Το θέμα δεν είναι το «εάν» αλλά «πότε» η Σαουδική Αραβία θα ανοίξει τις στρόφιγγες πετρελαίου αλλάζοντας ριζικά το παιχνίδι στην αγορά, όπως επισημαίνει η Capital Economics.
Αν και η εστίαση στην αγορά πετρελαίου έχει μετατοπιστεί στους γεωπολιτικούς κινδύνους και τις πιθανές βραχυπρόθεσμες διαταραχές του εφοδιασμού, η Capital Economics πιστεύει ότι η πιθανότητα να ανοίξει η Σαουδική Αραβία τις στρόφιγγες του πετρελαίου έχει αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες παράλληλα με αναφορές για επιδείνωση της συνοχής μεταξύ των μελών του ΟΠΕΚ+.
Αξιολογώντας την υπόθεση αυτή, ένα από τα βασικά σημεία είναι ότι εάν η Σαουδική Αραβία αυξήσει την παραγωγή της στα 12,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, θα απαιτηθεί σημαντική πτώση των τιμών του πετρελαίου κάτω από τα 50 δολάρια το βαρέλι για τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου να είναι σημαντικά χειρότερα από ό,τι είναι σήμερα, επισημαίνει ο οίκος.
Οι πιθανότητες μιας αξιοσημείωτης αλλαγής στην πετρελαϊκή πολιτική της Σαουδικής Αραβίας κάποια στιγμή το επόμενο διάστημα έχουν αυξηθεί κατά την άποψη της Capital Economics. Υπάρχει άλλωστε προηγούμενο, αφού το έχει κάνει ακριβώς σε πολλά περιόδους στο παρελθόν: στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και στα μέσα της δεκαετίας του 2010. Και στις δύο περιπτώσεις οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το τρέχον σκηνικό πιθανότατα δεν υποδηλώνει ότι επίκειται μεγάλη αλλαγή στην πετρελαϊκή πολιτική, επισημαίνει ο οίκος. Εξάλλου, η τρέχουσα κατάσταση της Σαουδικής Αραβίας δεν είναι τόσο ζοφερή όσο στο παρελθόν. Για παράδειγμα, η Σαουδική Αραβία είχε μειώσει την παραγωγή πετρελαίου κατά ένα επιβλητικό 75% ενόψει της αντιστροφής της πολιτικής πετρελαίου στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Η Σαουδική Αραβία έχει μειώσει την παραγωγή της κατά σχεδόν 20% από τον Σεπτέμβριο του 2022, υποδηλώνοντας ότι το Βασίλειο δεν βρίσκεται σε τόσο ανησυχητική θέση τώρα.
Γενικότερα, ορισμένα από τα παράπονα για την υπερβολική παραγωγή από ορισμένα μέλη του ΟΠΕΚ δεν είναι νέα προβλήματα, σημειώνει η Capital Economics. Ο ΟΠΕΚ είναι εγγενώς ασταθής λόγω του προβλήματος συλλογικής δράσης του. Όλοι οι παραγωγοί έχουν το κίνητρο να «παρανομήσουν» και να παράγουν περισσότερα σε βάρος εκείνων που εφαρμόζουν τις περικοπές. Ένα συγκεκριμένο προειδοποιητικό σημάδι από το 2014, το οποίο εκ των υστέρων υποδήλωνε ότι οι πιέσεις εντός του ΟΠΕΚ ήταν πιο εκτεταμένες από ό,τι συνήθως, ήταν η έμφαση του Υπουργού Οικονομικών της Σαουδικής Αραβίας που έδειχνε μεγαλύτερη εστίαση στο να αφήσει την τιμή του πετρελαίου να καθορίζεται από τη δυναμική της προσφοράς και της ζήτησης.
Πάντως, δεν έχουμε δει ακόμη τέτοια ρητορική, συμπληρώνει η Capital Economics.Αλλά σαφώς δημιουργείται μια αίσθηση δυσανασχέτησης.
Οι παραγωγοί του ΟΠΕΚ+ που εφαρμόζουν «εθελούσιες» περικοπές έχουν υπερβάλλουσα παραγωγή έως και 0,8 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Ομοίως, το 2014 το καρτέλ παρήγαγε 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα πάνω από τον στόχο του. Σχόλια που δημοσιεύθηκαν στη Wall Street Journal πρόσφατα υποδηλώνουν ότι ο υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας δυσανασχετεί ολοένα και περισσότερο από την υπερβολική παραγωγή από το Ιράκ, το Καζακστάν και τη Ρωσία. Εάν προστεθεί σε αυτό η πρόταση στους Financial Times ότι το Βασίλειο θα μπορούσε άνετα να αντιμετωπίσει μια περίοδο χαμηλότερων τιμών πετρελαίου μέσω εναλλακτικών μέτρων χρηματοδότησης, αποτελεί μια αρκετά σημαντική υπενθύμιση ότι έχει την ικανότητα να «τιμωρεί» τους «εξαπατητές» παραγωγούς.
Επιπλέον, δεδομένου του σκηνικού της διαρθρωτικά αποδυναμωμένης αύξησης της ζήτησης, αναμφισβήτητα δικαιολογείται μια μεγάλη κίνηση. Προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα από την παραγωγή των περίπου 9,0 εκατ. βαρελιών την ημέρας έως την παραγωγική ικανότητα των 12,5 εκατ. βαρελιών τη ημέρα μακροπρόθεσμα, μια μεγάλη κίνηση θα μπορούσε να περιορίσει τις πιθανές αυξήσεις της παραγωγής από παραγωγούς με υψηλότερο οριακό κόστος παραγωγής μακροπρόθεσμα, τονίζει ο οίκος.
Συνολικά, κατά την άποψη της Capital Economics, οι κίνδυνοι ότι η Σαουδική Αραβία θα ανοίξει τις κάνουλες και θα αυξήσει την παραγωγή κάποια στιγμή σύντομα, έχουν αυξηθεί, ίσως σε περίπου 30% πιθανότητα μέχρι το τέλος του 2025. Η προσοχή θα είναι σταθερά στραμμένη στη συνάντηση του ΟΠΕΚ+ τον Δεκέμβριο. Ένα από τα διδάγματα από το 2014 και το 2020 ήταν ότι η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων γύρω από αυτές τις συναντήσεις οδήγησε στη στροφή της Σαουδικής Αραβίας. Η συνάντηση του Δεκεμβρίου θα μπορούσε να είναι ένα πιθανό σημείο ανάφλεξης, όπως προειδοποιεί.
