Σε επίπεδο ηγετών περνά πλέον το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Κρήτης καθώς θεωρείται δεδομένο ότι θα συζητηθεί μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και του Κύπριου προέδρου, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη στο πλαίσιο της επίσκεψης του κ. Μητσοτάκη στη μεγαλόνησο το Σάββατο 20 Ιουλίου για να μιλήσει σε εκδήλωση για τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή.
Οι δύο ηγέτες, όπως αποκάλυψε ο κ. Ν. Χριστοδουλίδης σε συνέντευξή του την περασμένη Κυριακή, έχουν ήδη συζητήσει για το θέμα -«στο πλαίσιο της ειλικρίνειας που πρέπει να χαρακτηρίζει τις σχέσεις μας», όπως δήλωσε στην «Καθημερινή της Κυριακής»- και έχουν συμφωνήσει να χαμηλώσουν οι τόνοι, εξέλιξη απαραίτητη ώστε να βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση και να προχωρήσει το προϋπολογισμού 1,95 δις ευρώ έργο.
Είναι χαρακτηριστικό πως μετά την αναφορά του Κυπρίου προέδρου στην ίδια συνέντευξη ότι «οι δημόσιες δηλώσεις από κάποιους για το συγκεκριμένο θέμα, που ορισμένες φορές προκαλούν και αρνητικές αναφορές για την Κύπρο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν βοηθούν στην παρούσα συγκυρία», δήλωση που ερμηνεύτηκε ως αιχμή για τον CEO του ΑΔΜΗΕ, κ. Μάνο Μανουσάκη, η ελληνική πλευρά προχώρησε στην επιβολή «σιγής ασυρμάτου» στην ηγεσία του ΑΔΜΗΕ.
Στο πλαίσιο αυτό επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΑΔΜΗΕ που είχε συνάντηση την περασμένη εβδομάδα με τη ΡΑΕ Κύπρου (ΡΑΕΚ) στη Λευκωσία ήταν ο γενικός διευθυντής Ρυθμιστικής Πολιτικής του ΑΔΜΗΕ, διατελέσας πρόεδρος του Διαχειριστή Μεταφοράς κατά το παρελθόν, κ. Νίκος Μπουλαξής, ενώ καθ’ όλη την εβδομάδα δεν υπήρξαν ούτε δηλώσεις ούτε διαρροές που να «ρίχνουν λάδι στη φωτιά».
Το ερώτημα των… 100 εκατομμυρίων
Σ’ αυτό το κλίμα, η ΡΑΕΚ έλαβε τις διευκρινίσεις που ζήτησε από τον ΑΔΜΗΕ και μελετά εκ νέου τα στοιχεία του έργου, χωρίς να υπάρχει εικόνα για το πότε θα τοποθετηθεί.
Όσον αφορά τον ΑΔΜΗΕ, τα στελέχη του εμμένουν στη βασική θέση τους ότι δηλαδή εάν δεν ξεκινήσει η ανάκτηση του κόστους του έργου από τους Κύπριους καταναλωτές την 1/1/2025, τότε το έργο δεν είναι βιώσιμο, τόσο διότι επιδρά αρνητικά στο χρηματοδοτικό σχήμα του έργου όσο και γιατί θα επηρεάσει αρνητικά ιδιώτες επενδυτές που προσανατολίζονται να επενδύσουν στη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, η οποία αποτελεί μέρος της διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (Great Sea Interconnector).
Από την πλευρά των Κυπρίων, το ερώτημα που κυριαρχεί στο δημόσιο διάλογο είναι πως χαρακτηρίζεται «μη βιώσιμο» για 100 εκατομμύρια ευρώ (τόσα υπολογίζονται ότι θα πληρώσουν οι Κύπριοι καταναλωτές από το 2025 έως το 2029, όταν υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί) ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 1,95-2 δις ευρώ.
Ενδεικτική είναι η δήλωση του Κύπριου ειδικού σε θέματα ενέργειας, Δρ Χαράλαμπου Έλληνα: «Ο ΑΔΜΗΕ αντιτίθεται και λέει ότι χωρίς αυτή την ανάκτηση, το έργο δεν είναι οικονομικά βιώσιμο. Αυτό το βρίσκω πολύ παράξενο. Είναι ένα έργο 2 δις. ευρώ. Η ανάκτηση αυτή είναι 0,6 σεντ την κιλοβατώρα και τα έσοδα από την Κύπρο θα είναι περίπου 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Δεν πιστεύω ότι το έργο των 2 δισ. ευρώ θα είναι μη βιώσιμο, μόνο και μόνο για 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Αν είναι έτσι, τότε έχουν πρόβλημα».
Στον αέρα το FSRU της Κύπρου -Εμπλοκή στις σχέσεις με την Κίνα
Το φλέγον θέμα των ημερών στον ενεργειακό τομέα της Κύπρου δεν είναι πλέον η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα αλλά το «ναυάγιο» στη συνεργασία της Κρατικής Εταιρείας Υποδομών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ) της Κύπρου με κοινοπραξία υπό την Κινεζική κρατική εταιρεία CPP για την κατασκευή τερματικού σταθμού παραλαβής και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην περιοχή του Βασιλικού (το φυσικό αέριο θα χρησιμοποιείται κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας).
Οι Κινέζοι προχώρησαν στη μονομερή λύση της σύμβασης, το ίδιο έκανε και η ΕΤΥΦΑ και πλέον οι δύο πλευρές θα λύσουν τις διαφορές τους στη διαιτησία και την δικαιοσύνη. Μήλον της έριδος είναι, όμως, η πλωτή μονάδα επαναεριοποίησης -FSRU- «Προμηθέας», η οποία βρίσκεται σε κινεζικό ναυπηγείο που διαχειρίζεται η COSCO και για την οποία η CPP αξιώνει 30-35 εκατ. ευρώ, αξίωση που απορρίπτει η κυπριακή πλευρά, η οποία έχει καταβάλει 190 εκατ. ευρώ έως τώρα για το έργο, το οποίο χρηματοδοτεί και η ΕΕ με 100 εκατ. ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή ρίχνει βαριά τη σκιά της στις κινεζο-κυπριακές σχέσεις και μένει να φανεί εάν, σε ποια κατεύθυνση και σε ποιο βαθμό θα επηρεάσει και το θέμα της διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου καθώς μία άλλη κινέζικη κρατική εταιρεία, η State Grid αποτελεί στρατηγικό επενδυτή του ΑΔΜΗΕ με ποσοστό 24% και έχει εκφράσει ενδιαφέρον να μετάσχει με 20% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας «Αριάδνη Interconnection», που «τρέχει» το έργο της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής.
