Κριτική σε πολλά σημεία των προτάσεων που έχουν κατατεθεί για την τροποποίηση των διατάξεων των άρθρων 39, 42, 15, 18 και 28 του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας και του Κώδικα Προμήθειας Φυσικού Αερίου ασκεί στο πλαίσιο της σχετικής Δημόσιας Διαβούλευσης της ΡΑΑΕΥ με επιστολή ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ).
Πιο συγκεκριμένα ο ΕΣΠΕΝ εστιάζει στα θέματα της διεκδίκησης ληξιπρόθεσμων χρεών αλλά της δυνατότητας άσκησης του θεμελιώδους δικαιώματος του καταναλωτή για ελεύθερη αλλαγή Προμηθευτή χωρίς περιορισμούς.
Με βάση τον ΕΣΠΕΝ, “η κυριότερη -και ιδιαιτέρως κρίσιμη κατά την άποψη μας- αδυναμία του προτεινόμενου πλαισίου, είναι ότι σε αυτό δεν λαμβάνεται η αναγκαία μέριμνα για την αποτελεσματική διεκδίκηση ληξιπρόθεσμων οφειλών, τόσο από τον υφιστάμενο όσο και από τον προηγούμενο Προμηθευτή.
Συγκεκριμένα, αναφορικά με το δικαίωμα διεκδίκησης ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσω της υποβολής εντολής απενεργοποίησης μετρητή, το οποίο ιστορικά ασκείται στη δραστηριότητα της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, με τις προτεινόμενες διατάξεις αφενός περιορίζεται σημαντικά η δυνατότητα του υφιστάμενου Προμηθευτή να ασκήσει το εν λόγω δικαίωμα και αφετέρου δεν υπάρχει οποιαδήποτε πρόβλεψη για την άσκηση του δικαιώματος αυτού μετά την αλλαγή Προμηθευτή. Η θεσμοθέτηση της δυνατότητας υποβολής Εντολής Επισήμανσης αποσκοπεί μεν στον περιορισμό του αριθμού των Προμηθευτών στους οποίους ο Πελάτης δύναται να συσσωρεύσει ληξιπρόθεσμες οφειλές, δεν αποτελεί ωστόσο αποτελεσματικό μέσο διεκδίκησης των οφειλών αυτών από τους Προμηθευτές” αναφέρει ο ΕΣΠΕΝ.
Ειδικότερα αυτό που τονίζουν πολλά στελέχη της αγοράς είναι με δεδομένο ότι συγκεκριμένοι είναι εκείνοι/ες που επιλέγουν να λειτουργούν με τη λογική του “μπαταχτσή” δεν διαμορφώνεται ένα συγκεκριμένο σφιχτό πλαίσιο που θα διαμορφώσει “αναχώματα” στο όλο φαινόμενο. Συγκεκριμένα, ο ΕΣΠΕΝ αναφέρει στην επιστολή του ότι “αναφορικά με τις μεταβατικές διατάξεις για την πρώτη εφαρμογή του υπό διαβούλευση πλαισίου, δεν είναι σαφές με ποιο κριτήριο τίθεται η 1.1.2020 ως η ημερομηνία κατά την οποία τυχόν οφειλές των καταναλωτών θα πρέπει να έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες προκειμένου να ενεργοποιηθεί το δικαίωμα του παλαιού Προμηθευτή να υποβάλει Εντολή Επισήμανσης.
Επιπρόσθετα, δεν προσδιορίζεται στις υπό διαβούλευση διατάξεις, ο τρόπος με τον οποίο θα αντιμετωπιστούν οι περιπτώσεις καταναλωτών για τους οποίους, κατά την πρώτη εφαρμογή του πλαισίου, περισσότεροι των τριών (3) Προμηθευτών (ή των δύο (2) στην περίπτωση των μη οικιακών καταναλωτών) θα έχουν δικαίωμα υποβολής Εντολής Επισήμανσης”.
Να σημειωθεί ότι με βάση την αγορά το προτεινόμενο πλαίσιο χορηγεί στους “στρατηγικούς κακοπληρωτές” τη δυνατότητα να επιλέξουν την εξόφληση μόνον της χαμηλότερης από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές που αντιστοιχούν στις σημάνσεις που φέρουν. “Συνεπώς, ο βαθμός στον οποίο το προτεινόμενο πλαίσιο εξυπηρετεί την επίτευξη των δηλούμενων σκοπών δημοσίου συμφέροντος θεωρούμε ότι δεν είναι ικανοποιητικός” σημειώνει ο Σύνδεσμος.
Επίσης τονίζεται ότι θα πρέπει να εξεταστεί το θέμα με το πληροφοριακό σύστημα του ΔΕΔΔΗΕ «ΘΑΛΗΣ» καθώς οι ληξιπρόθεσμες οφειλές δύσκολα ταυτοποιούνται καθώς το πληροφοριακό σύστημα καταγράφει οφειλές ανά μετρητή και όχι ανά ΑΦΜ.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρεται από στελέχη της αγοράς, ο Ρυθμιστής και η Πολιτεία θα πρέπει να δουν τρόπους με τους οποίους ο ΔΕΔΔΗΕ θα κληθεί να λειτουργήσει με διαφορετικό τρόπο το εν λόγω σύστημα, κάτι όμως που απαιτεί πολύ χρόνο.
Επίσης στην επιστολή ο Σύνδεσμος βάζει στο μικροσκόπιο τα θέμα μετάπτωσης στο καθεστώς Καθολικής Υπηρεσίας. Μεταξύ άλλων, αναφέρει, ότι “επί του παρόντος, ελλείψει έγκυρων στοιχείων, η ταυτοποίηση και τιμολόγηση μεγάλου μέρους των Πελατών που μεταπίπτουν στο καθεστώς Καθολικής Υπηρεσίας είναι πρακτικά αδύνατη, συνεπώς η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στους εν λόγω Πελάτες πραγματοποιείται με σημαντική οικονομική ζημία των παρόχων”.
Πάντως, ο ΕΣΠΕΝ σχεδιάζει να προχωρήσει σε επαφές με την Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου για να διασαφηνιστούν τα “γκρίζα” σημεία.
