Η Ευρώπη είναι ο παγκόσμιος ηγέτης όσον αφορά τον ρυθμό απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα, όπως επισημαίνει η JP Morgan. Παρά τις πολλαπλές δικαιοδοσίες, τις περίπλοκες απαιτήσεις αδειοδότησης, την υψηλή πυκνότητα πληθυσμού και τo γεγονός ότι οι αιολικές/ηλιακές τοποθεσίες βρίσκονται μακριά από τα αστικά κέντρα, η Ευρώπη έχει αποδείξει ότι είναι δυνατή η απαλλαγή από τις εκπομπές, φτάνοντας το μερίδιο της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το τέλος του 2024 στο 50%.
Πολλές χώρες κινούνται πάνω από το μέσο όρο όσον αφορά το μερίδιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η Αυστρία η Νορβηγία, η Σουηδία, η Ελβετία, η Δανία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ολλανδία, η Γερμανία και η Ελλάδα.
Ωστόσο, όπως τονίζει η JPM, η Ευρώπη πληρώνει ένα μεγάλο τίμημα για αυτή τη μετάβαση. Οι τιμές της ενέργειας έχουν αυξηθεί από 2 φορές σε 4 φορές τα επίπεδα των ΗΠΑ και οι τιμές οικιακής ηλεκτρικής ενέργειας είναι τώρα 5x-7 φορές υψηλότερες από ό,τι στην Κίνα και την Ινδία.
Έχουν υπάρξει πολλά άρθρα σχετικά με την ευρωπαϊκή από-βιομηχανοποίηση λόγω του αυξανόμενου απόλυτου και σχετικού ενεργειακού κόστους, όπως σημειώνει η JP Morgan. Η άνοδος των σχετικών τιμών δεν είναι απλώς συνάρτηση της μετάβασης από ανανεώσιμες πηγές. Οι υψηλότερες τιμές ενέργειας αντικατοπτρίζουν επίσης τη μετάβαση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο στο πιο ακριβό εισαγόμενο LNG, τονίζει η αμερικάνικη τράπεζα. Σε αυτό το πλαίσιο, προσθέτει, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε εάν ο τερματισμός του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας θα έχει ως αποτέλεσμα την επανέναρξη των ροών φυσικού αερίου από τον ρωσικό αγωγό προς την Ευρώπη ή όχι.
Και οι συνέπειες της αλλαγής του ηλεκτρικού δικτύου της Ευρώπης εμφανίζονται σε… περίεργα μέρη, σημειώνει η αμερικάνικη τράπεζα.
Μετά από ένα άλλο φαινόμενο «Dunkelflaute» κατά το οποίο οι ταχύτητες του ανέμου κατέρρευσαν στη Γερμανία, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος εκτινάχθηκαν στα ύψη και στη Νορβηγία και στην Ολλανδία.
Για συναφείς λόγους, η Σουηδία αποφάσισε πρόσφατα να μην προχωρήσει σε νέο έργο διασύνδεσης δικτύου με τη Γερμανία λόγω προβλημάτων με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας. Αναφερόμενη στην απόφαση της Γερμανίας να δώσει τέλος στη χρήση πυρηνικής ενέργειας για την εμπορική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας καταργώντας την σταδιακά, η Σουηδή υπουργός Ενέργειας δήλωσε ότι είναι «έξαλλη» με τους Γερμανούς: «Έχουν πάρει μια απόφαση για τη χώρα τους, την οποία έχουν το δικαίωμα να πάρουν. Αλλά είχε πολύ σοβαρές συνέπειες», όπως είπε, …συμπεριλαμβανομένης της κατάρρευσης της νορβηγικής κυβέρνησης τον Ιανουάριο, όταν το Κόμμα Κέντρου αποσύρθηκε λόγω των κανόνων της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, προσθέτει χαρακτηριστικά η JP Morgan.
Επίσης, η ενεργειακή μετάβαση της Γερμανίας είχε δύο συνέπειες: αυξανόμενη εξάρτηση από εισαγωγές και διπλασιασμός της δυναμικότητας παραγωγής. Από το 2012 έως το 2019, οι γερμανικές εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κορυφώθηκαν σταθερά στις ~4 TWh κάθε χρόνο. Μετά το κλείσιμο των πυρηνικών της εργοστασίων υπέρ της διαλείπουσας αιολικής και ηλιακής ενέργειας, η Γερμανία έγινε εισαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας με εισαγωγές να κορυφώνονται στις ~4 TWh, μια πλήρης ανατροπή σε όρους ισοζυγίου ενέργειας, τονίζει η JPM.
Η διπλή δυναμικότητα παραγωγής, χαρακτηριστικό των δικτύων με μεγάλα μερίδια ΑΠΕ, είναι μέρος της αιτίας για τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Όπως σημειώνει η JPM. Η δυναμικότητα παραγωγής στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία αυξάνεται, ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στις δύο χώρες μειώνεται στην πραγματικότητα. Αυτό το αποτέλεσμα του προβλήματος των διαλείψεων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να γίνει πιο κοινό καθώς τα δίκτυα οδηγούνται στην ανθρακοποίηση, τονίζει η JP Morgan..
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία αντιμετωπίζουν επίσης εντονότερες μειώσεις στη μεταποιητική παραγωγή και την απασχόληση. Ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει πει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο γίνεται κέντρο αριστείας στην τεχνητή νοημοσύνη. Αυτό είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς, δεδομένου του ότι οι αποθήκες της χώρας είναι εφοδιασμένες με φυσικό αέριο για μόλις 12 ημέρες, της εξάρτησης από τις εισαγωγές φυσικού αερίου, του χαμηλού 50 ετών στην υπεράκτια παραγωγή φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο και των αυξανόμενων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Η Εργατική Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σκοπεύει να κλείσει τους γηρασμένους πυρηνικούς σταθμούς μέχρι το 2028 και να απαγορεύσει οριστικά το fracking, αφήνοντας ανέγγιχτους τους σχηματισμούς σχιστολιθικού φυσικού αερίου στο Lincolnshire και να πραγματοποιήσεις «σπριντ προς καθαρή ενέργεια έως το 2030».
Τέλος, όπως σημειώνει η αμερικάνικη τράπεζα, η οδηγία της ΕΕ για την εταιρική αειφορία μπορεί να απαιτήσει από τις μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ να συμμορφωθούν με τους κανόνες της για τις εκπομπές άνθρακα και τα εργασιακά/ανθρώπινα δικαιώματα, διαφορετικά θα αντιμετωπίσουν πρόστιμα έως και 5% των παγκόσμιων εσόδων τους. Οι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ το 2027. Σε απάντηση, το Κατάρ έχει ήδη απειλήσει να σταματήσει όλες τις εξαγωγές LNG στην ΕΕ εάν του επιβληθεί πρόστιμο βάσει του νέου νόμου. Οι κανόνες απαιτούν τα πρότυπα της ΕΕ να εφαρμόζονται σε ολόκληρη την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού μιας εταιρείας, κάτι που στην περίπτωση του Κατάρ θα απαιτούσε due diligence σε 100.000 ξεχωριστές εταιρείες. Το 2023, το Κατάρ αντιπροσώπευε το 14% του LNG που εισάγεται στην Ευρώπη.
