Σε δυναμική τροχιά ανάπτυξης εισέρχεται το πράσινο υδρογόνο με τις επενδύσεις που τρέχουν στην Βόρεια Ελλάδα (με ορίζοντα το 2030) να συμβάλλουν στον στόχο της ενεργειακής ανεξαρτησίας, ως ένα βαθμό, της χώρας μας υπό το πρίσμα της πράσινης μετάβασης.
Το πράσινο υδρογόνο, ουσιαστικά το καύσιμο του μέλλοντος, θεωρείται απαραίτητο για την απεξάρτηση από τον άνθρακα σε τομείς που είναι δύσκολο να απεξαρτηθούν πλήρως, όπως οι μεταφορές, η ναυτιλία και πολλές βαριές βιομηχανίες.
Μotor Oil – ΔΕΗ
Στο Αμύνταιο της Φλώρινας θα λειτουργήσει η πρώτη βιομηχανικής κλίμακας μονάδα παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου στην Ελλάδα, από την Helleniq Hydrogen, της εταιρείας που ξεκίνησε πριν από 1,5 χρόνο και αποτελεί μία κοινοπραξία της Motor Oil και της ΔΕΗ. Βασικός σκοπός της Hellenic Hydrogen είναι οι εξαγωγές υδρογόνου σε Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, προκειμένου να καταστήσει την Ελλάδα ένα σημαντικό hub πράσινου υδρογόνου, αξιοποιώντας τη γεωγραφική της θέση και τις υπάρχουσες υποδομές.
Πρόσφατα γαλλικό fund εξέφρασε το ενδιαφέρον του για να επενδύσει στο project της Hellenic Hydrogen, η οποία παράλληλα προσπαθεί να αντλήσει κεφάλαια από ευρωπαϊκά προγράμματα, εθνικούς πόρους και τραπεζικό δανεισμό, ώστε να προχωρήσει στην κατασκευή της Μονάδας Ηλεκτρόλυσης «Νοrth 1» στον πρώην ΑΗΣ Αμυνταίου.
Το ύψος της επένδυσης εκτιμάται πως ανέρχεται σε περίπου 120 εκατ. ευρώ. Σε πρώτη φάση, η Hellenic Hydrogen έχει αποφασίσει να υιοθετήσει μία πιο συντηρητική προσέγγιση, περιορίζοντας τη δυναμικότητα της μονάδας στα 20-50 MW, ανάλογα με τη ζήτηση της αγοράς.
Η εταιρεία εκτιμά ότι θα έχει εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση του έργου έως τις αρχές του 2025, ενώ η κατασκευή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2027.
Η έναρξη της κατασκευής της πρώτης μονάδας ηλεκτρόλυσης στην Ελλάδα σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο για την ανάπτυξη της οικονομίας του πράσινου υδρογόνου στη χώρα. Ωστόσο, η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων, όπως η διαμόρφωση ενός ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος, η εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης και η ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών.
Το όφελος για την τοπική οικονομία υπολογίζεται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ ετησίως, διαμορφώνοντας τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία 40-50 άμεσων και περίπου 500 έμμεσων θέσεων εργασίας στην περιοχή.
ΔΕΣΦΑ
Το project Hydrogen Backbone που ωριμάζει ο ΔΕΣΦΑ (και έχει ενταχθεί στην έκτη λίστα των Εργων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI) ύψους 1 δισ. ευρώ, αφορά στην κατασκευή αγωγού μεταφοράς καθαρού υδρογόνου, συνολικού μήκους 540 χιλιομέτρων που θα ξεκινά από τη Νότια Ελλάδα και θα καταλήγει στο σημείο διασύνδεσης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με τη Βουλγαρία.
Το έργο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη φάση της εκπόνησης της Μελέτης Βασικού Σχεδιασμού FEED, με το χρονοδιάγραμμα να κάνει λόγο για λήψη Τελικής Επενδυτικής Απόφασης μέσα στην περίοδο 2026-2028 και εφόσον αυτή είναι θετική ο αγωγός πρόκειται να λειτουργήσει μέχρι το 2035.
Ο ΔΕΣΦΑ και η Bulgartransgaz (διαχειριστής του συστήματος αερίου στην Βουλγαρία), προχωρούν σε από κοινού σε Πρόσκληση Ενδιαφέροντος, ώστε να καταγραφεί το ενδιαφέρον εταιρειών για τη χρήση του υδρογόνου, επιχειρώντας να χαρτογραφήσουν τις ανάγκες της αγοράς αλλά και να καταλήξουν στο αν συμφέρει τελικά να επενδύσουν στο υδρογόνο.
