Η Ευρώπη αγόρασε πέρυσι ποσότητες-ρεκόρ υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τη Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ενεργειακών ερευνών Rystad Energy, παρά τις προσπάθειες της Γηραιάς Ηπείρου να μειώσει τα έσοδα που χρηματοδοτούν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Πλοία που μετέφεραν 17,8 εκατ. τόνους LNG έδεσαν σε ευρωπαϊκά λιμάνια το 2024. Πρόκειται για 2 εκατ. περισσότερους τόνους σε σχέση με το προηγούμενη έτος, σύμφωνα με τους αναλυτές της Rystad Energy.
Ο Jan-Eric Fähnrich, αναλυτής φυσικού αερίου στη Rystad Energy, είπε ότι οι ροές LNG δεν ήταν μόνο σε άνοδο αλλά "σε επίπεδα ρεκόρ".
Η Ευρώπη έχει απεξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αέριο μέσω αγωγών, αλλά αγοράζει όλο και περισσότερα φορτία LNG από διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας. Πέρυσι, μάλιστα, η Ρωσία ξεπέρασε το Κατάρ για να γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής LNG της Ευρώπης μετά τις ΗΠΑ.
Συνολικά, το 2024, η Ευρώπη εισήγαγε 49,5 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου μέσω αγωγών και επιπλέον 24,2 δισ. κυβικά μέτρα σε υγροποιημένη μορφή με πλοία, σύμφωνα με αναλυτή της Rystad Energy, ο οποίος βέβαια επεσήμανε ότι μέρος του LNG πιθανώς να έχει μεταπωληθεί σε άλλες χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχα είναι και τα ευρήματα του Centre for Research on Energy and Clean Air (Crea), που επίσης εξέτασε τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη.
Τα στοιχεία αποκαλύφθηκαν μέρες αφότου η Ουκρανία σταμάτησε τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω των αγωγών της, τερματίζοντας μια ενεργειακή διαδρομή της σοβιετικής εποχής που είχε επιβιώσει από τρία χρόνια πλήρους κλίμακας πολέμου μεταξύ των γειτόνων.
Επικριτές υποστηρίζουν ότι η Ε.Ε. υπονομεύει τη στήριξή της προς την Ουκρανία, αλλά και τους δικούς της κλιματικούς στόχους όσο συνεχίζει να πληρώνει τη Ρωσία για ορυκτά καύσιμα. Υπενθυμίζεται ότι μετά το ξέσπασμα του πολέμου, η Ε.Ε. μείωσε τη ζήτηση ενέργειας και χαλάρωσε τους κανόνες για την κατασκευή ανεμογεννητριών και ηλιακών πάρκων. Ωστόσο, οι επιστήμονες λένε ότι απαιτείται μεγαλύτερη ταχύτητα στην ενεργειακή μετάβαση, προκειμένου να επιτευχθούν εγκαίρως οι ευρωπαϊκοί στόχοι για το κλίμα.
Στοιχεία από το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, (Crea) τα στοιχεία του οποίου διαφέρουν ελαφρώς από τα στοιχεία του Rystad, έδειξαν ότι οι εισαγωγές ρωσικού LNG από την ΕΕ ανήλθαν σε 7,32 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024. Διαπίστωσε αύξηση του όγκου κατά 14% από έτος σε έτος και υπολόγησε τις εισαγωγές σε 17,5 εκατ. τόνους.
"Ο λόγος για την άνοδο είναι αρκετά απλός", δήλωσε ο Vaibhav Raghunandan, Ρώσος αναλυτής στην Crea. "Το ρωσικό LNG προσφέρεται με έκπτωση σε εναλλακτικούς προμηθευτές… Χωρίς να επιβάλλονται κυρώσεις στο εμπόρευμα, οι εταιρείες λειτουργούν για δικό τους συμφέρον και αγοράζουν αυξανόμενες ποσότητες φυσικού αερίου από τον φθηνότερο προμηθευτή".
Η Ε.Ε. στοχεύει να σταματήσει να εισάγει ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027, αλλά μέχρι στιγμής αποφεύγει να απαγορεύσει το φυσικό αέριο, όπως έκανε για τον άνθρακα και το πετρέλαιο. Πάντως, τον περασμένο Ιούνιο, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. συμφώνησαν να απαγορεύσουν τη «μεταφόρτωση» του ρωσικού LNG σε χώρες εκτός ΕΕ αρχής γενομένης από τον Μάρτιο του 2025. Η πρόσφατη αύξηση των ρωσικών εισαγωγών LNG μπορεί να οφείλεται στις προσπάθειες να μεταφερθούν κάποιες ποσότητες πριν από την επιβολή των κυρώσεων, δήλωσε ο Jan-Eric Fähnrich, αναλυτής φυσικού αερίου στην Rystad Energy.
Ουκρανοί ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι το καθεστώς των κυρώσεων υπονομεύεται από "παραθυράκια" που αφήνουν ακόμα τη Ρωσία να χρηματοδοτήσει την πολεμική της μηχανή με έσοδα από ορυκτά καύσιμα.
"Τα επίπεδα ρεκόρ των ρωσικών εισαγωγών LNG το 2024 είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει αποφασιστικά για να κλείσει τα κενά που απομένουν στο καθεστώς κυρώσεων", δήλωσε η Svitlana Romanko, ιδρύτρια του Razom We Stand, μιας ουκρανικής ομάδας εκστρατειών για το κλίμα. "Έχουμε μέχρι και 15 πακέτα κυρώσεων τώρα και απαιτείται επειγόντως πλήρης απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών LNG για να σταματήσει η χρηματοδότηση του πολεμικού σεντούκι του Πούτιν".
Κάλεσε επίσης την ΕΕ να πατάξει τον ρωσικό "σκιώδη στόλο" των παλαιών και υποασφαλισμένων δεξαμενόπλοιων και να κλείσει ένα κενό διύλισης που επιτρέπει στην Ευρώπη να εισάγει προϊόντα από ρωσικό αργό πετρέλαιο σε χώρες όπως η Τουρκία και η Ινδία.
Αυστηρότερες κυρώσεις θα μπορούσαν να μειώσουν τη ρύπανση των αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζεται με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Ρωσίας κατά 25% έως το 2030, σύμφωνα με έκθεση της Romanko και των συνεργατών της τον περασμένο μήνα. Εάν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντικαθιστούσαν τα βρώμικα καύσιμα, οι εκπομπές τελικής χρήσης θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 300 εκατομμύρια τόνους ετησίως, σύμφωνα με την έκθεση.
"Η ΕΕ έχει μια επιλογή", είπε ο Romanko. "Συνεχίστε να χρηματοδοτείτε τον πόλεμο και τη ρύπανση ή δεσμευτείτε για ένα καθαρό, ασφαλές και ειρηνικό ενεργειακό μέλλον".
