Θετικά σήματα για τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου εστάλησαν από το Μπακού, καθώς το έργο που αποτελεί κλειδί για την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και τη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων αερίου της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης βρέθηκε στο επίκεντρο της χθεσινής, δεύτερης ημέρας των εκδηλώσεων στο ελληνικό περίπτερο στην COP 29. Την ισχυρή στήριξη στο έργο εξέφρασε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος της Βουλγαρίας Ρούμεν Ράντεφ και οι Υπουργοί Ενέργειας της Ρουμανίας και της Μολδαβίας κ.κ. Σεμπάστιαν Μπουρντούτζα και Βίκτορ Πάρλικοφ καθώς και εκπρόσωπος της Ουκρανίας που συμμετείχε στην ειδική εκδήλωση για τον Κάθετο Διάδρομο.
Από το ίδιο βήμα, η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλι τόνισε ότι ο Κάθετος Διάδρομος δεν είναι κάποιο μεγαλόπνοο φαραωνικό έργο που βρίσκεται στα χαρτιά, αλλά ένα project που είναι ήδη λειτουργικό -καθώς «πατά» πάνω σε υφιστάμενες υποδομές των δικτύων μεταφοράς φυσικού αερίου των εμπλεκόμενων χωρών (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Μολδαβία, Ουκρανία) και αφορά ουσιαστικά την επαύξηση της μεταφορικής δυναμικότητας αερίου μεταξύ των χωρών αυτών -με κατεύθυνση από τον Βορρά προς το Νότο-, με στοχευμένες επενδύσεις. Όπως σημείωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης «Ο Κάθετος Διάδρομος βασίζεται σε υπάρχουσες υποδομές και ως εκ τούτου είναι πολύ αποτελεσματικός. Είναι μια έξυπνη διακρατική συνεργασία που αφορά στην προσθήκη συγκεκριμένων νέων τμημάτων για να καταστεί η υπάρχουσα υποδομή πολύ πιο αποτελεσματική και να δημιουργηθούν νέες δυνατότητες χρήσης της».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η κυρία Γκάλι που υπογράμμισε ότι η πρωτοβουλία του Κάθετου Διαδρόμου κινείται εξαιρετικά γρήγορα τα τελευταία δύο χρόνια, παρά το γεγονός ότι η αγορά είναι πολύ διστακτική στο να αναλάβει μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις λόγω της έντονης γεωπολιτικής και ενεργειακής αβεβαιότητας, πράγμα που αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα των market test που «έτρεξαν» οι Διαχειριστές Συστημάτων Φυσικού Αερίου των εμπλεκομένων χωρών το καλοκαίρι. Κάτι που δεν πτόησε τους Διαχειριστές και τις κυβερνήσεις των εμπλεκομένων χωρών που όπως σημείωσε η κ. Γκάλι ανέλαβαν στις περισσότερες χώρες την ευθύνη να υλοποιήσουν τις επενδύσεις για να εξασφαλίσουν την πρόοδο του μεγαλύτερου μέρους του έργου. Στο πλαίσιο αυτό, όπως τόνισε, η μεταφορική ικανότητα του Κάθετου Διαδρόμου θα αυξηθεί με έργα που ήδη υλοποιούνται από τους Διαχειριστές Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας, με ημερομηνίες παράδοσης εντός των επόμενων 12 έως 18 μηνών. Τα projects αυτά θα επιτρέψουν τη μεταφορά αυξημένων ποσοτήτων LNG τόσο από τον Τερματικό Σταθμό της Ρεβυθούσας όσο και από το FSRU της Αλεξανδρούπολης -με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αξιοποίηση της δυναμικότητας των δυο αυτών στρατηγικών υποδομών της Ελλάδας. Αυτή τη νέα βελτιωμένη πραγματικότητα φαίνεται να τη λαμβάνει υπόψη η αγορά και αποτυπώθηκε στις πρόσφατες επιτυχημένες δημοπρασίες του ΔΕΣΦΑ για τη δέσμευση χρονοπαραθύρων στη Ρεβυθούσα την περίοδο 2026-2027, ενώ θετικά μηνύματα εκπέμπονται εσχάτως από διάφορες πλευρές και για το FSRU της Αλεξανδρούπολης.
Η κ. Γκάλι τόνισε επίσης ότι καθώς ο Κάθετος Διάδρομος διασυνδέει σημεία εισαγωγής LNG με τους μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους της Ουκρανίας, θα έχει πολύ θετικές επιπτώσεις στην διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης, ενώ λειτουργεί συμπληρωματικά προς άλλες προσπάθειες που έχουν αναληφθεί προς την κατεύθυνση αυτή, όπως η Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών. Κοιτάζοντας στο μέλλον, ο Κάθετος Διάδρομος μπορεί να αξιοποιηθεί και για τη μεταφορά υδρογόνου. Υπό αυτό το πρίσμα, η συνεργασία μεταξύ των 9 Διαχειριστών και της Γερμανίας στην προκειμένη περίπτωση θέτει τις βάσεις για την ανάπτυξη του Διαδρόμου Υδρογόνου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SeeHyC), ένα πιο φιλόδοξο και πιο μακρόπνοο έργο που στηρίζεται στην υποδομή που σήμερα αποτελεί τον Κάθετο Διάδρομο.
Σημειώνεται τέλος ότι αίσθηση προκάλεσε η παρέμβαση του Ρουμάνου Υπουργού Σεμπάστιαν Μπουρντούτζα που αναφορικά με τον Κάθετο Διάδρομο ανέδειξε τρία σημεία. Πρώτον ότι προωθεί την ασφάλεια εφοδιασμού που αποτελεί αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. Δεύτερον, ότι το φυσικό αέριο είναι εδώ για να μείνει, για τώρα και πιθανότατα για μερικές δεκαετίες ακόμα. Και τρίτον, την αναγκαιότητα χρηματοδότησης του Κάθετου Διαδρόμου από ευρωπαϊκούς φορείς χρηματοδότησης και όχι μόνο.
