«Πρωταθλήτρια» Ευρώπης στην ανάκτηση των υπερεσόδων από τον κλαδο ενέργειας μεταξύ των χωρών που έχουν εφαρμόσει τέτοια μέτρα είναι η Ελλάδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ) για τον κλάδο ΑΠΕ που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Σύμφωνα με την ΙΕΑ, μεταξύ των πέντε χωρών (Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Ισπανία και Ρουμανία) που έχουν ήδη εφαρμόσει τέτοια μέτρα (γιατί αντίστοιχες πρωτοβουλίες βρίσκονται τώρα σε φάση σχεδιασμού και σε άλλες χώρες, χωρίς όμως να έχουν εφαρμοστεί ακόμα…), η Ελλάδα εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό φορολόγησης των υπερεσόδων (90%), με εκτιμώμενο ποσό είσπραξης 600 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2021-2022. Ακολουθεί η Ουγγαρία με συντελεστή φορολόγησης των υπερκερδών 40% (και εκτιμώμενες εισπράξεις 2,1 δις. ευρώ για την περίοδο 2022-2023), η Ιταλία με συντελεστή 25% και εισπράξεις 2 δις. ευρώ για την περίοδο 2021-2022, η Ισπανία που έχει εφαρμόσει σύστημα κυμαινόμενων συντελεστών φορολόγησης και η Ρουμανία με ποσοστό φορολόγησης 80%.
Σύμφωνα με την ΙΕΑ, η συζήτηση για το θέμα της φορολόγησης των «ενεργειακών υπερεσόδων» είναι ανοιχτή σε οκτώ ακόμη χώρες (Γερμανία, Πολωνία, Σλοβακία, Τσεχία, Βέλγιο, Γαλλία, Ολλανδία, Φινλανδία), με την Γερμανία να αναμένει να εισπράξει περί τα 10 δις. ευρώ από την φορολόγηση των υπερκερδών των ηλεκτροπαραγωγών και το Βέλγιο άλλα 3 δις. ευρώ.
Οσον αφορά στις ΑΠΕ, η ΙΕΑ εκτιμά ότι η «πράσινη» εγκατεστημένη ισχύς της Ευρώπης θα αυξηθεί κατά 60% (+425 GW σε απόλυτους αριθμούς) μεταξύ 2022-2027, ποσοστό υπερδιπλάσιο σε σχέση με την περίοδο 2016-2021. Στην «εμπροσθοφυλακή» βρίσκονται τα φωτοβολταϊκά, ακολουθούμενα από τα αιολικά (χερσαία και υπεράκτια), και τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Το 75% της προβλεπόμενης ανάπτυξης θα προέλθει από επτά μεγάλες αγορές (Γερμανία, Ισπανία, Μ.Βρετανία, Τουρκία, Γαλλία, Πολωνία και Ολλανδία). Η Ελλάδα λαμβάνει «εύφημο μνεία» για τις προσπάθειές της να επιταχύνει την διείσδυση ΑΠΕ στο ενεργειακό της μείγμα, με την ΙΕΑ να κάνει σαφή αναφορά στην ψήφιση του νόμου για την περαιτέρω απλοποίηση και επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών στις αρχές του έτους, και δη την ψηφιακή υπηρεσία μιας στάσης που αναπτύσσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Η ΙΕΑ σημειώνει ότι για τα διεσπαρμένα φωτοβολταϊκά, τα συστήματα αυτοπαραγωγής (με αποζημίωση για την πλεονάζουσα παραγωγή που εγχέεται στο Δίκτυο) κερδίζουν έδαφος, ενώ αναδεικνύει και την αυξημένη ελκυστικότητα «πράσινων» projects που αναπτύσονται εκτός του πεδίου των κρατικών ανταγωνιστικών διαδικασιών, μέσω επιχειρηματικών μοντέλων που επικεντρώνονται σε PPA, αποζημίωση των σταθμών απευθείας από την αγορά ή συνδυασμό και των δυο. Πρόκειται για την τάση που βαθμιαία «διαφαίνεται» και στην Ελλάδα, χωρίς ακόμα να έχει εδραιωθεί, καθώς η ελληνική αγορά ΑΠΕ χώρας μας είναι λιγότερο ώριμη από πλευράς ρυθμιστικού πλαισίου σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των χωρών που συνέβαλαν στην ανάπτυξη του διεθνούς κλάδου ηλιακών θερμοσιφώνων (μετά από επτά χρόνια πτώσης). Αν και η αλλαγή της τάσης οφείλεται κυρίως στην Κίνα -μακράν τη μεγαλύτερη αγορά του κόσμου-, εντούτοις η χώρα μας μαζί με την Ιταλία, τις ΗΠΑ και την Πολωνία συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των χωρών όπου η αγορά ηλιακών θερμοσιφώνων εμφάνισε εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης φέτος.
Τέλος, σύμφωνα πάντα με την ΙΕΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χωρών που προωθούν πιο δυναμικά τις αντλίες θερμότητας, τόσο με επιδότηση για την εγκατάσταση όσο και με φορολογικά κίνητρα.
