Η Βουλγαρία γυρνάει την πλάτη στη Ρωσία - Ποιος είναι ο ρόλος του Κοζλοντούι

Tη βοήθεια των ΗΠΑ για τον πυρηνικό σταθμό του Κοζλοντούι έχει ζητήσει ήδη η Βουλγαρία, στον δρόμο για την απεξάρτηση από τη Ρωσία.

Ο πυρηνικός σταθμός στη γείτονα φτάνει τα 60 χρόνια λειτουργίας και βρίσκεται στην αναμονή για την παραλαβή νέων ράβδων πυρηνικού καυσίμου αμερικανικής προέλευσης, όπως δήλωσε ο Τσάνκο Μπασίσκι, πρόεδρος της Βουλγαρικής Ρυθμιστικής Αρχής για τις Πυρηνικές Εγκαταστάσεις.

Οι ράβδοι που κατασκευάζονται από την αμερικανική εταιρεία Westinghouse, πρόκειται να αποσταλούν τον Απρίλιο από τη Σουηδία στη Βουλγαρία και θα μπορούσαν να φορτωθούν στη μονάδα 5 του Κοζλοντούι τον Μάιο. Παράλληλα, η Westinghouse συνεργάζεται με τη Βουλγαρία για την κατασκευή δύο νέων αντιδραστήρων με κόστος περίπου 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Με αυτόν τον τρόπο η Βουλγαρία κάνει ένα συμβολικό βήμα για την απεξάρτηση από τη Ρωσία, σχολιάζει το Politico. Βουλγαρία και Ρωσία διατηρούν ιστορικά στενούς δεσμούς σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Το άνοιγμα στην αμερικάνικη αγορά θα μπορούσε επίσης να σημαίνει απώλεια εσόδων για τη Μόσχα, η οποία στηρίζεται και στο εμπόριο πυρηνικών καυσίμων αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η Βουλγαρία έχει επίσης «φιλορωσικά ολιγαρχικά δίκτυα» που επί χρόνια υποστήριζαν ότι τα πυρηνικά σχέδια της χώρας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν μόνο με ρωσικά καύσιμα, προσθέτει γνώστης των θεμάτων στο Politco. Οι αρμόδιες αρχές τονίζουν ότι οι ισχυρισμοί είναι υπερβολικοί και δεν αναμένουν σοβαρά προβλήματα μεταξύ των ρωσικών και των αμερικανικών καυσίμων. Εκτός από τη δημιουργία νέων αντιδραστήρων και την τεχνική βοήθεια, αμερικανικές χώρες επιδιώκουν να λειτουργήσουν εκ νέου ορυχεία ουρανίου, οδηγώντας προς τα πάνω τις τιμές των πυρηνικών καυσίμων.

Σε ένα παρόμοιο καθεστώς εξάρτησης από τα ρωσικά πυρηνικά καύσιμα βρίσκονται, πέρα από τη Βουλγαρία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Φινλανδία. Ανάλυση από τη δεξαμενή σκέψης Bellona, δείχνει ότι οι χώρες της ΕΕ διπλασίασαν πέρυσι τις αγορές ρωσικών πυρηνικών καυσίμων, καταβάλλοντας συνολικά 686 εκατ. ευρώ, έναντι 280 εκατ. ευρώ το 2021.

Οι αντιδραστήρες είναι κατά κανόνα κληρονομιά της σοβιετικής περιόδου, κατά την οποία η Μόσχα είχε κατασκευάσει 19 μονάδες σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Σε αντίθετη κατεύθυνση η Ουγγαρία ,  που εξακολουθεί να έχει πολύ στενές πολιτικές σχέσεις με τη Ρωσία. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έχει ορκιστεί μάλιστα να ασκήσει βέτο σε κυρώσεις κατά του μη στρατιωτικού πυρηνικού τομέα της Ρωσίας. Παράλληλα, η ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom εργάζεται για την επέκταση του ουγγρικού πυρηνικού σταθμού Paks II, που αναμένεται να ξεκινήσει το 2025.