Με ζωηρό ενδιαφέρον -και αντικρουόμενες απόψεις- υποδέχθηκε η αγορά το προσχέδιο της Υπουργικής Απόφασης για τον ταυτοχρονισμένο ενεργειακό συμψηφισμό (net billing), το νέο σχήμα προώθησης της αυτοπαραγωγής πράσινης ενέργειας που έρχεται να αντικαταστήσει το net metering. Μεταξύ των σημείων για τα οποία οι παράγοντες της αγοράς (οι μεγάλοι «παίκτες» των φωτοβολταϊκών που εκπροσωπούνται από τον ΣΕΦ, οι μικρότεροι που εκπροσωπούνται από τον ΣΠΕΦ, οι προμηθευτές που εκπροσωπούνται από τον ΕΣΠΕΝ) εκφράζουν διαφορετικές απόψεις είναι η υποχρεωτική εκπροσώπηση των οικιακών αυτοπαραγωγών από τον ΔΑΠΕΕΠ, τα όρια για την επιτρεπόμενη εγκατεστημένη ισχύ στο net billing και το θέμα της συναίνεσης των ιδιοκτητών για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε πολυκατοικίες. Την ίδια στιγμή, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα σχόλια στην δημόσια διαβούλευση του Green Tank, που εκτιμά ότι το προσχέδιο της ΤΑ κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά απαιτούνται βελτιώσεις για να ενθαρρυνθεί η αυτοπαραγωγή από ενεργειακές κοινότητες, ενώ προτείνει και απλοποίηση των διαδικασιών για να επιταχυνθεί η εγκατάσταση συστημάτων αυτοπαραγωγής. Πιο συγκεκριμένα:
ΕΣΠΕΝ
Ο σύνδεσμος των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας παρατηρεί μεταξύ άλλων ότι όσον αφορά στη διενέργεια εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ενεργειακές κοινότητες, απαιτείται η συμπλήρωση του κανονιστικού πλαισίου προκειμένου να εξορθολογιστεί η προβληματική διαδικασία εκκαθάρισης, αφενός ως προς τον καταμερισμό της εγχυθείσας ενέργειας στις εκάστοτε παροχές κατανάλωσης, και αφετέρου ως προς τη διασφάλιση της οικονομικής ουδετερότητας των Προμηθευτών. Κρίνει ορθή την πρόθεση του Υπουργείου να θέσει ανώτατο όριο σε σχέση με την ισχύ των συμψηφιζόμενων καταναλώσεων στους σταθμούς παραγωγής που εντάσσονται σε σχήμα net billing, ενώ θεωρεί ότι μελλοντικά δεν θα πρέπει να τίθεται περιορισμός ως προς την επιλογή Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης από τους αυτοπαραγωγούς, διαφωνώντας εμμέσως πλην σαφώς με την επιλογή του ΔΑΠΕΕΠ σε πρώτη φάση. Ο ΕΣΠΕΝ ζητά επίσης κίνητρα για τη στήριξη του net billing από τους προμηθευτές εκτιμώντας ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις απλώς διασφαλίζουν ότι οι τελευταίοι δεν θα ζημιώνονται από την εμπλοκή τους στο net billing (όπως ισχυρίζονται ότι συνέβαινε με το net metering και το virtual net metering), ενώ προειδοποιεί ότι η πρόβλεψη για επιβάρυνση του αυτοπαραγωγού με χρεώσεις ΥΚΩ μόνο επί της απορροφηθείσας και όχι της καταναλωθείσας ενέργειας, θα έχει δυσμενείς συνέπειες ως προς το ισοζύγιο του ΕΛΥΚΩ το οποίο είναι ήδη ελλειμματικό.
ΣΕΦ
Με θετικό πρόσημο αξιολογεί τις περισσότερες από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις για το net billing ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ). Πιο συγκεκριμένα, στα θετικά σημεία της ΥΑ καταγράφεται η διαφορετική αντιμετώπιση των οικιακών αυτοκαταναλωτών και μάλιστα με ένα σχήμα παραπλήσιο με αυτό που ίσχυσε την περίοδο 2009-2019 για το Ειδικό Πρόγραμμα ανάπτυξης φωτοβολταϊκών, ένα σχήμα δοκιμασμένο στην πράξη για το οποίο διαθέτουν πρότερη εμπειρία όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (ΔΑΠΕΕΠ, ΔΕΔΔΗΕ και προμηθευτές). Το σχέδιο υπουργικής απόφασης προβλέπει ορθώς ότι οι οικιακοί αυτοκαταναλωτές δεν θεωρούνται επιτηδευματίες και απαλλάσσονται από φορολογικές υποχρεώσεις για την πλεονάζουσα ενέργεια που εγχέουν και πωλούν στο δίκτυο. Ο ΣΕΦ συμφωνεί επίσης με την εκπροσώπηση των οικιακών καταναλωτών από τον ΔΑΠΕΕΠ χωρίς χρέωση, όπως και για το να αρκεί η συναίνεση του 51% των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σε κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο (έναντι του 100% που ισχύει σήμερα). Θετικά κρίνει και την θέσπιση ορίου στην εγκατεστημένη ισχύ που επιτρέπεται στο net-billing προς θεωρεί ότι είναι προς την κατεύθυνση «αποφυγής υπερβολών του παρελθόντος που παρακάμπτουν το πνεύμα και την ουσία της αυτοκατανάλωσης».