Κίνητρο για τη συμμετοχή στη διαδικασία έχουν επιχειρήσεις οι οποίες σχεδιάζουν είτε να παράγουν υδρογόνο στην Ελλάδα ή στη Βουλγαρία, είτε να ενσωματώσουν την κατανάλωση ανανεώσιμου αερίου στην παραγωγική τους διαδικασία, είτε να δραστηριοποιηθούν στην εμπορία και την προμήθεια Η2.
Ο ΔΕΣΦΑ ήδη… κάνει τα κουμάντα του για την έλευση της οικονομίας του υδρογόνου στη χώρα μας, κατασκευάζοντας όλους τους νέους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου με προδιαγραφές «Hydrogen Ready», ώστε να είναι συμβατοί με τη μεταφορά έως και 100% υδρογόνου. Τέτοιο έργο είναι ο υπό ανάπτυξη αγωγός που θα επεκτείνει το σύστημα μεταφοράς στη Δυτική Μακεδονία, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Μάιο του 2025.
Συμβατός με την οικονομία του υδρογόνου θα είναι και ο διασυνδετήριος αγωγός αερίου Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας που εκτιμάται πως μέσα στο 2025 θα μπει σε τροχιά υλοποίησης.
HELLENiQ ENERGY
Με γοργά βήματα, η HELLENiQ ENERGY πρoχωρά το «Green Hub North», ένα επενδυτικό project άνω του 1 δισ. ευρώ, που στοχεύει στη λειτουργία των βιομηχανικών εγκαταστάσεων Θεσσαλονίκης αποκλειστικά με πράσινη ηλεκτρική ενέργεια
Βάσει των σχεδίων του ομίλου, στο διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης θα κατασκευαστεί φωτοβολταϊκός σταθμός από το ρεύμα του οποίου θα παράγεται «πράσινο» υδρογόνο με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης όπου το νερό θα διασπάται σε υδρογόνο και οξυγόνο.
Ρίχνει τον πήχη η κυβέρνηση
Πάντως, παρά το πλήθος μεγαλόπνοων projects, στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που έχει σταλεί στις Βρυξέλλες, πέφτει ο πήχης για το υδρογόνο. Οι στόχοι ανάπτυξης υδρογόνου (προβλέπεται διείσδυση σε βαριές οδικές μεταφορές και βιομηχανία μετά το 2040) περιορίζονται, καθώς θεωρείται ακόμα ακριβή τεχνολογία στην οποία η Ελλάδα δεν έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον συγκεκριμένο τομέα.
Έτσι το 2030 η ισχύς των μονάδων ηλεκτρόλυσης περιορίζονται από τα 300 MW που προβλέπονταν στο προηγούμενο draft σε 187 MW, με «κόφτη» στις αντίστοιχες επενδύσεις, οι οποίες αυξάνονται σημαντικά από το 2040 και έπειτα.
Σε κάθε περίπτωση, για να έχουν οι επενδυτές καλύτερη «ορατότητα» ως προς τα projects υδρογόνου απαιτείται και ένα ξεκάθαρο ρυθμιστικό πλαίσιο στη χώρα μας, το οποίο για την ώρα δεν υπάρχει.
Το υδρογόνο παράγεται και χρησιμοποιείται εδώ και πάνω από έναν αιώνα, κυρίως για την παραγωγή λιπασμάτων και πλαστικών και για τη διύλιση του πετρελαίου. Έχει παραχθεί ως επί το πλείστον με τη χρήση ορυκτών καυσίμων, ιδίως φυσικού αερίου. Όταν, όμως, η παραγωγή τροφοδοτείται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το υδρογόνο που προκύπτει είναι πράσινο υδρογόνο.
Η παγκόσμια αγορά πράσινου υδρογόνου αναμένεται να φτάσει τα 410 δισ. δολάρια μέχρι το 2030, σύμφωνα με αναλυτές, γεγονός που θα υπερδιπλασιάσει το σημερινό μέγεθος της αγοράς. Ωστόσο, οι αμφισβητίες του λένε ότι το καύσιμο δεν είναι πάντα βιώσιμο και ότι το πόσο πράσινο είναι καθορίζεται από την πηγή ενέργειας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του.
