη της δεκαετίας», αναφέρεται στην ετήσια έκθεση απολογισμού της ΕΔΕΥΕΠ.
Βάσει παλαιότερων εκτιμήσεων της ΕΔΕΥΕΠ, η αξία των κοιτασμάτων στο ελληνικό έδαφος δύναται να αγγίζει, σε αξία, τα 250 δισ. ευρώ σε βάθος 25ετίας, εφόσον βέβαια επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις και πράγματι υπάρχουν αξιοποιήσιμα κοιτάσματα, κάτι το οποίο ουδείς γνωρίζει με απόλυτη βεβαιότητα αυτή τη στιγμή.
