Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) υπεγράφη σήμερα μεταξύ των εταιρειών ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), Βulgartransgaz (Βουλγαρία), Transgaz (Ρουμανία), FGSZ (Ουγγαρία), ICGB (Βουλγαρία) και Gastrade (Ελλάδα) με σκοπό την αμοιβαία συνεργασία τους για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, που θα επιτρέψει αμφίδρομες ροές φυσικού αερίου από Βορρά προς Νότο και από Νότο προς Βορρά.
Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 22ου World LNG Summit που διοργανώνεται στην Αθήνα από τον ΔΕΣΦΑ, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας από τις 29 Νοεμβρίου έως τις 2 Δεκεμβρίου 2022.
Με την υπογραφή του Μνημονίου, οι εταιρείες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους - τόσο από κοινού όσο και μεμονωμένα - για την ανάπτυξη των αναγκαίων έργων για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου. Το μνημόνιο θα ισχύει για τρία χρόνια με δυνατότητα παράτασης για ένα ακόμη έτος. Σημειώνεται ότι η συμφωνία βασίζεται στο Μνημόνιο Συνεργασίας/Κοινή Δήλωση που υπέγραψαν οι Υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας για την ανάπτυξη του «Κάθετου Διαδρόμου» φυσικού αερίου στη συνεδρίαση της CESEC που πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη στις 8 Σεπτεμβρίου 2016.
Το πλαίσιο συνεργασίας που ορίζεται από το μνημόνιο προβλέπει ότι οι εταιρείες θα διερευνήσουν τις τεχνικές προδιαγραφές νέων συνδέσεων, αγωγών, διασυνδέσεων ή ενισχύσεων των υφιστάμενων δικτύων και θα αναπτύξουν τα σχεδιαζόμενα έργα στην περιοχή λαμβάνοντας υπόψη τις ενεργειακές στρατηγικές και πολιτικές της ΕΕ, καθώς και τις σχετικές εξελίξεις στην περιφερειακή αγορά φυσικού αερίου. Επιπλέον, οι εταιρείες συμφώνησαν ότι το εν λόγω Μνημόνιο θα αποτελέσει τη βάση εντατικής συνεργασίας στο μέλλον, σε ό,τι αφορά στη δυνατότητα κατασκευής των απαραίτητων υποδομών για τη μεταφορά φυσικού αερίου στις χώρες διέλευσης και στην αγορά της ΕΕ από την Ελλάδα μέσω της Βουλγαρίας, προς τη Ρουμανία και την Ουγγαρία και αντίστροφα.
Οι εταιρείες, επιπλέον, συμφώνησαν να καταβάλουν εύλογες προσπάθειες για την επίτευξη μιας μη αποκλειστικής μακροπρόθεσμης συνεργασίας για την ανάπτυξη των συστημάτων φυσικού αερίου των τεσσάρων χωρών και να ξεκινήσουν συζήτηση σχετικά με τις ρυθμιστικές και οικονομικές πτυχές για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου. Τέλος, οι εταιρείες συμφώνησαν να αναζητήσουν, όπου κρίνεται σκόπιμο και σχετικό, τη διευκόλυνση και την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, ανέφερε σχετικά: «Το Μνημόνιο που υπογράφηκε σήμερα είναι ένα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, ενός έργου που θα συμβάλει σημαντικά στην ασφάλεια εφοδιασμού της ευρύτερης περιοχής και θα ενισχύσει περαιτέρω τον ρόλο της Ελλάδας και της περιοχής της ΝΑ Ευρώπης στον ενεργειακό χάρτη. Αναλογιζόμενοι το σημερινό ενεργειακό τοπίο, τις γεωγραφικές θέσεις των τεσσάρων χωρών και συγκεκριμένα τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας ως πύλη εισόδου αερίου για εισαγωγές LNG, συμμεριζόμαστε πλήρως τη δέσμευση για συντονισμό των ενεργειών των διαχειριστών υποδομών φυσικού αερίου της περιοχής για τη δημιουργία ευέλικτων περιφερειακών συστημάτων φυσικού αερίου και διασυνδέσεων, στοχεύοντας σε μιας ενιαία ευρωπαϊκή αγορά».
Ο Executive Director της Bulgartransgaz, Vladimir Malinov, σχολίασε σχετικά: «Οι κοινές μας δράσεις είναι σημαντικές όχι μόνο για τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά και για τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας. Τα έργα της Bulgartransgaz EAD, που βρίσκονται σε εξέλιξη – η επέκταση της υπόγειας εγκατάστασης αποθήκευσης φυσικού αερίου Chiren και η Διασύνδεση Βουλγαρίας – Σερβίας, είναι υψίστης σημασίας για την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου», τόνισε ο κ. Malinov. «Μαζί με τα σχεδιαζόμενα έργα για την αύξηση των δυνατοτήτων μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ελλάδα στη Βουλγαρία και από τη Βουλγαρία στη Ρουμανία και τη Βόρεια Μακεδονία, θα εξασφαλίσουν πρόσθετη διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου για τη χώρα και την περιοχή, θα εγγυηθούν τον ενεργειακό εφοδιασμό και θα τονώσουν τον ανταγωνισμό».