ΣΠΕΦ
Σε διαφορετικό μήκος κύματος κινείται ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) που θεωρεί σκόπιμο το «πάγωμα» του προγράμματος net billing “τουλάχιστον μέχρι να κοπάσει το κλίμα επενδυτικής φούσκας που επικρατεί στις ΑΠΕ, αλλά και να προχωρήσουν ικανοποιητικά οι υποδομές αποθήκευσης και ο εξηλεκτρισμός της οικονομίας που ανυπερθέτως απαιτούνται», όπως τονίζει στην επιστολή του προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ. Όπως παρατηρεί, « Το ανισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης ηλεκτρισμού όπως εκδηλώνεται στον πραγματικό χρόνο μέσω των μηδενικών ή αρνητικών χονδρεμπορικών τιμών ή και των αναγκαστικών περικοπών παραγωγής και που πλήττει ολοένα και περισσότερο τις ανανεώσιμες επενδύσεις, δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού για διατήρηση πόσο μάλλον επέκταση της επενδυτικής φρενίτιδας μέσω και σχημάτων τιμολογούμενης συμψηφιστικής αυτοπαραγωγής όπως είναι το net-billing Με δεδομένη ωστόσο την πρόθεση του ΥΠΕΝ να βάλει στην πρίζα το νέο σχήμα, ο ΣΠΕΦ σημειώνει τη διαφωνία του με την αλλαγή του ποσοστού συναίνεσης των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής σε ιδιόκτητο χώρο στο 51% από 100%, τονίζοντας ότι «Τα φωτοβολταϊκά αποτελούν δραστηριότητα που καταλαμβάνει σημαντικό χώρο για να αναπτυχθεί, ενδεικτικά τα 10 kW ενός τέτοιου συστήματος απαιτούν 100 τ.μ. καθαρού και χωρίς σκιάσεις χώρου επί της ταράτσας (…). Η εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων θα απαιτήσει πρακτικά κάθε ελεύθερη κοινόχρηστη επιφάνεια της πολυκατοικίας. Υπό την έννοια αυτή η κατάληψη και χρήση των κοινόχρηστων χώρων αυτών συνιστά σπουδαία μεταβολή και είναι αδιανόητο να γίνεται χωρίς την έγγραφη συναίνεση του 100% των ιδιοκτητών». Ο ΣΠΕΦ προτείνει επίσης να εισαχθεί διάταξη που θα ορίζει πως και στα σχήματα εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού κάθε συμψηφιζόμενη κατανάλωση μπορεί να αντιστοιχηθεί με μία μόνο μονάδα παραγωγής, ενώ, λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα υπερδυναμικότητας που εμφανίζει η χώρα τίθεται υπέρ της θέσπισης χωριστής επιμέρους συνολικής ποσόστωσης για τα συστήματα net billing, εικονικά η μη. Εκφράζει επίσης τη συμφωνία του με το να γίνεται η αποζημίωση της πλεονάζουσας ενέργειας των συστημάτων net-billing και virtual net-billing, ανεξαρτήτως της εγκατεστημένης ισχύος τους, με βάση την Τιμή Εκκαθάρισης της χονδρεμπορικής αγοράς όπως διαμορφώνεται στον πραγματικό χρόνο. Όπως σχολιάζει, «με τον τρόπο αυτό θα περιοριστούν και προσπάθειες επιτήδειων να υλοποιήσουν μέσω των συστημάτων net-billing και virtual net-billing κεκαλυμμένη ανεξάρτητη ηλεκτροπαραγωγή μόνο και μόνο για να παρακάμψουν τα εμπόδια στην έκδοση όρων σύνδεσης που καταλαμβάνουν τα έργα ανεξάρτητων παραγωγών στο δίκτυο».. Τέλος, ο ΣΕΦ εκφράζει την κάθετη διαφωνία στην παροχή από τον ΔΑΠΕΕΠ υπηρεσιών (ΦοΣΕ) στους οικιακούς αυτοπαραγωγούς ισχύος έως 10,8 kW net-billing ή virtual netbilling χωρίς χρέωση για τις υπηρεσίες του αυτές όπως προβλέπει το υπό διαβούλευση κείμενο. «Πως είναι λοιπόν δυνατόν να φορτωθούν στον ΔΑΠΕΕΠ χιλιάδες νέα οικιακά συστήματα net-billing και virtual net-billing , τα οποία για να τα εκπροσωπήσει ως ΦοΣΕ στην αγορά αλλά και για να εκκαθαρίζει οικονομικά την πλεονάζουσα παραγωγή τους θα χρειαστεί ίσως και να υπερδιπλασιάσει το προσωπικό και τις υποδομές του και όλα αυτά οικονομικά στην πλάτη των ανεξάρτητων παραγωγών που αποκλειστικά καλύπτουν τα έξοδα του;» διερωτάται ο ΣΠΕΦ.
Green Tank
Τέλος, το Green Tank κρίνει θετικό το προσχέδιο της ΥΑ για τη στήριξη της αυτοπαραγωγής στην Ελλάδα, αν και σχολιάζει ότι η καθυστέρηση των 15 μηνών για την έκδοσή της έθεσε σε κίνδυνο τη μεγάλη πρόοδο που έχει συντελεστεί τα τελευταία τρία χρόνια. Ζητά μεταξύ άλλων την αποσαφήνιση της δυνατότητας δημοτικών επιχειρήσεων τηλεθερμάνσεων να εφαρμόζουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό και την επέκταση του ρόλου του ΔΑΠΕΕΟ ως ΦοΣΕ χωρίς χρέωση πέρα από τα νοικοκυριά και στις ενεργειακές κοινότητες από πολίτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, To Green Tank προτείνει επίσης να δοθούν επιπλέον δυνατότητες διαμοιρασμού αυτοπαραγόμενης ενέργειας σε Ενεργειακές Κοινότητες που κάνουν εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό και δεν θέλουν να αποζημιωθούν το πλεόνασμα της ενέργειάς τους από την αγορά, ενώ ζητά να διασφαλιστεί η προτεραιότητα των αιτήσεων σε περίπτωση μετατροπής από εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό σε εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό.
