Ο κορεσμός των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και η πρόσβαση σε αυτά για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, αποτελούν εμπόδιο σε παγκόσμια κλίμακα. Πανευρωπαϊκά εκατοντάδες GW έργων αιολικής ενέργειας έχουν υποβάλει αίτηση για άδεια σύνδεσης στο δίκτυο και περιμένουν απάντηση. Οι ουρές για τη σύνδεση στο δίκτυο έχουν οδηγήσει σε διοικητική υπερφόρτωση και σοβαρές καθυστερήσεις στην απαραίτητη επέκταση της αιολικής ενέργειας. Σε νέα έκθεση της, η WindEurope αναλύει τις προκλήσεις πρόσβασης στο δίκτυο στην Ευρώπη και προτείνει πρακτικές, άμεσες ενέργειες για την αποδέσμευση χωρητικότητας του δικτύου για νέα αιολικά πάρκα.
Στόχος της ΕΕ είναι η αύξηση της αιολικής ενέργειας από 220 GW σήμερα σε 425 GW έως το 2030 και 1.300 GW έως το 2050. Η αιολική ενέργεια είναι κρίσιμη για την ενεργειακή ασφάλεια, την προσιτή ηλεκτρική ενέργεια και την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας. Στην πρόσφατη αναθεώρηση της Οδηγίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η ΕΕ συμφώνησε σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την επιτάχυνση της επέκτασης της αιολικής ενέργειας, ιδιαίτερα βελτιώνοντας και απλοποιώντας τις διαδικασίες αδειοδότησης για νέες αιολικά πάρκα. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις έχουν ήδη αντίκτυπο - στα κράτη μέλη που έχουν εφαρμόσει τους νέους κανόνες εγκαίρως.
Το νέο κύριο εμπόδιο για την επέκταση της αιολικής ενέργειας και άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι πλέον τα δίκτυα. Αυτή τη στιγμή, πάνω από 500 GW έργων περιμένουν την αξιολόγηση της αίτησής τους για σύνδεση στο δίκτυο. Δεν θα κατασκευαστούν όλα. Πολλά από τα έργα δεν θα περάσουν από τη διαδικασία αδειοδότησης. Άλλα θα προσβληθούν στα δικαστήρια. Μερικά ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε εθνικούς διαγωνισμούς, μερικές φορές ακόμη και για την ίδια τοποθεσία – και μόνο οι νικητές των προσφορών θα πάρουν το πράσινο φως. Ορισμένα έργα μπορεί να είναι καθαρά κερδοσκοπικά. Ωστόσο, οι εθνικές αρχές και οι διαχειριστές συστημάτων θα πρέπει να αξιολογήσουν τα περισσότερα από αυτά, οδηγώντας σε μεγάλες ουρές για τη σύνδεση στο δίκτυο.
Κορεσμός δικτύου: Η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη χωρητικότητα δικτύου
Η νέα έκθεση της WindEurope αναλύει τους παράγοντες για τις καθυστερήσεις στη σύνδεση στο δίκτυο και δείχνει ποιες χώρες επηρεάζονται ιδιαίτερα. Βρίσκει ότι ο κορεσμός του δικτύου και ο αναποτελεσματικός σχεδιασμός δικτύου είναι οι κύριοι λόγοι, αλλά όχι οι μόνοι. Οι εθνικοί στόχοι επέκτασης του δικτύου συχνά δεν ευθυγραμμίζονται με τους στόχους επέκτασης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για το 2030 που ορίζονται στα Εθνικά Σχέδια Ενέργειας και Κλίματος (NECP) των κρατών μελών.
Για την επιτάχυνση της επέκτασης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, οι χώρες θα πρέπει να εφαρμόσουν την αρχή του υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος στην αδειοδότηση των υποδομών δικτύου – ανεξάρτητα από το αν συνδέεται άμεσα με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή για την ευρύτερη ενίσχυση του δικτύου. “Το υπέρτερο δημόσιο συμφέρον (OPI) για νέες αιολικές εγκαταστάσεις είναι μια επιτυχημένη ιστορία. Η Γερμανία και άλλες χώρες που χρησιμοποιούν το OPI έχουν αυξήσει σημαντικά τον όγκο των αδειοδοτήσεων – και το έχουν κάνει πολύ γρήγορα. Αλλά η ηλεκτρική ενέργεια είναι άχρηστη αν δεν υπάρχει δίκτυο για να τη μεταφέρει. Οι εθνικές χώρες μπορούν να εφαρμόσουν το OPI στα δίκτυα – τι περιμένουν;”, τονίζει ο Διευθύνων Σύμβουλος της WindEurope, Giles Dickson.
Άμεσες ενέργειες για την αποδέσμευση των ουρών πρόσβασης στο δίκτυο
Αυτή τη στιγμή, οι αρχές αδειοδότησης δικτύου στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζουν την αρχή του “πρώτου έρχεται, πρώτου εξυπηρετείται” για την απόδοση πρόσβασης στο δίκτυο. Έτσι, και τα ανώριμα και μερικές φορές καθαρά κερδοσκοπικά έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να αξιολογηθούν όταν καταφθάνει το αίτημά τους. Αυτό δημιουργεί υπερβολικές ουρές και καθυστερήσεις. Κρατά πίσω τα πιο ώριμα και ελπιδοφόρα έργα. Και αυξάνει το διοικητικό φορτίο στις αρχές αδειοδότησης. Αποτέλεσμα: σήμερα μπορεί να χρειαστούν έως και 9 χρόνια για να πάρει άδεια σύνδεσης στο δίκτυο μια νέα ή ανανεωμένη αιολική εγκατάσταση.
Πολλές χώρες χρησιμοποιούν ήδη κριτήρια φιλτραρίσματος. Περιλαμβάνουν αυστηρότερα κριτήρια εισόδου στις λίστες αναμονής για την αξιολόγηση σύνδεσης στο δίκτυο, επαρκείς χρηματοοικονομικές δεσμεύσεις για την κράτηση της κατανεμημένης χωρητικότητας του δικτύου και τακτικούς ελέγχους ότι τα έργα προχωρούν προς τους βασικούς στόχους. Η Γαλλία, η Νορβηγία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν αυτή την αρχή της “επίτευξης σταθμών” για να διαχειρίζονται τις λίστες αναμονής τους πιο δυναμικά και να απορρίπτουν τα αργοπορημένα ή στάσιμα έργα.
Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιρλανδία πειραματίζονται με αυτό. Η ενσωμάτωση συστημάτων θα ήταν κάτι καλό να προτεραιοποιηθεί. π.χ. αφού φιλτραριστούν τα ανώριμα έργα, δίνεται προτεραιότητα σε έργα που συνδυάζουν διαφορετικές τεχνολογίες παραγωγής και/ή αποθήκευσης. Αυτό θα έκανε πιο αποτελεσματική τη χρήση της σύνδεσης στο δίκτυο. Θα ενθάρρυνε επίσης τους προγραμματιστές να αξιοποιήσουν τη συμπληρωματική φύση των διαφορετικών πηγών ενέργειας, όπως ο συνδυασμός αιολικής και ηλιακής ενέργειας, για να μεγιστοποιήσουν τη χρήση της διαθέσιμης χωρητικότητας του δικτύου.