Ο Ion Sterian, Γενικός Διευθυντής της SNTGN TRANSGAZ SA, δήλωσε: «Η Transgaz υπήρξε σταθερός, δυναμικός και πιστός υποστηρικτής του Κάθετου Διαδρόμου. Αυτό το έχουμε αποδείξει τιμώντας τις δεσμεύσεις μας και καλλιεργώντας το πνεύμα του διαλόγου. Ταυτόχρονα, η Transgaz ανέκαθεν πίστευε στη συνέργεια των Διαχειριστών Τεχνικών Συστημάτων της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, και της Ουγγαρίας, η οποία μπορεί από κοινού να δημιουργήσει σημαντικό αντίκτυπο στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας όχι μόνο των χωρών προέλευσης καθενός από τους Διαχειριστές της ευρύτερης περιοχής, αλλά ακόμη και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια συντονισμένη ανάπτυξη των συστημάτων αυτών των χωρών, καθώς και μια συντονισμένη ανάπτυξη των δυνατοτήτων διασύνδεσης, μπορεί να μεταμορφώσει την περιοχή και την Ευρώπη όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και να μας επιτρέψει να γίνουμε πόλος οικονομικής ανάπτυξης για την Ευρώπη».
Ο János Fehér, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της FGSZ, δήλωσε: «Η υπουργική απόφαση και δέσμευση για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου το 2016 στη Βουδαπέστη έφτασε σε νέο επίπεδο με τη σημερινή υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας. Η FGSZ εργάζεται στα ουγγρικά στοιχεία του έργου από τότε, μέρος του οποίου είναι και η ήδη πραγματοποιηθείσα αύξηση της χωρητικότητας στο σημείο διασύνδεσης Ρουμανίας-Ουγγαρίας. Η FGSZ συνεχίζει να εργάζεται περαιτέρω στα προγραμματισμένα στοιχεία του Κάθετου Διαδρόμου που θα αυξήσει τις δυνατότητες προσέγγισης εναλλακτικών πηγών και ενίσχυσης της ασφάλειας εφοδιασμού στην περιοχή μας, σε μια εποχή όπου η Ευρώπη το χρειάζεται ακόμη περισσότερο από ποτέ».
Οι Εκτελεστικοί Διευθυντές του ICGB Teodora Georgieva και George Satlas τόνισαν την ανάγκη για στενή συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής για τη βελτίωση της ενεργειακής συνδεσιμότητας και την εξασφάλιση περισσότερων πηγών προμήθειας φυσικού αερίου. «Στο πλαίσιο του μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος ενέργειας και ασφάλειας στην περιοχή, η συνεργασία για την ανάπτυξη και την κατασκευή νέων ενεργειακών έργων για την εξασφάλιση διαφοροποιημένων πηγών αερίου γίνεται κορυφαία προτεραιότητα. Αναγνωρίζουμε τις σοβαρές προσπάθειες που καταβάλλονται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής συνδεσιμότητας και την επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας μέσω της διαφοροποίησης», δήλωσαν. Τόνισαν, επίσης, τις ευκαιρίες για την ανάπτυξη του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου μετά την επιτυχή θέση σε λειτουργία της γραμμής διασύνδεσης φυσικού αερίου, συμβάλλοντας στην ενεργειακή ασφάλεια και βιωσιμότητα εντός της περιοχής. Σύμφωνα με τους ίδιους, ο ρόλος του IGB σε αυτή την πτυχή θα είναι ακόμη πιο σημαντικός όταν αυξηθεί η συνολική χωρητικότητα του αγωγού. «Αυτή τη στιγμή, η διασύνδεση Ελλάδας – Βουλγαρίας έχει μέγιστη συνολική χωρητικότητα 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως. Σε συντονισμό με τον ΔΕΣΦΑ, έχουμε την ευκαιρία να αυξήσουμε αυτή τη χωρητικότητα έως και 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, κάτι που θα πρέπει να συμβεί σε συνδυασμό με την έναρξη λειτουργίας του τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη, που αναμένεται το 2024», ανέφεραν οι δύο εκτελεστικοί διευθυντές του ICGB.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Gastrade, Κωστής Σιφναίος, δήλωσε: «Η Gastrade είναι στην ευχάριστη θέση να αποτελεί μέρος αυτής της σημαντικής πρωτοβουλίας. Ανυπομονούμε να εργαστούμε από κοινού με τους συνεργάτες μας για να επιταχύνουμε την ενοποίηση των αγορών μας και να επιτρέψουμε στους χρήστες του συστήματός μας να απολαμβάνουν έναν απρόσκοπτο διάδρομο μεταφοράς αερίου. Η ανάπτυξη και η ενίσχυση του Κάθετου Διαδρόμου θα εξασφαλίσει περισσότερη διαθεσιμότητα, μεγαλύτερη ρευστότητα και θα ενισχύσει την ασφάλεια του προσιτού ενεργειακού εφοδιασμού».
