Τα σχέδια της ΕΕ για τη μείωση των βιομηχανικών εκπομπών θα μπορούσαν να πλήξουν πάνω από τρεις φορές περισσότερες χοιροτροφικές μονάδες και σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερες πτηνοτροφικές μονάδες από ό,τι είχε προβλεφθεί προηγουμένως, λόγω της χρήσης παρωχημένων δεδομένων του 2016, σύμφωνα με έγγραφο της Επιτροπής που διέρρευσε και είδε η EURACTIV.
Το έγγραφο, το οποίο παρουσιάστηκε από την Γενική Διεύθυνση περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG ENV) στην ομάδα εργασίας για το περιβάλλον του Συμβουλίου της ΕΕ στις 30 Ιανουαρίου, προσφέρει μια επισκόπηση της τρέχουσας κατάστασης της πρότασης οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές (IED).
Η προτεινόμενη αναθεώρηση της οδηγίας, που παρουσιάστηκε από την Κομισιόν τον Απρίλιο του 2022, αποσκοπεί στη μείωση των επιβλαβών εκπομπών που προέρχονται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, το πεδίο εφαρμογής της οποίας επεκτείνεται ώστε να συμπεριλάβει ορισμένες από τις μεγαλύτερες κτηνοτροφικές μονάδες της ΕΕ.
Το έγγραφο που διέρρευσε αποδεικνύει ότι τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται ως βάση για την τρέχουσα πρόταση, συμπεριλαμβανομένου του αμφιλεγόμενου ορίου για τον αριθμό των «ζωικών μονάδων» (LSU) – το σημείο στο οποίο οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα ορίζονται ως «βιομηχανικές» και επομένως θα τιμωρούνται βάσει της οδηγίας (βλ. παρακάτω για λεπτομέρειες) – προέρχονται από μια έρευνα της Eurostat για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις του 2016.
Η έρευνα αυτή, η οποία παρέχει πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος και τον αριθμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ, χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την εκτίμηση επιπτώσεων της Επιτροπής και για την επίτευξη του προτεινόμενου από την Επιτροπή ορίου των 150 LSU.
Έτσι, οι εκτιμήσεις για τον αντίκτυπο αυτού του προτεινόμενου αριθμού υπολογίζονται στο 18% των χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων, στο 15% των πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και στο 10% των βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων, συμπεριλαμβανομένων των βοοειδών και των γαλακτοκομικών προϊόντων, προσθέτοντας ένα συνολικό μέσο όρο της ΕΕ της τάξης του 13% της ζωικής παραγωγής.
Αλλά αυτά τα ξεπερασμένα στοιχεία κρύβουν το πραγματικό κόστος για τον τομέα.
Όταν υπολογίζεται με τα πιο πρόσφατα στοιχεία για το 2020, η παρουσίαση εκτιμά ότι το ποσοστό των επηρεαζόμενων εκμεταλλεύσεων τριπλασιάζεται σε 61% για τις χοιροτροφικές και 58% για τις πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Τα βοοειδή, από την άλλη πλευρά, αυξάνονται μόνο κατά 2,5% σε 12,5%.
Σε συνδυασμό με τις μικτές εκμεταλλεύσεις, από τις οποίες το 27% θα επηρεαστεί, ο συνολικός μέσος όρος των επηρεαζόμενων κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων της ΕΕ ανέρχεται στο 20%, σύμφωνα με την παρουσίαση.
Συγκριτικά, ένας αριθμός 300 LSU – που προτιμάται σήμερα από τους υπουργούς Γεωργίας – θα έβλεπε το 47% των χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων να πλήττονται, καθώς και το 41% των πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και μόνο το 3% των βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων, με αποτέλεσμα ο μέσος όρος σε ολόκληρη την ΕΕ να ανέρχεται στο 9%.
Τα στοιχεία από τις έρευνες της Eurostat για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις του 2020 υποβάλλονται, ωστόσο, σε τελικούς ελέγχους επαλήθευσης από τη στατιστική υπηρεσία της ΕΕ και, για το λόγο αυτό, δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί επίσημα. Ωστόσο, η έλλειψη των πιο πρόσφατων πληροφοριών δεν εμπόδισε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να προχωρήσουν με την πρόταση.
Έτσι, η οδηγία καλύπτει ήδη έναν μικρό αριθμό κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων – περίπου το 2% των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων της ΕΕ.
Ωστόσο, η Κομισιόν έχει προτείνει να προσαρμοστεί το πλαίσιο αυτό και να επεκταθεί σε ένα σημαντικότερο τμήμα του κτηνοτροφικού τομέα, σε μια προσπάθεια να συμβάλει στην ευθυγράμμιση της πορείας μείωσης των εκπομπών με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας και τη στρατηγική της ΕΕ για το μεθάνιο.
Σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο, ο λόγος πίσω από μια τέτοια μείωση του αριθμού των εκμεταλλεύσεων μπορεί να εξηγηθεί από έναν συνδυασμό συγκέντρωσης του τομέα μεταξύ 2016 και 2020, ιδίως στον τομέα των χοίρων και των πουλερικών, σε συνδυασμό με μια βελτιωμένη μεθοδολογία για τη μείωση των κινδύνων διπλής καταμέτρησης των μικτών εκμεταλλεύσεων.
«Το προτεινόμενο 150 LSU καλύπτει συνολικά υψηλότερο μερίδιο του σχετικού τομέα, αλλά σημαντικά λιγότερες εκμεταλλεύσεις», καταλήγει το έγγραφο.
Αυτό σημαίνει ότι, για το όριο των 150 LSU, καλύπτεται «υψηλότερο μερίδιο ρυπογόνων εκπομπών» σε σύγκριση με την αρχική αξιολόγηση, καθώς και μικρότερος αριθμός εκμεταλλεύσεων, γεγονός που υποστηρίζει ότι «μειώνει το διοικητικό κόστος».
Παράλληλα, το έγγραφο υποστηρίζει ότι το μεγαλύτερο μέσο μέγεθος των καλυπτόμενων εκμεταλλεύσεων αυξάνει την αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνουν οι γεωργοί.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτό, επομένως, δημιουργεί μια «θετικότερη συνολική σχέση κοινωνικού οφέλους προς το κόστος».
Ωστόσο, οι νέοι υπολογισμοί είναι πιθανό να προκαλέσουν την αντίδραση τόσο της επιτροπής γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσο και των γεωργών, οι οποίοι έχουν ήδη συσπειρωθεί κατά των επιπτώσεων του ισχύοντος ορίου.
Καθώς η IED είναι οδηγία, θα επιτραπεί μια διετής μεταβατική περίοδος πριν από την έναρξη ισχύος της.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν σφραγιστεί μια συμφωνία για την IED το 2023, η οδηγία δεν θα εφαρμοστεί πριν από το 2025 – και μέχρι τότε, τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των ορίων θα είναι σχεδόν μιας δεκαετίας.
Πηγή: euractiv.gr
