Η πολύπλοκη φύση του αντίκτυπου των πολιτικών για την κλιματική αλλαγή στις μακροοικονομικές επιδόσεις θα καταστήσει δύσκολο για τους κεντρικούς τραπεζίτες να γνωρίζουν πώς να αντιδράσουν. Ειδικότερα, το γεγονός ότι η πράσινη μετάβαση θα εισαγάγει πρόσθετη αβεβαιότητα στις προοπτικές για την παραγωγή και τον πληθωρισμό την καθιστά ένα ιδιαίτερα πιεστικό πρακτικό πρόβλημα για τους κεντρικούς τραπεζίτες, τονίζει η Capital Economics.
Υπάρχουν τρία βασικά ζητήματα για τους υπεύθυνους χάραξης νομισματικής πολιτικής, όπως επισημαίνει.
Το πρώτο είναι ότι τα διαφορετικά εργαλεία πολιτικής που διαθέτουν οι κυβερνήσεις για να οδηγήσουν την πράσινη μετάβαση μπορούν να εκδηλωθούν με πολύ διαφορετικά οικονομικά αποτελέσματα.
Ίσως η πιο απλή κατάσταση για τους κεντρικούς τραπεζίτες θα ήταν καταστάσεις στις οποίες οι παράγοντες μετάβασης μοιάζουν περισσότερο με θετικά σοκ ζήτησης που αυξάνουν τόσο την παραγωγή όσο και τον πληθωρισμό βραχυπρόθεσμα, όπως επισημαίνει ο οίκος. Αντίθετα, στο βαθμό που άλλοι παράγοντες μετάβασης μοιάζουν περισσότερο με αρνητικά σοκ προσφοράς βραχυπρόθεσμα – επιβαρύνοντας την παραγωγή και ωθώντας τον πληθωρισμό υψηλότερα – αυτό είναι ο απόλυτος εφιάλτης στασιμοπληθωρισμού για τις κεντρικές τράπεζες.
Δεύτερον, ακόμη και σε καταστάσεις όπου οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής παρατηρούν πιέσεις τιμών να αναπτύσσονται σε ορισμένους πράσινους τομείς, θα εξακολουθούν να έχουν ένα δύσκολο έργο να διαγνώσουν πόσο από αυτό αντικατοπτρίζει τις σχετικές μετατοπίσεις τιμών που απαιτούνται για την επίτευξη της μετάβασης και πόσο από αυτό αφορά πιο γενικευμένες πιέσεις τιμών. Αυτό, όπως επισημαίνει η Capital Economics, θα επηρέαζε την απόφασή τους ως προς το πόσο σκληρά θα χρησιμοποιούσαν τη νομισματική πολιτική για να το απωθήσουν.
Στην πράξη, οι απαντήσεις των κεντρικών τραπεζών στις πολιτικές για το κλίμα θα πρέπει να διαφέρουν ανάλογα με το πόσο γρήγορα και σθεναρά εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις τις πράσινες πολιτικές και τη μορφή που λαμβάνουν οι ενέργειές τους. Έχουμε ήδη δει κάποιες αποκλίσεις σε αυτό το μέτωπο, για παράδειγμα, ο συνδυασμός επιδοτήσεων και εκπτώσεων του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού έχει κάνει μέχρι στιγμής μεγάλο μέρος της βαρύτητας στις ΗΠΑ, ενώ η τιμολόγηση του άνθρακα ήταν πιο σημαντική στην ΕΕ. Όμως, οι διαφορές και οι δυσκολίες για τις κεντρικές τράπεζες θα γίνουν ακόμη πιο έντονες – ιδίως εάν οι τιμές του άνθρακα στην Ευρώπη αυξηθούν απότομα αργότερα αυτή τη δεκαετία, όπως και αναμένει οίκος
Το τρίτο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κεντρικοί τραπεζίτες είναι ότι όλη αυτή η αβεβαιότητα είναι εγγενώς δύσκολο να μοντελοποιηθεί, και οι εκτιμήσεις των οικονομικών επιπτώσεων που σχετίζονται με διαφορετικές πορείες μετάβασης είναι αναπόφευκτα εξαιρετικά ευαίσθητες σε μια σειρά υποθέσεων σχετικά με τις κοινωνικές προτιμήσεις, την τεχνολογική αλλαγή και τις ρυθμίσεις μακροοικονομικής πολιτικής.
Πράγματι, μία υπόθεση σχετικά με τον τρόπο ανακύκλωσης των εσόδων από άνθρακα στην οικονομία μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στις εκτιμήσεις για την τροχιά του ΑΕΠ, των επιτοκίων και των δημοσιονομικών θέσεων, ανάλογα με το εάν αυτά τα έσοδα χρησιμοποιούνται για την τόνωση των δημοσίων επενδύσεων ή για να αποπληρωθεί το δημόσιο χρέος, για παράδειγμα. Το αποτέλεσμα είναι ότι ακόμα κι αν κάποιος μπορούσε να είναι σίγουρος για την ταχύτητα και την έκταση της πολιτικής μετριασμού, θα εξακολουθούσε να υπάρχει άφθονη πιθανότητα για διαφορές απόψεων ως προς τις οικονομικές επιπτώσεις.
Πάντως, όπως τονίζει η Capital Economics, pαρά τις δυσκολίες μοντελοποίησης των οικονομικών επιπτώσεων, ένα βασικό μήνυμα είναι ότι το κόστος της πράσινης μετάβασης μειώνεται από το οικονομικό κόστος της μη ανάληψης δράσης. Για παράδειγμα, σύμφωνα με επίσημους υπολογισμούς, το παγκόσμιο ΑΕΠ θα ήταν περίπου 8% χαμηλότερο έως το 2050 στο σενάριο «Καθαρό Μηδέν 2050» σε σχέση με μια γραμμή βάσης χωρίς κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης του ΑΕΠ εκτιμάται ότι προέρχεται από τις φυσικές επιπτώσεις και όχι από τις ζημιές που προκλήθηκαν από την ίδια τη μετάβαση.
Σε κάθε περίπτωση, θα υπάρξουν νικητές και χαμένοι από την πράσινη μετάβαση, καταλήγει ο οίκος. Συγκεκριμένα, οι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων θα εκτεθούν περισσότερο από τη μετάβαση σε πιο πράσινη κατανάλωση και, παρά το προβάδισμα της Κίνας στην παραγωγή πράσινης τεχνολογίας, υπάρχει η ευκαιρία για τις οικονομίες που καθοδηγούνται από τη μεταποίηση στην Ασία και την Ευρώπη να επωφεληθούν από την πράσινη μετάβαση.
