Σε πολύτιμο εργαλείο για την απεξάρτηση της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας αποδεικνύεται ο ελληνο-βουλγαρικός διασυνδετήριος αγωγός IGB, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησε πρόσφατα η διαχειρίστρια εταιρεία ICGB, σύμφωνα με τα οποία πάνω από το 82% της δυναμικότητάς του (3,3 δις κυβικά μέτρα/έτος) έχει ήδη δεσμευθεί για την περίοδο 2023-2024. Πιο συγκεκριμένα, για το πρώτο τρίμηνο, το ποσοστό της χωρητικότητας που έχει δεσμευθεί ανέρχεται στο 76% και για τα υπόλοιπα τρία τρίμηνα οι κρατήσεις υπερβαίνουν το 84% ης συνολικής τεχνικής χωρητικότητας του αγωγού. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ICGB, η εταιρεία συνεχίζει να προσφέρει την εναπομείνασα διαθέσιμη χωρητικότητα μέσω ημερήσιων και μηνιαίων δημοπρασιών, με διαφάνεια και ισότιμους όρους πρόσβασης για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Το ηγετικό δίδυμο της ICGB, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα και Γιώργος Σάτλας, έκαναν λόγο για «ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα για ένα έργο που ξεκίνησε να λειτουργεί τόσο πρόσφατα» (φθινόπωρο 2021), επιβεβαιώνοντας τον σχεδιασμό για αύξηση της δυναμικότητας του αγωγού στα 5 δις κυβικά μέτρα/έτος με δεδομένο το ισχυρό ενδιαφέρον της αγοράς. Οι κ.κ. Γκεοργκίεβα και Σάτλας σημείωσαν ότι ήδη διατίθεται χωρητικότητα στο σημείο διασύνδεσης του IGB με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ), εν αναμονή της έναρξης λειτουργίας του FSRU της Αλεξανδρούπολης που θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη σημασία του αγωγού για την περιοχή. «Αποτελεί πρωταρχική μας επιδίωξη να προωθήσουμε την ενεργειακή διαφοροποίηση της Βουλγαρίας και της ευρύτερης περιοχής, όχι μόνο από πλευράς οδεύσεων, αλλά και από πλευράς πηγών φυσικού αερίου. Στο πλαίσιο αυτό, ο IGB αναπτύχθηκε κατά τρόπο ώστε να έχει στρατηγική συνέργεια με το FSRU της Αλεξανδρούπολης που θα τεθεί σύντομα σε λειτουργία…Σε συνέχεια των ενδείξεων από τις ετήσιες δημοπρασίες δέσμευσης χωρητικότητας που έλαβαν χώρα πρόσφατα, πρέπει να αξιοποιήσουμε στο έπακρο την υποδομή και να προσφέρουμε σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη τη δυνατότητα να εισέλθουν στην εγχώρια αγορά δια του IGB”, κατέληξαν τα δυο στελέχη.
Τι θα δείξει το market test
To market test για την αύξηση της δυναμικότητας του αγωγού ξεκίνησε στις αρχές Ιουλίου και απαρτίζεται από μια μη δεσμευτική και μια δεσμευτική φάση. Η υποβολή δήλωσης καταρχήν ενδιαφέροντος αναμένεται έως τις 28 Αυγούστου. Παράλληλα εκπονείται και η μελέτη σκοπιμότητας από την οποία θα προκύψουν οι απαραίτητες επενδύσεις που θα δρομολογήσει ο ICGB -σε συνεργασία με τον TAP- για την αύξηση της πίεσης του αγωγού.
Εάν το market test «δείξει» επαρκή ζήτηση από τους συμμετέχοντες στην αγορά, τότε η αύξηση της δυναμικότητας του IGB θα συμβάλλει στη διασφάλιση των ροών LNG από τους Τερματικούς Σταθμούς της Ελλάδας, την Ρεβυθούσα αλλά και -κυρίως- το FSRU της Αλεξανδρούπολης. «Κλειδί» για την επέκταση της δυναμικότητας του αγωγού είναι η κατασκευή νέου Σταθμού Συμπίεσης στην ελληνική πλευρά (Κομοτηνή). Έργο που ο ΔΕΣΦΑ έχει εντάξει στο δεκαετές επενδυτικό του πρόγραμμα και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025- με σκοπό αφενός τη μεταφορά LNG από το FSRU της Αλεξανδρούπολης στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αφετέρου τη διευκόλυνση της λειτουργίας του αγωγού TAP με αμφίδρομη ροή. Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν πηγές, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον από τους «παίκτες» της ελληνικής αγοράς φυσικού αερίου να χρησιμοποιήσουν τον IGB για την προμήθεια του καυσίμου στην ευρύτερη γειτονιά των Βαλκανίων.
Ο αγωγός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο για την κάλυψη πάνω από το ένα τρίτο των αναγκών της Βουλγαρίας σε φυσικό αέριο, μεταφέροντας αφενός αζέρικο αέριο μέσω του TAP, αφετέρου LNG από τη Ρεβυθούσα. Η Βουλγαρία υπολογίζει ότι θα προμηθεύεται 10 τάνκερ με LNG το χρόνο μόλις «μπει στην πρίζα» το FSRU της Αλεξανδρούπολης τέλη 2023-αρχές 2024.
Ο IGB μαζί με το FSRU αποτελούν «κρίσιμες υποδομές» για το project του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου στο οποίο συμμετέχουν Ελλάδα, Βουλγαρίας, Ρουμανία και Ουγγαρία και προβλέπει -μεταξύ άλλων- την αύξηση του αζέρικου αερίου που φτάνει στην Κεντρική Ευρώπη μέσω του TAP, κάτι που περνά βέβαια μέσα από τον διπλασιασμό και της δυναμικότητας του αγωγού TAP από τα 10 στα 20 bcm, με την διαδικασία δέσμευσης πρόσθετης χωρητικότητας να βρίσκεται σε εξέλιξη.
