Στη συνάντησή τους στο Λουξεμβούργο για την τελευταία συνεδρίαση του Συμβουλίου Περιβάλλοντος υπό τη βελγική προεδρία, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Περιβάλλοντος συγκεντρώθηκαν με στόχο να σημειώσουν πρόοδο σε αρκετούς εκκρεμείς φακέλους της Πράσινης Συμφωνίας.
Τα περισσότερα από τα κείμενα αναμένεται να περάσουν χωρίς προβλήματα, όμως υπάρχει βαθύς διχασμός σε ορισμένα σημεία της ημερήσιας διάταξης. Οι υπουργοί θα αξιοποιήσουν επίσης τη συνεδρίαση για να συζητήσουν τις φιλοδοξίες της Ευρώπης για το κλίμα έως το 2040.
Ας δούμε τι θα πρέπει να περιμένουμε για τους βασικούς περιβαλλοντικούς φακέλους:
Νόμος για την αποκατάσταση της φύσης
Αυτό είναι μακράν το πιο αμφιλεγόμενο θέμα στην ατζέντα των υπουργών.
Το κείμενο αποσκοπεί στη διατήρηση του 30% της ευρωπαϊκής ξηράς και θάλασσας για τη βιοποικιλότητα, με επιπλέον στόχους για την αποκατάσταση των οικοτόπων που βρίσκονται σε κακή κατάσταση.
Τόσο το Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο συμφώνησαν σε ένα συμβιβαστικό κείμενο, αλλά λίγο πριν από την επίσημη έγκρισή του, η Ουγγαρία μετατράπηκε από υποστηρικτής σε πολέμιο του νόμου, στερώντας από το κείμενο επαρκή υποστήριξη στο Συμβούλιο. Η Πολωνία και η Σλοβακία δήλωσαν στη συνέχεια ότι δεν θα ψήφιζαν πλέον υπέρ του νόμου.
Ο φάκελος προκάλεσε έντονα συναισθήματα και στις δύο πλευρές – τον Μάιο, έντεκα υπουργοί περιβάλλοντος έγραψαν στους ομολόγους τους στο Συμβούλιο, προτρέποντάς τους να εγκρίνουν την πρόταση.
Σε αυτό το προχωρημένο στάδιο της διαδικασίας, το κείμενο δεν μπορεί ρεαλιστικά να αλλάξει, γεγονός που περιορίζει τις δυνατότητες συμβιβασμού.
Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου η Αυστριακή υπουργός Περιβάλλοντος Leonore Gewessler ανέφερε ότι θα ψηφίσει τώρα υπέρ του κειμένου, πράγμα που σημαίνει ότι η υποστήριξη από μία μόνο επιπλέον χώρα θα ήταν αρκετή για να περάσει το κείμενο σε νόμο.
Τελικά, η πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ έδωσε το τελικό πράσινο φως στο νόμο για την αποκατάσταση της φύσης τη Δευτέρα (17 Ιουνίου) κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου, σηματοδοτώντας το τελευταίο βήμα για έναν από τους πιο αμφιλεγόμενους φακέλους.
Οδηγία για τους πράσινους ισχυρισμούς
Η οδηγία για τους πράσινους ισχυρισμούς θα ρυθμίζει τους ισχυρισμούς των εταιρειών σχετικά με το πόσο φιλικά προς το περιβάλλον είναι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες τους. Οι κανόνες θα απαιτούν από τις εταιρείες να τεκμηριώνουν τους ισχυρισμούς τους με επιστημονικές μεθόδους και τεχνικές γνώσεις. Το κείμενο θα ρυθμίζει επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες επικοινωνούν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Εάν διαπιστωθεί ότι οι εταιρείες διαφημίζουν τα περιβαλλοντικά οφέλη των προϊόντων τους με παραπλανητικό, ασαφή ή ατεκμηρίωτο τρόπο, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν κυρώσεις που θα περιλαμβάνουν δήμευση εσόδων και πρόστιμο ύψους 4% του ετήσιου κύκλου εργασιών.
Ο φάκελος προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μόλις τον Μάρτιο του 2023, οπότε το Συμβούλιο εξακολουθεί να διαμορφώνει την πρώτη επίσημη θέση του επί του φακέλου. Ο φάκελος αναμένεται να περάσει τη Δευτέρα.
Το Κοινοβούλιο έχει ήδη υιοθετήσει την πρώτη του θέση. Εάν το Συμβούλιο καταλήξει σε συμφωνία τη Δευτέρα, τα δύο θεσμικά όργανα θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις για ένα συμβιβαστικό κείμενο.
Στόχοι απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα για το 2040
Ο στόχος του 2040 αποτελεί βασικό ορόσημο στην πορεία προς το καθαρό μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών μέχρι το 2050. Με την παρότρυνση των επιστημονικών συμβούλων της και των Πρασίνων, ο επίτροπος για το κλίμα Wopke Hoekstra πρότεινε έναν στόχο 90%, τον οποίο οι υπουργοί Περιβάλλοντος εξετάζουν προσεκτικά.
Είναι ο πρώτος κλιματικός στόχος που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον πολυτάραχο γεωργικό τομέα. Παράλληλα με τις ανησυχίες για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και την πρόσβαση στα κονδύλια της ΕΕ, οι υπουργοί αναμένεται να θέσουν προβληματισμούς όπως η έλλειψη δημοσιονομικού χώρου ή οι περιφερειακές ιδιαιτερότητές τους.
Αυτή βέβαια θα είναι η τελευταία συνεδρίαση υπό τη βελγική Προεδρία, η οποία έχει φροντίσει φροντίσει ουκ ολίγες να τονίσει ότι είναι ανάμεσα στις προτεραιότητές της.
Χώρες όπως η Κροατία και η Σλοβενία αναμένεται να συνεχίσουν να εξαρτούν τη στήριξή τους από τη χρηματοδότηση της ΕΕ – ενώ η Γερμανία και η Αυστρία δεν μπορούν να πάρουν θέση λόγω έλλειψης συμφωνίας στις αντίστοιχες πρωτεύουσές τους.
Οι υπουργοί θα επικεντρωθούν σε δύο ζητήματα: Πώς θα πρέπει να σχεδιαστεί ο κλιματικός στόχος της ΕΕ για το 2040 και το πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2030- και πώς τα μέτρα από την πλευρά της ζήτησης, όπως η κυκλικότητα και η κοινή οικονομία, μπορούν να συμβάλουν στην απαλλαγή από τον άνθρακα.
Οι συζητήσεις θα πρέπει τελικά να οδηγήσουν σε έναν δεσμευτικό νομικό στόχο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για το 2040.
Οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα
Η αναθεώρηση της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα προτείνει πιο δεσμευτικούς και υψηλότερους στόχους για τη μείωση των αποβλήτων τροφίμων. Το κείμενο αντιμετωπίζει επίσης τα υφασμάτινα απόβλητα με την εισαγωγή συστημάτων ευθύνης του παραγωγού (EPR), τα οποία θα υποχρεώνουν τους παραγωγούς που πωλούν κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα στην ΕΕ να καλύπτουν το κόστος συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης των αποβλήτων τους.
Αυτή θα είναι η πρώτη επίσημη θέση των Συμβουλίων επί του φακέλου και αναμένεται να εγκριθεί.
Αυτό θα επιτρέψει στη συνέχεια στο Συμβούλιο να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο, το οποίο συμφώνησε τη θέση του τον Μάρτιο.
Πηγή: euractiv.gr
